Skip to main content

рдоिрд╢рди рдЗंрдж्рд░рдзрдиुрд╖ – рдмрдЪ्рдЪों рдФрд░ рдоाрддाрдУं рдХे рд▓िрдП рдкूрд░्рдг рдЯीрдХाрдХрд░рдг рдХा рд╕ंрдХрд▓्рдк | Progress India

рдПрдХ рдЦुрд▓े рдоैрджाрди рдоें рдЗंрдж्рд░рдзрдиुрд╖ рдЯीрдХाрдХрд░рдг рд╢िрд╡िрд░, рдЬрд╣ां рд▓ोрдЧ рдЯीрдХाрдХрд░рдг рдХे рд▓िрдП рдмैрдаे рд╣ैं, рдкृрд╖्рдарднूрдоि рдоें рдЗंрдж्рд░рдзрдиुрд╖ рдФрд░ рд╣рд░े рдкेрдб़ рджिрдЦाрдИ рджे рд░рд╣े рд╣ैं।
 рдмрдЪ्рдЪों рдХो рдоुрдл्рдд рдЯीрдХाрдХрд░рдг, рдЧрд░्рднрд╡рддी рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा

 рдоिрд╢рди рдЗंрдж्рд░рдзрдиुрд╖ – рдмिрд╣ाрд░ рд╕рд░рдХाрд░

“рд╣рд░ рдмрдЪ्рдЪे рддрдХ рдЯीрдХाрдХрд░рдг, рд╣рд░ рдоां рддрдХ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा।”


 рдпोрдЬрдиा рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд

  • рд▓ॉрди्рдЪ: 25 рджिрд╕ंрдмрд░ 2014 рдХो рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рд╢ुрд░ू।

  • рдмिрд╣ाрд░ рдоें рд▓ाрдЧू: рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдФрд░ рд╢рд╣рд░ी рджोрдиों рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें।

  • рдЙрдж्рджेрд╢्рдп: рд╕рднी рдмрдЪ्рдЪों рдФрд░ рдЧрд░्рднрд╡рддी рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХो рдкूрд░्рдг рдЯीрдХाрдХрд░рдг рджेрдиा।

  • рдЯाрд░рдЧेрдЯ: 2 рд╕ाрд▓ рддрдХ рдХे рдмрдЪ्рдЪों рдФрд░ рдЧрд░्рднрд╡рддी рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХो рд╕рднी рдЬрд░ूрд░ी рдЯीрдХे рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрдиा।


 рдоुрдЦ्рдп рдЙрдж्рджेрд╢्рдп

  • рдмрдЪ्рдЪों рдХो рдШाрддрдХ рдмीрдоाрд░िрдпों рд╕े рдмрдЪाрдиा।

  • рдЧрд░्рднрд╡рддी рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХो рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдоाрддृрдд्рд╡ рджेрдиा।

  • рдкोрд▓िрдпो, рдЦрд╕рд░ा, рдЯीрдмी, рдЯिрдЯрдиेрд╕ рдЬैрд╕ी рдмीрдоाрд░िрдпों рдХा рдЦрдд्рдо рдХрд░рдиा।

  • рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЗрд▓ाрдХों рдФрд░ рд╣ाрд╢िрдпे рдкрд░ рд░рд╣рдиे рд╡ाрд▓े рдкрд░िрд╡ाрд░ों рддрдХ рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рд╕ेрд╡ाрдПँ рдкрд╣ुँрдЪाрдиा।

  • 100% рдЯीрдХाрдХрд░рдг рдХрд╡рд░ेрдЬ рд╣ाрд╕िрд▓ рдХрд░рдиा।


 рдХिрди рдмीрдоाрд░िрдпों рд╕े рдмрдЪाрд╡?

рдоिрд╢рди рдЗंрдж्рд░рдзрдиुрд╖ рдХे рддрд╣рдд рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдмीрдоाрд░िрдпों рд╕े рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдоिрд▓рддी рд╣ै:

  • рдкोрд▓िрдпो

  • рдбिрдк्рдеीрд░िрдпा

  • рдХाрд▓ी рдЦाँрд╕ी (Whooping Cough)

  • рдЯिрдЯрдиेрд╕

  • рдЦрд╕рд░ा (Measles)

  • рд╣ेрдкेрдЯाрдЗрдЯिрд╕-рдмी

  • рдЯ्рдпूрдмрд░рдХुрд▓ोрд╕िрд╕ (TB)

  • рдЬाрдкाрдиी рдПрди्рд╕ेрдлрд▓ाрдЗрдЯिрд╕ (рдЪрдпрдиिрдд рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें)

  • рди्рдпूрдоोрдХोрдХрд▓ рдФрд░ рдЕрди्рдп рд╕ंрдХ्рд░рдордг


 рдХिрди्рд╣ें рд▓ाрдн рдоिрд▓ेрдЧा?

  • 0 рд╕े 2 рд╡рд░्рд╖ рддрдХ рдХे рдмрдЪ्рдЪे

  • рдЧрд░्рднрд╡рддी рдорд╣िрд▓ाрдПँ

  • рдХрдордЬोрд░ рдФрд░ рдкिрдЫрдб़े рд╡рд░्рдЧ рдХी рдоाрддाрдПँ

  • рдРрд╕े рдмрдЪ्рдЪे/рдорд╣िрд▓ाрдПँ рдЬिрди्рд╣ें рдкрд╣рд▓े рдЯीрдХा рдирд╣ीं рдоिрд▓ा

  • рдб्рд░ॉрдк-рдЖрдЙрдЯ рдмрдЪ्рдЪे – рдЬिрди्рд╣ोंрдиे рдмीрдЪ рдоें рдЯीрдХाрдХрд░рдг рдЫोрдб़ рджिрдпा


 рдХैрд╕े рдХाрдо рдХрд░рддा рд╣ै рдоिрд╢рди рдЗंрдж्рд░рдзрдиुрд╖?

  • рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рд╡िрднाрдЧ рдЧांрд╡-рдЧांрд╡ рдЬाрдХрд░ рд╕рд░्рд╡े рдХрд░рддा рд╣ै।

  • рдб्рд░ॉрдк-рдЖрдЙрдЯ рдмрдЪ्рдЪों рдФрд░ рдЧрд░्рднрд╡рддी рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдХी рдЬाрддी рд╣ै।

  • “рдЗंрдж्рд░рдзрдиुрд╖ рд╕рдк्рддाрд╣” рдмрдиाрдХрд░ рд╣рд░ рдоाрд╣ рдЯीрдХाрдХрд░рдг рдЕрднिрдпाрди рдЪрд▓ाрдпा рдЬाрддा рд╣ै।

  • рдЖрд╢ा, рдЖंрдЧрдирдмाрдб़ी рдФрд░ ANM рдХाрд░्рдпрдХрд░्рддा рд▓ोрдЧों рдХो рдЬाрдЧрд░ूрдХ рдХрд░рддे рд╣ैं।

  • рдЯीрдХाрдХрд░рдг рдХाрд░्рдб рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдФрд░ рдЕрдЧрд▓े рдЯीрдХे рдХी рддाрд░ीрдЦ рдмрддाрдИ рдЬाрддी рд╣ै।


 рдоिрд╢рди рдЗंрдж्рд░рдзрдиुрд╖ рдХे рдЪрд░рдг

  1. рдкрд╣рд▓ा рдЪрд░рдг (2014–2017):

    • рдЯीрдХाрдХрд░рдг рджрд░ 65% рд╕े рдмрдв़ाрдХрд░ 90% рдХрд░рдиे рдХा рд▓рдХ्рд╖्рдп।

  2. рдЗंрдЯेंрд╕िрдлाрдЗрдб рдоिрд╢рди рдЗंрдж्рд░рдзрдиुрд╖ (2017):

    • рд╢рд╣рд░ी рдЭुрдЧ्рдЧी, рдоुрд╢्рдХिрд▓ рдЗрд▓ाрдХों рдФрд░ рдХрдордЬ़ोрд░ рд╡рд░्рдЧों рдкрд░ рдЦाрд╕ рдлोрдХрд╕।

  3. IMI 2.0 (2019):

    • рд╣рд░ рдм्рд▓ॉрдХ рдФрд░ рдкंрдЪाрдпрдд рддрдХ рдЕрднिрдпाрди।

  4. IMI 3.0 (2021):

    • рдХोрд╡िрдб-19 рдорд╣ाрдоाрд░ी рдХे рджौрд░ाрди рдЫूрдЯे рдмрдЪ्рдЪों рдкрд░ рд╡िрд╢ेрд╖ рдлोрдХрд╕।

  5. IMI 4.0 (2022):

    • рдирдИ рд░рдгрдиीрддि рдХे рд╕ाрде – рд╣рд░ рдоां, рд╣рд░ рдмрдЪ्рдЪे рддрдХ рдкрд╣ुंрдЪрдиा।


 рдЯीрдХाрдХрд░рдг рд╢ेрдб्рдпूрд▓

рдмрдЪ्рдЪे (0–2 рд╡рд░्рд╖)

  • рдЬрди्рдо рдХे рд╕рдордп: BCG, OPV-0, Hep-B

  • 6, 10, 14 рд╣рдл्рддे: DPT, OPV, Hep-B, Hib

  • 9 рдоाрд╣: рдЦрд╕рд░ा-1, рд╡िрдЯाрдоिрди A

  • 16–24 рдоाрд╣: DPT Booster, OPV, рдЦрд╕рд░ा-2

рдЧрд░्рднрд╡рддी рдорд╣िрд▓ाрдПँ

  • TT (рдЯिрдЯрдиेрд╕ рдЯॉрдХ्рд╕ॉрдЗрдб) рдЗंрдЬेрдХ्рд╢рди

  • рдЖрдпрд░рди-рдлोрд▓िрдХ рдПрд╕िрдб рдЯैрдмрд▓ेрдЯ

  • рдкोрд╖рдг рдФрд░ рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдЬांрдЪ


 рдпोрдЬрдиा рд╕े рд▓ाрдн

  • рдмрдЪ्рдЪों рдХी рдоृрдд्рдпु рджрд░ (IMR) рдоें рдХрдоी।

  • рдоाрддृ рдоृрдд्рдпु рджрд░ (MMR) рдоें рдХрдоी।

  • рдмрдЪ्рдЪे рдордЬрдмूрдд рдФрд░ рд╕्рд╡рд╕्рде рдмрдирддे рд╣ैं।

  • рдмीрдоाрд░िрдпों рдкрд░ рдЗрд▓ाрдЬ рдХा рдЦрд░्рдЪ рдХрдо рд╣ोрддा рд╣ै।

  • рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рд╕ेрд╡ाрдУं рдоें рдЬрдирддा рдХा рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдмрдв़рддा рд╣ै।

  • рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЗрд▓ाрдХों рдоें рд╣ेрд▓्рде рдЗंрдл्рд░ाрд╕्рдЯ्рд░рдХ्рдЪрд░ рдордЬрдмूрдд рд╣ोрддा рд╣ै।


 рдЖрд╡ेрджрди/рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा

ЁЯСЙ рдоिрд╢рди рдЗंрдж्рд░рдзрдиुрд╖ рдХा рд▓ाрдн рдкाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЕрд▓рдЧ рд╕े рдХोрдИ рдЖрд╡ेрджрди рдЬрд░ूрд░ी рдирд╣ीं।

  • рдирдЬрджीрдХी рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдХेंрдж्рд░/рдЖंрдЧрдирдмाрдб़ी рдоें рдЬाрдПं।

  • рдмрдЪ्рдЪे/рдЧрд░्рднрд╡рддी рдорд╣िрд▓ा рдХा рдиाрдо рджрд░्рдЬ рдХрд░ाрдПं।

  • рдЯीрдХाрдХрд░рдг рдХाрд░्рдб рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ें।

  • рддрдп рддिрдеि рдкрд░ рдоुрдл्рдд рдЯीрдХा рд▓рдЧрд╡ाрдПं।


 рдЬрд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़

  • рдмрдЪ्рдЪे рдХा рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (рдЕрдЧрд░ рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ो)

  • рдоाрддा-рдкिрддा рдХा рдкрд╣рдЪाрди рдкрдд्рд░ (рдЖрдзाрд░ рдХाрд░्рдб)

  • рдиिрд╡ाрд╕ рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░

  • рдЯीрдХाрдХрд░рдг рдХाрд░्рдб (рдкрд╣рд▓े рд╕े рд╣ो рддो)

  • рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ рд╕ाрдЗрдЬ рдлोрдЯो


 рд╡िрд╢ेрд╖ рдкрд╣рд▓ – рдмिрд╣ाрд░ рдоें

  • рд╣рд░ рдкंрдЪाрдпрдд рдоें рдЯीрдХाрдХрд░рдг рджिрд╡рд╕ рддрдп рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।

  • рдоोрдмाрдЗрд▓ рд╣ेрд▓्рде рдЯीрдо рджूрд░рджрд░ाрдЬ़ рдХे рдЗрд▓ाрдХों рдоें рднेрдЬी рдЬाрддी рд╣ै।

  • рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдпрдХрд░्рдоिрдпों рдХो рд╡िрд╢ेрд╖ рдЯ्рд░ेрдиिंрдЧ рджी рдЬाрддी рд╣ै।

  • рдЬाрдЧрд░ूрдХрддा рд░ैрд▓िрдпाँ рдФрд░ рджीрд╡ाрд░ рд▓ेрдЦрди рд╕े рдЬाрдирдХाрд░ी рдлैрд▓ाрдИ рдЬाрддी рд╣ै।


 рдЕрдм рддрдХ рдХी рдЙрдкрд▓рдм्рдзिрдпाँ

  • рдмिрд╣ाрд░ рдоें рдЯीрдХाрдХрд░рдг рджрд░ рдоें рд▓рдЧाрддाрд░ рд╕ुрдзाрд░।

  • рд▓ाрдЦों рдмрдЪ्рдЪों рдХो рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдХिрдпा рдЧрдпा।

  • рдоाрддृ рдоृрдд्рдпु рджрд░ рдоें рдХрдоी рдЖрдИ।

  • рдХोрд╡िрдб-19 рдХे рджौрд░ाрди рднी рдЕрднिрдпाрди рдЬाрд░ी рд░рд╣ा।


 рдХ्рдпों рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै рдоिрд╢рди рдЗंрдж्рд░рдзрдиुрд╖?

  • рднाрд░рдд рдоें рдЕрднी рднी рдХрдИ рдмрдЪ्рдЪे рдЯीрдХाрдХрд░рдг рд╕े рд╡ंрдЪिрдд।

  • рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЗрд▓ाрдХों рдоें рдоाрддृ рдоृрдд्рдпु рджрд░ рдЕрдзिрдХ।

  • рдмीрдоाрд░िрдпों рд╕े рдмрдЪाрд╡ рдЗрд▓ाрдЬ рд╕े рдмेрд╣рддрд░।

  • рд╕्рд╡рд╕्рде рдоां = рд╕्рд╡рд╕्рде рдмрдЪ्рдЪा = рд╕्рд╡рд╕्рде рд╕рдоाрдЬ।


✅ рдоिрд╢рди рдЗंрдж्рд░рдзрдиुрд╖ рдХा рдЕрд╕рд░

  • рдЧांрд╡-рдЧांрд╡ рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рд╕ेрд╡ाрдПँ рдкрд╣ुँрдЪीं।

  • рдорд╣िрд▓ाрдУं рдоें рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдЬाрдЧрд░ूрдХрддा рдмрдв़ी।

  • рдмрдЪ्рдЪों рдХी рдмीрдоाрд░िрдпों рдоें рдЧिрд░ाрд╡рдЯ рдЖрдИ।

  • рд╕рд░рдХाрд░ рдкрд░ рдЬрдирддा рдХा рднрд░ोрд╕ा рдордЬрдмूрдд рд╣ुрдЖ।


 Progress India рдХी рдирдЬ़рд░ рд╕े


 рд╣рд░ рдмрдЪ्рдЪे рддрдХ рдЯीрдХा, рд╣рд░ рдоां рддрдХ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा!

рдоिрд╢рди рдЗंрдж्рд░рдзрдиुрд╖ рдХेрд╡рд▓ рдПрдХ рдЯीрдХाрдХрд░рдг рдЕрднिрдпाрди рдирд╣ीं рд╣ै।
рдпрд╣ рдоाрддृ-рд╢िрд╢ु рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХा рдПрдХ рд╕рдордЧ्рд░ рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рд╣ै, рдЬो рдмिрд╣ाрд░ рдЬैрд╕े рд░ाрдЬ्рдпों рдоें рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдЕрд╕рдоाрдирддा рдХो рдХрдо рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै।
“рд╣рд░ рдмрдЪ्рдЪे рддрдХ рдЯीрдХा, рд╣рд░ рдоां рддрдХ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा – рдпрд╣ी рд╣ै рдоिрд╢рди рдЗंрдж्рд░рдзрдиुрд╖ рдХा рд▓рдХ्рд╖्рдп।”


 FAQs

Q1. рдоिрд╢рди рдЗंрдж्рд░рдзрдиुрд╖ рдХ्рдпा рд╣ै?
ЁЯСЙ рдпрд╣ рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдФрд░ рдмिрд╣ाрд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдХा рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдЯीрдХाрдХрд░рдг рдЕрднिрдпाрди рд╣ै, рдЬिрд╕рдоें рдмрдЪ्рдЪों рдФрд░ рдЧрд░्рднрд╡рддी рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХो рдоुрдл्рдд рдЯीрдХे рд▓рдЧाрдП рдЬाрддे рд╣ैं।

Q2. рдоिрд╢рди рдЗंрдж्рд░рдзрдиुрд╖ рд╕े рдХौрди рд▓ाрдн рд▓े рд╕рдХрддा рд╣ै?
ЁЯСЙ 0 рд╕े 2 рд╕ाрд▓ рддрдХ рдХे рдмрдЪ्рдЪे рдФрд░ рдЧрд░्рднрд╡рддी рдорд╣िрд▓ाрдПँ।

Q3. рдХौрди-рдХौрди рд╕े рдЯीрдХे рджिрдП рдЬाрддे рд╣ैं?
ЁЯСЙ BCG, OPV, DPT, Hepatitis-B, рдЦрд╕рд░ा, Hib, рдФрд░ рдЯिрдЯрдиेрд╕ рдЬैрд╕े рдЯीрдХे।

Q4. рдоिрд╢рди рдЗंрдж्рд░рдзрдиुрд╖ рдХा рдЖрд╡ेрджрди рдХैрд╕े рдХрд░ें?
ЁЯСЙ рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП рдЕрд▓рдЧ рд╕े рдЖрд╡ेрджрди рдирд╣ीं рдХрд░рдиा рд╣ोрддा। рдирдЬрджीрдХी рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдХेंрдж्рд░ рдпा рдЖंрдЧрдирдмाрдб़ी рдоें рдЬाрдХрд░ рдкंрдЬीрдХрд░рдг рдХрд░ाрдиा рд╣ोрддा рд╣ै।

Q5. рдмिрд╣ाрд░ рдоें рдЗрд╕рдХा рдЕрд╕рд░ рдХ्рдпा рд╣ै?
ЁЯСЙ рдмрдЪ्рдЪों рдХी рдоृрдд्рдпु рджрд░ рдФрд░ рдоाрддृ рдоृрдд्рдпु рджрд░ рдоें рдХрдоी рдЖрдИ рд╣ै, рдФрд░ рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рд╕ेрд╡ाрдПँ рдордЬрдмूрдд рд╣ुрдИ рд╣ैं।

Comments

Popular posts from this blog

UP рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП UPSRTC рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрд╡िрдзा

Free Travel Facility for Persons with Disabilities рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП UPSRTC (рд░ाрдЬ्рдп рдкрд░िрд╡рд╣рди рдиिрдЧрдо) рдж्рд╡ाрд░ा рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрд╡िрдзा рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ै। рдЗрд╕े Free Travel Facility for Persons with Disabilities Rules‑2019 рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд▓ाрдЧू рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдиीрдЪे рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рдЬाрдирдХाрд░ी рджी рдЧрдИ рд╣ै ЁЯСЗ  рдХौрди рд▓ाрдн рдЙрдаा рд╕рдХрддा рд╣ै? рдХोрдИ рднी рджिрд╡्рдпांрдЧ (≥40% рд╡िрдХрд▓ांрдЧрддा) 80% рдпा рдЕрдзिрдХ рджिрд╡्рдпांрдЧрддा рд╡ाрд▓े рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕ाрде рдоें рдПрдХ рд╕рд╣рдпाрдд्рд░ी рдХा рднी рд▓ाрдн рдЙрдаा рд╕рдХрддे рд╣ैं   рдХрд╣ाँ рд╕े-рд╕рдм рддрдХ рдпाрдд्рд░ा? UPSRTC рдХी рд╕рднी ‘ordinary’ (рд╕ाрдзाрд░рдг) рдмрд╕ों рдоें рдоुрдл्рдд рдпाрдд्рд░ा рд░ाрдЬрдзाрдиी, рд╕िрдЯी / рдИ‑рдмрд╕ों рдоें рднी рдпрд╣ рд╕ुрд╡िрдзा рд▓ाрдЧू  рд╕ुрд╡िрдзा рд░ाрдЬ्рдп-рд╕ीрдоा рдХे рдЕंрджрд░ рдФрд░ рдмाрд╣рд░ рджोрдиों рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдоाрди्рдп рд╣ै ✔️ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рдоूрд▓ disability certificate (Chief Medical Officer/Comp. Medical Officer рдж्рд╡ाрд░ा рдЬाрд░ी) Aadhaar рдХाрд░्рдб рдпा UDID рдХाрд░्рдб (рдЙрдкрд╕्рдеिрддि рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп) ( uphwd.gov.in )  рдиिрдпрдо рдФрд░ рдЙрдкрдпोрдЧ рдХैрд╕े рдХрд░ें? рдмрд╕ рд╕्рдЯाрдл рдХो рдпाрдд्рд░ा рдЖрд░ंрдн рд╕े рдкрд╣рд▓े рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рджिрдЦाрдПं рд░िрдЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрд╢рди рдпा рдЕрдЧ्рд░िрдо рдЯिрдХрдЯिंрдЧ рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рдирд╣ीं рд╣ै; рдмрд╕ рдоें рд╕рд╡ाрд░ рд╣ोрддे рд╕рдордп рдпрд╣ ...

Sabla / Kishori Balika Yojana – рдХिрд╢ोрд░िрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░рддा рдХी рдУрд░ рдордЬрдмूрдд рдХрджрдо

Sabla / Kishori Balika Yojana рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा / рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा: рдмेрдЯिрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╡рд▓ंрдмрди рдХी рд░ाрд╣  рднाрд░рдд рдЬैрд╕े рджेрд╢ рдоें рдЬрд╣ां рдмेрдЯिрдпाँ рдПрдХ рддрд░рдл рджेрд╡ी рдХा рд░ूрдк рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ैं, рд╡рд╣ीं рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рдХрдИ рдмाрд░ рдЙрди्рд╣ें рд╢िрдХ्рд╖ा, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рд╕рдо्рдоाрди рд╕े рд╡ंрдЪिрдд рднी рд░рд╣рдиा рдкрдб़рддा рд╣ै। рдПрдХ рдХिрд╢ोрд░ी рдХे рдЬीрд╡рди рдоें рдЬрдм рдЙрд╕рдХा рд╢рд░ीрд░ рдФрд░ рдорди рдХрдИ рдмрджрд▓ाрд╡ों рд╕े рдЧुрдЬрд░рддा рд╣ै, рддрдм рдЙрд╕े рд╕рдмрд╕े рдЬ़्рдпाрджा рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди, рдкोрд╖рдг, рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдФрд░ рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рд╣ोрддी рд╣ै। рдЗрд╕ी рд╕ंрд╡ेрджрдиा рдФрд░ рдЬ़рд░ूрд░рдд рдХो рд╕рдордЭрддे рд╣ुрдП рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा (рдЬिрд╕े рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै) рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХी — рддाрдХि рджेрд╢ рдХी рдмेрдЯिрдпाँ рди рд╕िрд░्рдл рд╕्рд╡рд╕्рде рд░рд╣ें, рдмрд▓्рдХि рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рднी рдмрдиें। рдХिрд╢ोрд░ी – рдПрдХ рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдоोрдб़ рдЬрдм рдХोрдИ рдмрдЪ्рдЪी 11-18 рд╕ाрд▓ рдХी рдЙрдо्рд░ рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХрд░рддी рд╣ै, рддो рдпрд╣ рдЙрд╕рдХा рд╢ाрд░ीрд░िрдХ, рдоाрдирд╕िрдХ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╕рдмрд╕े рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдФрд░ рдиिрд░्рдгाрдпрдХ рд╕рдордп рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЙрдо्рд░ рдоें рд╡рд╣ рди рддो рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рдмрдЪ्рдЪी рд░рд╣рддी рд╣ै, рди рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рд╡рдпрд╕्рдХ। рд╡рд╣ рдЕрдкрдиी рдкрд╣рдЪाрди, рдЖрдд्рдо-рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдФрд░ рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЕрдкрдиे рд╕्рдеाрди рдХो рд▓ेрдХрд░ рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ोрддी рд╣ै। рдЧ्рд░ाрдоीрдг рднाрд░рдд рдоें рд╕्рдеिрддि рдФрд░ рднी рдХрдаिрди рд╣ै — рдпрд╣ाँ рдЕрдзिрдХांрд╢ рдХिрд╢ोрд░िрдпाँ рдпा рддो рд╕्рдХूрд▓ рдЫोрдб़ рдЪुрдХी рд╣ोрддी рд╣ैं, рдпा рдШрд░ेрд▓ू рдЬिрдо्рдоेрджाрд░िрдпो...

рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрди्рдо рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं: рдЖрд╕ाрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдФрд░ рдЬрд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़

рдЕрдм рдЬрди्рдо рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиा рд╣ुрдЖ рдЖрд╕ाрди!  рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं? рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рди рдХेрд╡рд▓ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рд╣ैं, рдмрд▓्рдХि рдпे рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рдкрд╣рдЪाрди, рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдФрд░ рдЕрдзिрдХाрд░ों рдХा рдк्рд░рдоाрдг рд╣ोрддे рд╣ैं। рдЕрдЧрд░ рдЖрдк рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд░рд╣рддे рд╣ैं рдФрд░ рд╕ोрдЪ рд░рд╣े рд╣ैं рдХि рдпрд╣ рд╕рд░्рдЯिрдлिрдХेрдЯ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं – рддो рдпрд╣ рдЧाрдЗрдб рдЖрдкрдХे рд▓िрдП рд╣ै।  рднाрдЧ 1: рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (Birth Certificate)  рдХ्рдпों рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░? рд╕्рдХूрд▓ рдоें рдПрдбрдоिрд╢рди рдХे рд▓िрдП рдЖрдзाрд░ рдХाрд░्рдб рдФрд░ рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдУं рдХा рд▓ाрдн рдЙрдаाрдиे рдХे рд▓िрдП рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рдкрд╣рдЪाрди рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП  рдХрдм рдмрдирд╡ाрдПं? рдмрдЪ्рдЪे рдХे рдЬрди्рдо рдХे 21 рджिрди рдХे рднीрддрд░ рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░рдиा рд╕рдмрд╕े рдмेрд╣рддрд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рджेрд░ рд╕े рдЖрд╡ेрджрди рдкрд░ рдЕрдлिрдбेрд╡िрдЯ рдФрд░ рдордЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрдЯ рдЕрдк्рд░ूрд╡рд▓ рдХी рдЬ़рд░ूрд░рдд рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै।  рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЬ़рд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़: рдмрдЪ्рдЪे рдХा рдиाрдо (рдЕрдЧрд░ рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ो) рдоाрддा-рдкिрддा рдХी рдкрд╣рдЪाрди (Aadhaar, рд╡ोрдЯрд░ ID) рдЕрд╕्рдкрддाрд▓ рд╕े рдоिрд▓ा рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (рдпрджि рд╣ॉрд╕्рдкिрдЯрд▓ рдоें рдЬрди्рдо рд╣ुрдЖ) рдиिрд╡ाрд╕ рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (Electricity Bill, Ration Card рдЖрджि) ...