Skip to main content

рдмिрд╣ाрд░ рдоें рд╡ाрд░िрд╕ाрдиा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं? | рдСрдирд▓ाрдЗрди рдФрд░ рдСрдлрд▓ाрдЗрди рдЖрд╡ेрджрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा | Progress India

рдПрдХ рдФрдкрдЪाрд░िрдХ рдХाрдиूрдиी рдЙрдд्рддрд░ाрдзिрдХाрд░ी рдк्рд░рдоाрдгрдкрдд्рд░ рдоेрдЬ рдкрд░ рд░рдЦा рд╣ै, рдЬिрд╕рдоें рд╕рдЬाрд╡рдЯी рдмॉрд░्рдбрд░ рдФрд░ рдоुрд╣рд░ рдХे рд╕ाрде рд▓िрдЦिрдд рдЬाрдирдХाрд░ी рд╣ै, рдкृрд╖्рдарднूрдоि рдоें рдЦिрдб़рдХी рдФрд░ рдкौрдзे рджिрдЦाрдИ рджे рд░рд╣े рд╣ैं।
Legal Heir Certificate

 рд╡ाрд░िрд╕ाрдиा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (Legal Heir Certificate) – рдкूрд░ी рдЬाрдирдХाрд░ी

 рдкрд░िрдЪрдп

  • рдЬрдм рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХे рдХिрд╕ी рд╕рджрд╕्рдп рдХी рдоृрдд्рдпु рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै, рддो рдЙрдирдХी рд╕ंрдкрдд्рддि рдпा рд╕рд░рдХाрд░ी рд╕ुрд╡िрдзाрдПँ рдкाрдиे рдХे рд▓िрдП рдХाрдиूрдиी рдЙрдд्рддрд░ाрдзिрдХाрд░ी (Legal Heir) рд╕ाрдмिрдд рдХрд░рдиा рдЬрд░ूрд░ी рд╣ोрддा рд╣ै।

  • рдЗрд╕ рдХाрдо рдХे рд▓िрдП рд╡ाрд░िрд╕ाрдиा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдЬाрд░ी рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।

  • рдпрд╣ рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░/рдЬिрд▓ा рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдж्рд╡ाрд░ा рдЬाрд░ी рд╣ोрддा рд╣ै।


 рд╡ाрд░िрд╕ाрдиा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХ्рдпों рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै?

  • рдоृрддрдХ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рд╕ंрдкрдд्рддि рдоें рдЕрдзिрдХाрд░ рд╕ाрдмिрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП।

  • рдмैंрдХ рдЕрдХाрдЙंрдЯ, рдлिрдХ्рд╕्рдб рдбिрдкॉрдЬ़िрдЯ, рдЗंрд╢्рдпोрд░ेंрд╕, PF, рдкेंрд╢рди рдЖрджि рдХ्рд▓ेрдо рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП।

  • рдиाрдоांрддрд░рдг (Mutation) рдФрд░ рджाрдЦिрд▓-рдЦाрд░िрдЬ рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдоें।

  • рдмिрдЬрд▓ी/рдкाрдиी/рдЧैрд╕ рдХрдиेрдХ्рд╢рди рдЯ्рд░ांрд╕рдлрд░ рдХे рд▓िрдП।

  • рдХोрд░्рдЯ рдХेрд╕ рдпा рд╕рд░рдХाрд░ी рдХाрдоों рдоें рдЙрдд्рддрд░ाрдзिрдХाрд░ी рд╕ाрдмिрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП।


 рд╡ाрд░िрд╕ाрдиा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХिрдирдХो рдоिрд▓рддा рд╣ै?

  • рдкрдд्рдиी/рдкрддि

  • рдмेрдЯे-рдмेрдЯिрдпाँ

  • рдоाрддा-рдкिрддा

  • рднाрдИ-рдмрд╣рди (рдпрджि рдоाрддा-рдкिрддा рдФрд░ рдмрдЪ्рдЪे рдирд╣ीं рд╣ैं)

  • рдЕрди्рдп рдХाрдиूрдиी рдЙрдд्рддрд░ाрдзिрдХाрд░ी (рдпрджि рдЙрдкрд░ोрдХ्рдд рдХोрдИ рдирд╣ीं рд╣ै)

ЁЯСЙ рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдоें рд╕рднी рд╡ाрд░िрд╕ों рдХे рдиाрдо рджрд░्рдЬ рд╣ोрддे рд╣ैं।


 рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░рдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े рдХ्рдпा рддैрдпाрд░ рдХрд░ें?

  • рдоृрддрдХ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХा рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░

  • рдЖрд╡ेрджрдХ рдХा рдкрд╣рдЪाрди рдкрдд्рд░ (рдЖрдзाрд░/рд╡ोрдЯрд░ ID)

  • рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХे рд╕рднी рд╕рджрд╕्рдпों рдХा рдиाрдо, рдЙрдо्рд░ рдФрд░ рд╕ंрдмंрдз

  • рдЬрдоीрди/рд╕ंрдкрдд्рддि рд╕े рдЬुрдб़े рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ (рдпрджि рд╣ो)

  • рдиिрд╡ाрд╕ рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░

  • рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ рд╕ाрдЗрдЬ рдлोрдЯो


 рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░рдиे рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा (Step by Step)

 Step 1: рдЖрд╡ेрджрди рдкрдд्рд░ рднрд░ें

  • рдЕрдкрдиे рдЬिрд▓ा/рдк्рд░рдЦंрдб рдХाрд░्рдпाрд▓рдп рд╕े рд╡ाрд░िрд╕ाрдиा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рд╣ेрддु рдЖрд╡ेрджрди рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ें।

  • рдСрдирд▓ाрдЗрди рд╕ुрд╡िрдзा рднी рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ै (рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░)।

 Step 2: рдЬрд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рд╕ंрд▓рдЧ्рди рдХрд░ें

  • рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░

  • рдкрд╣рдЪाрди рдкрдд्рд░

  • рдкрд░िрд╡ाрд░ рд╡िрд╡рд░рдг

 Step 3: рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рдЕрдзिрдХाрд░ी/CO рдпा рддрд╣рд╕ीрд▓рджाрд░ рдХो рдЬрдоा рдХрд░ें

  • рдЖрд╡ेрджрди рдЬрдоा рдХрд░рдиे рдХे рдмाрдж рдо्рдпूрдЯेрд╢рди/рджाрдЦिрд▓-рдЦाрд░िрдЬ рд╕े рдЬुрдб़े рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рднी рдоांрдЧे рдЬा рд╕рдХрддे рд╣ैं।

 Step 4: рдЬांрдЪ (Verification)

  • рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рдХрд░्рдордЪाрд░ी/рд╣рд▓्рдХा рдХрд░्рдордЪाрд░ी рдЧांрд╡ рдЬाрдХрд░ рдЬांрдЪ рдХрд░ेंрдЧे।

  • рд╕рднी рд╡ाрд░िрд╕ों рдХा рдмрдпाрди рд▓िрдпा рдЬाрдПрдЧा।

  • рдЕрдЧрд░ рдХोрдИ рдЖрдкрдд्рддि рдирд╣ीं рд╣ै, рддो рд░िрдкोрд░्рдЯ рдЬрдоा рд╣ोрдЧी।

 Step 5: рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдиिрд░्рдЧрдд


 рдХिрддрдиे рд╕рдордп рдоें рдоिрд▓рддा рд╣ै?

  • рд╕ाрдоाрди्рдпрддः 15–30 рджिрдиों рдоें।

  • рдпрджि рдЖрдкрдд्рддि рдпा рд╡िрд╡ाрдж рд╣ो рддो рд╕рдордп рдмрдв़ рд╕рдХрддा рд╣ै।


 рд╢ुрд▓्рдХ (Fee)

  • рдЖрд╡ेрджрди рд╢ुрд▓्рдХ – рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рддрдп

  • рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рд╢ुрд▓्рдХ – 10 рд░ुрдкрдпे рд╕े 100 рд░ुрдкрдпे (рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░)


 рд╡िрд╡ाрдж рдХी рд╕्рдеिрддि рдоें рдХ्рдпा рдХрд░ें?

  • рдпрджि рдкрд░िрд╡ाрд░ рдоें рд╡िрд╡ाрдж рд╣ै рддो рдоाрдорд▓ा рд╕िрд╡िрд▓ рдХोрд░्рдЯ рдоें рдЬाрдПрдЧा।

  • рдХोрд░्рдЯ рдХा рдЖрджेрд╢ рдЖрдиे рдХे рдмाрдж рд╣ी рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдЬाрд░ी рд╣ोрдЧा।

  • рдлрд░्рдЬी рд╡ाрд░िрд╕ рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ोрдиे рдкрд░ FIR рджрд░्рдЬ рдХी рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै।


 рдмिрд╣ाрд░ рдоें рдСрдирд▓ाрдЗрди рдЖрд╡ेрджрди (рдЙрджाрд╣рд░рдг)

  • RTPS Bihar Portal

  • Services → рд╡ाрд░िрд╕ाрдиा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ → рдСрдирд▓ाрдЗрди рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░ें

  • рдЖрд╡ेрджрди ID рдФрд░ рд░рд╕ीрдж рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд░рдЦें।

  • Status рдСрдирд▓ाрдЗрди рдЯ्рд░ैрдХ рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं।


 рдЬрд░ूрд░ी рд╕ाрд╡рдзाрдиिрдпाँ

✔️ рдЖрд╡ेрджрди рдоें рд╕рднी рд╡ाрд░िрд╕ों рдХे рдиाрдо рд╕рд╣ी рд▓िрдЦें।
✔️ рдоृрддрдХ рдХा рд╕рд╣ी рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рд╕ंрд▓рдЧ्рди рдХрд░ें।
✔️ рдЬांрдЪ рдХे рд╕рдордп рдоौрдЬूрдж рд░рд╣ें।
✔️ рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХी рдХॉрдкी рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд░рдЦें।

❌ рдХिрд╕ी рд╡ाрд░िрд╕ рдХा рдиाрдо рдЫिрдкाрдПँ рдирд╣ीं।
❌ рдлрд░्рдЬी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рди рд▓рдЧाрдПँ।
❌ рдЦुрдж рд╕े рдХрдм्рдЬा рд▓ेрдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рди рдХрд░ें।


 рдХोрд░्рдЯ рдХेрд╕ рдоें рд╡ाрд░िрд╕ाрдиा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХा рдорд╣рдд्рд╡

  • Succession Certificate рдФрд░ Legal Heir Certificate рдоें рдЕंрддрд░ рд╣ोрддा рд╣ै।

  • Succession Certificate → рдХोрд░्рдЯ рд╕े рдЬाрд░ी, рдмैंрдХ/рдлाрдЗрдиेंрд╢िрдпрд▓ рдоाрдорд▓ों рдХे рд▓िрдП।

  • Legal Heir Certificate (рд╡ाрд░िрд╕ाрдиा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░) → рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рд╡िрднाрдЧ рд╕े рдЬाрд░ी, рдЬрдоीрди/рд╕ंрдкрдд्рддि рдФрд░ рд╕рд░рдХाрд░ी рдХाрдоों рдХे рд▓िрдП।


 рдЙрджाрд╣рд░рдг рдЖрд╡ेрджрди рдк्рд░ाрд░ूрдк (рд╕рд░рд▓ рд░ूрдк рдоें)

рд╕ेрд╡ा рдоें,  
рдЕंрдЪрд▓ाрдзिрдХाрд░ी / рддрд╣рд╕ीрд▓рджाрд░  
[рдк्рд░рдЦंрдб/рддрд╣рд╕ीрд▓ рдХा рдиाрдо], рдЬिрд▓ा – [рдЬिрд▓ा рдиाрдо]  

рд╡िрд╖рдп: рд╡ाрд░िрд╕ाрдиा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдиिрд░्рдЧрдд рдХрд░рдиे рд╣ेрддु рдЖрд╡ेрджрди  

рдорд╣ोрджрдп,  
рд╕рд╡िрдирдп рдиिрд╡ेрджрди рд╣ै рдХि рдоेрд░े рдкिрддा/рдкрддि рд╢्рд░ी ______ рдХी рджिрдиांрдХ __/__/____ рдХो рдоृрдд्рдпु рд╣ो рдЧрдИ।  
рдЙрдирдХी рд╕ंрдкрдд्рддि/рд╕ुрд╡िрдзाрдУं рдХे рд▓िрдП рд╡ाрд░िрд╕ाрдиा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ै।  

рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХे рд╕рджрд╕्рдп:  
1. [рдиाрдо – рд╕ंрдмंрдз]  
2. [рдиाрдо – рд╕ंрдмंрдз]  

рдЕрддः рдЖрдкрд╕े рдиिрд╡ेрджрди рд╣ै рдХि рдЬांрдЪोрдкрд░ांрдд рдоुрдЭे рд╡ाрд░िрд╕ाрдиा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдиिрд░्рдЧрдд рдХрд░рдиे рдХी рдХृрдкा рдХрд░ें।  

рд╕ंрд▓рдЧ्рди: рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░, рдкрд╣рдЪाрди рдкрдд्рд░, рдиिрд╡ाрд╕ рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░  

рднрд╡рджीрдп,  
[рдиाрдо, рдкрддा, рдоोрдмाрдЗрд▓]  

 рд╡ाрд░िрд╕ाрдиा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХ्рдпा рд╣ै

  • рд╡ाрд░िрд╕ाрдиा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рд╣рд░ рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдЬрд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рд╣ै।

  • рдЗрд╕рд╕े рд╕ंрдкрдд्рддि, рдкेंрд╢рди, рдмैंрдХ рдФрд░ рд╕рд░рдХाрд░ी рдХाрдордХाрдЬ рдоें рдЖрд╕ाрдиी рд╣ोрддी рд╣ै।

  • рдЖрд╡ेрджрди рд╕рд╣ी рддрд░ीрдХे рд╕े рдХрд░ें рдФрд░ рд╡िрд╡ाрдж рд╕े рдмрдЪें।

ЁЯСЙ рдпाрдж рд░рдЦें:

  • рд╕рдордп рдкрд░ рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░ें।

  • рд╕рднी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рдкूрд░े рд░рдЦें।

  • рдпрджि рд╡िрд╡ाрдж рд╣ो рддो рдХोрд░्рдЯ рд╕े рд╕рдоाрдзाрди рд▓ें।

  • #LegalHeir #Certificate #ProgressIndia #LandRecords


рд╡ाрд░िрд╕ाрдиा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ – рдЕрдХ्рд╕рд░ рдкूрдЫे рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рд╕рд╡ाрд▓ (FAQ)

Q1. рд╡ाрд░िрд╕ाрдиा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХ्рдпा рд╣ोрддा рд╣ै?
ЁЯСЙ рдпрд╣ рдПрдХ рд╕рд░рдХाрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рд╣ै рдЬो рдмрддाрддा рд╣ै рдХि рдоृрддрдХ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рд╡ैрдз рдЙрдд्рддрд░ाрдзिрдХाрд░ी (Heirs) рдХौрди рд╣ैं।

Q2. рд╡ाрд░िрд╕ाрдиा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рдХрдм рдкрдб़рддी рд╣ै?
ЁЯСЙ рдЬрдм рдкрд░िрд╡ाрд░ рдоें рдХिрд╕ी рд╕рджрд╕्рдп рдХी рдоृрдд्рдпु рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै рдФрд░ рдЙрдирдХी рд╕ंрдкрдд्рддि, рдЬрдоीрди, рдмैंрдХ рдЕрдХाрдЙंрдЯ, рдкेंрд╢рди, рдЗंрд╢्рдпोрд░ेंрд╕ рдпा рджाрдЦिрд▓-рдЦाрд░िрдЬ рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рддрдп рдХрд░рдиा рд╣ो।

Q3. рд╡ाрд░िрд╕ाрдиा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХрд╣ाँ рд╕े рдоिрд▓рддा рд╣ै?
ЁЯСЙ рдпрд╣ рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рд╕ाрдоाрди्рдпрддः рдЕंрдЪрд▓ рдХाрд░्рдпाрд▓рдп (Circle Office), рддрд╣рд╕ीрд▓ рдпा рдм्рд▓ॉрдХ рд╕्рддрд░ рдкрд░ рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рд╡िрднाрдЧ рд╕े рдЬाрд░ी рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।

Q4. рдХिрди рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ों рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рд╣ोрддी рд╣ै?

  • рдоृрддрдХ рдХा рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░

  • рдЖрд╡ेрджрдХ рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдкрдд्рд░ (рдЖрдзाрд░, рд╡ोрдЯрд░ рдЖрдИрдбी рдЖрджि)

  • рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХा рд╡िрд╡рд░рдг / рд╡ंрд╢ाрд╡рд▓ी

  • рдиिрд╡ाрд╕ рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░

  • рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ рд╕ाрдЗрдЬ рдлोрдЯो

Q5. рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░рдиे рдХा рддрд░ीрдХा рдХ्рдпा рд╣ै?
ЁЯСЙ рджो рддрд░ीрдХे рд╣ैं:

  • рдСрдирд▓ाрдЗрди рдЖрд╡ेрджрди – RTPS рдпा e-District рдкोрд░्рдЯрд▓ рдкрд░

  • рдСрдлрд▓ाрдЗрди рдЖрд╡ेрджрди – рд╕ीрдзे рд░ाрдЬрд╕्рд╡/рдЕंрдЪрд▓ рдХाрд░्рдпाрд▓рдп рдоें рдЬाрдХрд░

Q6. рд╡ाрд░िрд╕ाрдиा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдмрдиाрдиे рдоें рдХिрддрдиा рд╕рдордп рд▓рдЧрддा рд╣ै?
ЁЯСЙ рд╕ाрдоाрди्рдп рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпों рдоें 15–30 рджिрди। рдЕрдЧрд░ рд╡िрд╡ाрдж рд╣ो рддो рдЕрдзिрдХ рд╕рдордп рд▓рдЧ рд╕рдХрддा рд╣ै।

Q7. рд╡ाрд░िрд╕ाрдиा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдФрд░ Succession Certificate рдоें рдХ्рдпा рдлрд░्рдХ рд╣ै?
ЁЯСЙ

  • рд╡ाрд░िрд╕ाрдиा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ – рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рд╡िрднाрдЧ рдЬाрд░ी рдХрд░рддा рд╣ै, рдоुрдЦ्рдпрддः рдЬрдоीрди/рд╕ंрдкрдд्рддि рдХे рдоाрдорд▓ों рдоें рдЙрдкрдпोрдЧी।

  • Succession Certificate – рд╕िрд╡िрд▓ рдХोрд░्рдЯ рдЬाрд░ी рдХрд░рддा рд╣ै, рдоुрдЦ्рдпрддः рдмैंрдХ/рдлाрдЗрдиेंрд╢िрдпрд▓ рдоाрдорд▓ों рдоें рдЙрдкрдпोрдЧी।

Q8. рдХ्рдпा рдмिрд╣ाрд░ рдоें рдСрдирд▓ाрдЗрди рд╡ाрд░िрд╕ाрдиा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдмрдирддा рд╣ै?
ЁЯСЙ рд╣ाँ ✅ рдмिрд╣ाрд░ рдоें RTPS рдкोрд░्рдЯрд▓ рд╕े рдСрдирд▓ाрдЗрди рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं।

Q9. рдЕрдЧрд░ рдкрд░िрд╡ाрд░ рдоें рд╡िрд╡ाрдж рд╣ो рддो рдХ्рдпा рдХрд░ें?
ЁЯСЙ рдРрд╕ी рд╕्рдеिрддि рдоें рдоाрдорд▓ा рд╕िрд╡िрд▓ рдХोрд░्рдЯ рдоें рд▓े рдЬाрдиा рдкрдб़рддा рд╣ै। рдХोрд░्рдЯ рд╕рдмूрдд рдФрд░ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рджेрдЦрдХрд░ рд╡ैрдз рд╡ाрд░िрд╕ рдХा рдиिрд░्рдгрдп рдХрд░рддा рд╣ै।

Q10. рдХ्рдпा рд╡ाрд░िрд╕ाрдиा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХी рдХोрдИ рдлीрд╕ рд▓рдЧрддी рд╣ै?
ЁЯСЙ рд╣ाँ, рд╕ाрдоाрди्рдпрддः рдоाрдоूрд▓ी рдЖрд╡ेрджрди рд╢ुрд▓्рдХ (20–100 рд░ुрдкрдпे) рд▓рдЧрддा рд╣ै। рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рд░ाрдЬ्рдпों рдоें рдлीрд╕ рдЕрд▓рдЧ рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै।

Comments

Popular posts from this blog

Sabla / Kishori Balika Yojana – рдХिрд╢ोрд░िрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░рддा рдХी рдУрд░ рдордЬрдмूрдд рдХрджрдо

Sabla / Kishori Balika Yojana рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा / рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा: рдмेрдЯिрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╡рд▓ंрдмрди рдХी рд░ाрд╣  рднाрд░рдд рдЬैрд╕े рджेрд╢ рдоें рдЬрд╣ां рдмेрдЯिрдпाँ рдПрдХ рддрд░рдл рджेрд╡ी рдХा рд░ूрдк рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ैं, рд╡рд╣ीं рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рдХрдИ рдмाрд░ рдЙрди्рд╣ें рд╢िрдХ्рд╖ा, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рд╕рдо्рдоाрди рд╕े рд╡ंрдЪिрдд рднी рд░рд╣рдиा рдкрдб़рддा рд╣ै। рдПрдХ рдХिрд╢ोрд░ी рдХे рдЬीрд╡рди рдоें рдЬрдм рдЙрд╕рдХा рд╢рд░ीрд░ рдФрд░ рдорди рдХрдИ рдмрджрд▓ाрд╡ों рд╕े рдЧुрдЬрд░рддा рд╣ै, рддрдм рдЙрд╕े рд╕рдмрд╕े рдЬ़्рдпाрджा рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди, рдкोрд╖рдг, рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдФрд░ рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рд╣ोрддी рд╣ै। рдЗрд╕ी рд╕ंрд╡ेрджрдиा рдФрд░ рдЬ़рд░ूрд░рдд рдХो рд╕рдордЭрддे рд╣ुрдП рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा (рдЬिрд╕े рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै) рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХी — рддाрдХि рджेрд╢ рдХी рдмेрдЯिрдпाँ рди рд╕िрд░्рдл рд╕्рд╡рд╕्рде рд░рд╣ें, рдмрд▓्рдХि рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рднी рдмрдиें। рдХिрд╢ोрд░ी – рдПрдХ рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдоोрдб़ рдЬрдм рдХोрдИ рдмрдЪ्рдЪी 11-18 рд╕ाрд▓ рдХी рдЙрдо्рд░ рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХрд░рддी рд╣ै, рддो рдпрд╣ рдЙрд╕рдХा рд╢ाрд░ीрд░िрдХ, рдоाрдирд╕िрдХ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╕рдмрд╕े рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдФрд░ рдиिрд░्рдгाрдпрдХ рд╕рдордп рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЙрдо्рд░ рдоें рд╡рд╣ рди рддो рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рдмрдЪ्рдЪी рд░рд╣рддी рд╣ै, рди рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рд╡рдпрд╕्рдХ। рд╡рд╣ рдЕрдкрдиी рдкрд╣рдЪाрди, рдЖрдд्рдо-рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдФрд░ рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЕрдкрдиे рд╕्рдеाрди рдХो рд▓ेрдХрд░ рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ोрддी рд╣ै। рдЧ्рд░ाрдоीрдг рднाрд░рдд рдоें рд╕्рдеिрддि рдФрд░ рднी рдХрдаिрди рд╣ै — рдпрд╣ाँ рдЕрдзिрдХांрд╢ рдХिрд╢ोрд░िрдпाँ рдпा рддो рд╕्рдХूрд▓ рдЫोрдб़ рдЪुрдХी рд╣ोрддी рд╣ैं, рдпा рдШрд░ेрд▓ू рдЬिрдо्рдоेрджाрд░िрдпो...

рдмिрд╣ाрд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рд╕рднी рдк्рд░рдоुрдЦ рдпोрдЬрдиाрдУं рдХी рд╕ूрдЪी – рдПрдХ рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдкूрд░ी рдЬाрдирдХाрд░ी | Progress India

ЁЯСЙрдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдХी рд╕рднी рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдУं рдХी рд╕ूрдЪी | рд▓ाрдн, рдкाрдд्рд░рддा рдФрд░ рдЖрд╡ेрджрди рд▓िंрдХ рдПрдХ рдЬрдЧрд╣ ! рдкूрд░्рд╡рдЬों рдХी рд╕ंрдкрдд्рддि рдоें рдмंрдЯрд╡ाрд░ा рдХैрд╕े рдХрд░ें? LPC рдХ्рдпा рд╣ै? рдХैрд╕े рдкрддा рдХрд░ें рдХि рдЖрдк рдЬрдоीрди рдХे рд╡ैрдз рдоाрд▓िрдХ рд╣ैं рдпा рдирд╣ीं? рднू рдирдХ्рд╢ा рдкोрд░्рдЯрд▓ (Bhu Naksha Portal) рдХ्рдпा рд╣ै? рднू–рдЬрди рд╢िрдХाрдпрдд рдкोрд░्рдЯрд▓ (Bhu-Jan Shikayat Portal) рдХ्рдпा рд╣ै? рдХ्рдпा рдЬрдоीрди рдмेрдЪрдиे рдпा рдмंрдЯрд╡ाрд░े рдоें рдмाрдзा рдЖрдиे рдкрд░ рдХрд░ें? рдХрдм्рдЬ़ा рд╣рдЯрд╡ाрдиा (Illegal Possession Removal) рдХैрд╕े рдХрд░ें? рдЬрдм рдЕрдзिрдХाрд░िрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рднूрдоि рд░िрдХॉрд░्рдб рдЕрдкрдбेрдЯ рдирд╣ीं рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рддो рдХ्рдпा рдХрд░ें? рдЦाрддा рдПрд╡ं рдЬрдоाрдмंрджी рдХ्рдпा рд╣ै? рдЬрдоीрди рдХा рдмंрдЯрд╡ाрд░ा рдХैрд╕े рдХрд░ें? рдЕрд╡ैрдз рдЕрддिрдХ्рд░рдордг (Illegal Encroachment) рдХ्рдпा рд╣ै? рдирдХ्рд╢ा рд╕े рд╕ीрдоांрдХрди (Demarcation) рдХैрд╕े рдХрд░рд╡ाрдПं? рд╕िрд╡िрд▓ рдХोрд░्рдЯ рдоें рджाрд╡ा рдХैрд╕े рдХрд░ें? рдирдХ्рд╢ा (Land Map) рдХ्рдпा рд╣ै? рдиाрдоांрддрд░рдг, рджाрдЦिрд▓-рдЦाрд░िрдЬ рдФрд░ рд╡ंрд╢ाрд╡рд▓ी рд╕े рдЬुрдб़े рд╡िрд╡ाрдж рдХ्рдпा рдХрд░ें? C.S., R.S., рдФрд░ Halka рдЦрддिрдпाрди рдХ्рдпा рд╣ै? рдоूрд▓ рдЦрддिрдпाрди рдХ्рдпा рд╣ोрддा рд╣ै? рдмिрд╣ाрд░ рдоें рд╡ाрд░िрд╕ाрдиा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं? рдЕрдЧрд░ рднूрдоि рдХे рдЕрднिрд▓ेрдЦों (рдЬрдоाрдмंрджी, рдЦрддिрдпाрди, рдирдХ्рд╢ा, рдпा рджाрдЦिрд▓-рдЦाрд░िрдЬ) рдоें рдЬ़рдоीрди рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓ (рд░рдХрдмा) рдЧрд▓рдд рджрд░्рдЬ рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै, рдЕрдЧрд░ рднू-рдЕрднिрд▓ेрдЦ (Land Record) рдпा рдЬрдоाрдмंрджी / рдЦрддिрдпाрди / рджाрдЦिрд▓-рдЦ...

рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдзрди-рдзाрди्рдп рдХृрд╖ि рдпोрдЬрдиा 2025 – рдХिрд╕ाрдиों рдХी рд╕рдоृрдж्рдзि

рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдзрди-рдзाрди्рдп рдХृрд╖ि рдпोрдЬрдиा – рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд╕рдоृрдж्рдзि рдХी рдирдИ рдЙрдо्рдоीрдж рднाрд░рдд рдХी рдЖрдд्рдоा рдЧांрд╡ों рдоें рдмрд╕рддी рд╣ै, рдФрд░ рдЧांрд╡ों рдХी рдЖрдд्рдоा рд╣рдоाрд░े рдХिрд╕ाрди рд╣ैं। рд╣рд░ рд╕ुрдмрд╣ рд╕ूрд░рдЬ рдХी рдкрд╣рд▓ी рдХिрд░рдг рдХे рд╕ाрде рдЦेрддों рдоें рд╣рд▓ рдЬोрддрддा рдХिрд╕ाрди, рддрдкрддी рджोрдкрд╣рд░ рдоें рдлрд╕рд▓ों рдХो рд╕ींрдЪрддा рдХिрд╕ाрди рдФрд░ рд░ाрдд рдХे рдЕंрдзेрд░े рдоें рднी рдЕрдкрдиे рдЦेрдд рдХी рд░рдЦрд╡ाрд▓ी рдХрд░рддा рдХिрд╕ाрди — рдпрд╣ी рддो рд╣ैं рд╣рдоाрд░े рджेрд╢ рдХी рдЕрд╕рд▓ी рд░ीрдв़। рдРрд╕े рдоें рдЬрдм рдХेंрдж्рд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдХिрд╕ाрдиों рдХी рд╕्рдеिрддि рд╕ुрдзाрд░рдиे рдФрд░ рдЙрдирдХी рдЖрдорджрдиी рджोрдЧुрдиी рдХрд░рдиे рдХी рдмाрдд рдХрд░рддी рд╣ै, рддो рдпрд╣ рд╕िрд░्рдл рдПрдХ рдиीрддि рдирд╣ीं рд╣ोрддी, рдмрд▓्рдХि рдХрд░ोрдб़ों рдЙрдо्рдоीрджों рдХी рдиींрд╡ рд╣ोрддी рд╣ै। рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдзрди-рдзाрди्рдп рдХृрд╖ि рдпोрдЬрдиा рдЗрд╕ी рджिрд╢ा рдоें рдЙрдаाрдпा рдЧрдпा рдПрдХ рдХ्рд░ांрддिрдХाрд░ी рдХрджрдо рд╣ै। рдХ्рдпा рд╣ै рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдзрди-рдзाрди्рдп рдХृрд╖ि рдпोрдЬрдиा? рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдзрди-рдзाрди्рдп рдХृрд╖ि рдпोрдЬрдиा рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдПрдХ рдорд╣рдд्рд╡ाрдХांрдХ्рд╖ी рдпोрдЬрдиा рд╣ै рдЬिрд╕рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╣ै — рдХिрд╕ाрдиों рдХी рдЖрдп рдмрдв़ाрдиा, рдлрд╕рд▓ों рдХी рдЙрдд्рдкाрджрдХрддा рд╕ुрдзाрд░рдиा, рдФрд░ рдХृрд╖ि рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдЖрдзुрдиिрдХ рддрдХрдиीрдХ рдХा рд╕рдоाрд╡ेрд╢ рдХрд░рдиा। рдпрд╣ рдпोрдЬрдиा рдХिрд╕ाрдиों рдХो рдмेрд╣рддрд░ рдмीрдЬ, рд╕рд╕्рддी рджрд░ों рдкрд░ рдЙрд░्рд╡рд░рдХ, рд╕िंрдЪाрдИ рдХी рд╕ुрд╡िрдзा, рдХृрд╖ि рдпंрдд्рд░ों рдкрд░ рд╕рдм्рд╕िрдбी рдФрд░ рдлрд╕рд▓ рдХी рд╕рд╣ी рдХीрдордд рджिрд▓ाрдиे рдоें рдорджрдж рдХрд░рддी рд╣ै। рдЗрд╕рдХा рдоुрдЦ्рдп рд▓рдХ्рд╖्рдп рдпрд╣ рд╣ै рдХि рднाрд░рдд рдХा рд╣рд░ рдХिрд╕ाрди рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рдмрди...