Skip to main content

рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХौрд╢рд▓ рд╕рддрд░ंрдЧ рдпोрдЬрдиा: рдпुрд╡ाрдУं рдХे рд▓िрдП рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдЕрд╡рд╕рд░

рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХौрд╢рд▓ рд╕рддрд░ंрдЧ рдпोрдЬрдиा рдХे рддрд╣рдд рдпुрд╡ा рд▓ोрдЧ рдПрдХ рд╕ाрде рдмैрдардХрд░ рдоुрд╕्рдХुрд░ाрддे рд╣ुрдП, рдФрд░ рдпोрдЬрдиा рдХा рд▓ोрдЧो рдПрдХ рд╢ैрдХ्рд╖िрдХ рднрд╡рди рдХे рд╕ाрдордиे рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рд╣ोрддा рд╣ुрдЖ।

рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХौрд╢рд▓ рд╕рддрд░ंрдЧ рдпोрдЬрдиा (UP Kaushal Satrang Yojana) 

рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдпुрд╡ाрдУं рдХो рдоुрдл़्рдд рдХौрд╢рд▓ рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг (Skill Training), рдЕрдк्рд░ेंрдЯिрд╕рд╢िрдк (Apprenticeship), рдФрд░ рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдХे рдЕрд╡рд╕рд░ рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╢ुрд░ू рдХी рдЧрдИ рдПрдХ рд╡्рдпाрдкрдХ рдпोрдЬрдиा рд╣ै।

рдЙрдж्рджेрд╢्рдп

  • рдмेрд░ोрдЬрдЧाрд░ рдпुрд╡ाрдУं рдХो рдХौрд╢рд▓ рдЖрдзाрд░िрдд рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рджेрдиा

  • рдпुрд╡ाрдУं рдХो рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдпा рд╕्рд╡рд░ोрдЬрдЧाрд░ рд╕े рдЬोрдб़рдиा

  • рд░ाрдЬ्рдп рдоें рд╕्рдЯाрд░्рдЯрдЕрдк рдХрд▓्рдЪрд░ рдФрд░ рдЙрдж्рдпрдоिрддा рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рджेрдиा


 рдХौрди рд▓े рд╕рдХрддा рд╣ै рд▓ाрдн? (Eligibility)

рд╢рд░्рдд рд╡िрд╡рд░рдг
рдЖрдпु 18 рд╕े 40 рд╡рд░्рд╖
рдпोрдЧ्рдпрддा рди्рдпूрдирддрдо 10рд╡ीं рдкाрд╕ (рдХिрд╕ी рдХोрд░्рд╕ рдоें рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рдпोрдЧ्рдпрддा рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै)
рдиिрд╡ाрд╕ी рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХा рдоूрд▓ рдиिрд╡ाрд╕ी
рдЕрди्рдп рдмेрд░ोрдЬрдЧाрд░ рдпा рд╕्рд╡рд░ोрдЬрдЧाрд░ рд╢ुрд░ू рдХрд░рдиे рдХी рдЗрдЪ्рдЫा

 рдпोрдЬрдиा рдХे рдоुрдЦ्рдп 7 рдШрдЯрдХ

  1. рдпुрд╡ा рд╣рдм рдпोрдЬрдиा

    • рд╣рд░ рдЬिрд▓े рдоें "Yuva Hub" рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा

    • рд╕्рдЯाрд░्рдЯрдЕрдк्рд╕ рдХो рддрдХрдиीрдХी, рд╡िрдд्рддीрдп рдФрд░ рдоेंрдЯрд░рд╢िрдк рд╕рдкोрд░्рдЯ

    • ₹1200 рдХрд░ोрдб़ рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े 30,000 рд╕्рдЯाрд░्рдЯрдЕрдк्рд╕ рдХो рд▓ाрдн

  2. рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдЕрдк्рд░ेंрдЯिрд╕рд╢िрдк рдпोрдЬрдиा

    • рдпुрд╡ाрдУं рдХो рдиिрдЬी рд╡ рд╕рд░рдХाрд░ी рд╕ंрд╕्рдеाрдиों рдоें рдЗंрдЯрд░्рдирд╢िрдк

    • ₹2,500 рдк्рд░рддि рдоाрд╣ рд╕्рдЯाрдЗрдкेंрдб (₹1,500 рдХेंрдж्рд░ + ₹1,000 рд░ाрдЬ्рдп)

  3. рдбिрд╕्рдЯ्рд░िрдХ्рдЯ рд╕्рдХिрд▓ рдбрд╡рд▓рдкрдоेंрдЯ рдк्рд▓ाрди

    • рд╣рд░ рдЬिрд▓े рдоें рдпुрд╡ाрдУं рдХे рд▓िрдП рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा

    • рдЬिрд▓ा рд╕्рддрд░ рдкрд░ рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдоेрд▓ों рдХा рдЖрдпोрдЬрди

  4. рддाрд▓ुрдХा рд╕्рдХिрд▓ рдЬाрдЧрд░ूрдХрддा рд╡ैрди (Kaushal Pakhwada)

    • рдоोрдмाрдЗрд▓ рд╡ैрди рдж्рд╡ाрд░ा рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдк्рд░рдЪाрд░-рдк्рд░рд╕ाрд░

    • рдпुрд╡ाрдУं рдХो рдХौрд╢рд▓ рдпोрдЬрдиाрдУं рдХे рдмाрд░े рдоें рдЬाрдирдХाрд░ी

  5. Recognition of Prior Learning (RPL)

    • рдкाрд░ंрдкрд░िрдХ рдХाрдо рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдХाрд░ीрдЧрд░ों рдХो рдк्рд░рдоाрдгрди

    • рдЙрди्рд╣ें рд╕рдо्рдоाрди рдХे рд╕ाрде рдХाрдо рдФрд░ рдмрдв़े рдЕрд╡рд╕рд░

  6. Training to Employment

    • IIT, IIM, рдЯाрдЯा, рдПрдЪрд╕ीрдПрд▓ рдЬैрд╕ी рдХंрдкрдиिрдпों рд╕े MoU

    • рдпुрд╡ाрдУं рдХो рдЯ्рд░ेрдиिंрдЧ рдХे рдмाрдж рд╕ीрдзा рд░ोрдЬрдЧाрд░

  7. Placement Linked Training

    • рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдЬॉрдм рдк्рд▓ेрд╕рдоेंрдЯ рдХी рдЧाрд░ंрдЯी

    • NSDC рдПрд╡ं рдЕрди्рдп рд╕ंрдЧрдардиों рдХे рд╕ाрде рд╕рд╣рдпोрдЧ


 рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़

  • рдЖрдзाрд░ рдХाрд░्рдб

  • рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ рд╕ाрдЗрдЬ рдлोрдЯो

  • рдиिрд╡ाрд╕ рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░

  • рд╢ैрдХ्рд╖рдгिрдХ рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░

  • рдмैंрдХ рдЦाрддा рд╡िрд╡рд░рдг

  • рдоोрдмाрдЗрд▓ рдиंрдмрд░ рдФрд░ рдИрдоेрд▓


 рдЖрд╡ेрджрди рдХैрд╕े рдХрд░ें?

 рдСрдирд▓ाрдЗрди рдЖрд╡ेрджрди

  1. ЁЯСЙ рдпूрдкी рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдкोрд░्рдЯрд▓: sewayojan.up.nic.in

  2. "Kaushal Satrang Yojana" рдпा "Skill Development Schemes" рд╡िрдХрд▓्рдк рдЪुрдиें

  3. рдкंрдЬीрдХрд░рдг рдХрд░ें рдФрд░ рд▓ॉрдЧिрди рдХрд░ें

  4. рдпोрдЬрдиा рдХे рд▓िрдП рдЖрд╡ेрджрди рдлॉрд░्рдо рднрд░ें рдФрд░ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рдЕрдкрд▓ोрдб рдХрд░ें

  5. рдЪрдпрди рдХे рдмाрдж SMS/рдИрдоेрд▓ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╕ूрдЪрдиा рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрдЧी

 рдСрдлрд▓ाрдЗрди рдЖрд╡ेрджрди

  • рдЬिрд▓ा рд╕ेрд╡ा рдпोрдЬрди рдХाрд░्рдпाрд▓рдп / рдЬिрд▓ा рдЙрдж्рдпोрдЧ рдХेंрдж्рд░ рдкрд░ рдЬाрдХрд░ рдлॉрд░्рдо рднрд░ें

  • рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╕ंрд╕्рдеाрдиों рд╕े рдЬाрдирдХाрд░ी рд▓ेрдХрд░ рдХोрд░्рд╕ рдЬॉрдЗрди рдХрд░ें


 рд▓ाрдн

рд▓ाрдн рд╡िрд╡рд░рдг
рд╕्рдХिрд▓ рдЯ्рд░ेрдиिंрдЧ NSQF рдЖрдзाрд░िрдд рдл्рд░ी рдЯ्рд░ेрдиिंрдЧ рдХोрд░्рд╕
рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ UGC/NSDC/NIESBUD рдк्рд░рдоाрдгिрдд рд╕рд░्рдЯिрдлिрдХेрдЯ
рдЬॉрдм рдЧाрд░ंрдЯी рдЯ्рд░ेрдиिंрдЧ рдХे рдмाрдж рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдХा рдЕрд╡рд╕рд░
рд╕्рдЯाрдЗрдкेंрдб рдХुрдЫ рдХोрд░्рд╕ рдоें ₹2,500/рдоाрд╣ рддрдХ рднрдд्рддा
рд╕्рдЯाрд░्рдЯрдЕрдк рдорджрдж рдпुрд╡ाрдУं рдХो рд╕्рдЯाрд░्рдЯрдЕрдк рдХे рд▓िрдП рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди рдФрд░ рдзрдирд░ाрд╢ि

ЁЯУЮ рд╕ंрдкрд░्рдХ

  • рдкोрд░्рдЯрд▓: https://sewayojan.up.nic.in

  • рдпुрд╡ा рд╕ाрдеी рдкोрд░्рдЯрд▓: https://yuvasathi.in

  • рд╣ेрд▓्рдкрд▓ाрдЗрди: рд╕ंрдмंрдзिрдд рдЬिрд▓ा рд╕ेрд╡ा рдпोрдЬрдиा рдХाрд░्рдпाрд▓рдп рд╕े рд╕ंрдкрд░्рдХ рдХрд░ें


✅ рдпूрдкी рдпुрд╡ाрдУं рдХे рд▓िрдП рд╕ुрдирд╣рд░ा рдоौрдХा!

UP Kaushal Satrang Yojana рдпुрд╡ाрдУं рдХो рд╕ीрдЦрдиे, рдХрдоाрдиे рдФрд░ рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рдмрдирдиे рдХा рд╕ुрдирд╣рд░ा рдЕрд╡рд╕рд░ рджेрддी рд╣ै। рдпрд╣ рдпोрдЬрдиा рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рдЙрди рдпुрд╡ाрдУं рдХे рд▓िрдП рд╣ै рдЬो рддрдХрдиीрдХी рдпा рд╡्рдпाрд╡рд╕ाрдпिрдХ рдХौрд╢рд▓ рд╕ीрдЦрдХрд░ рдиौрдХрд░ी рдпा рд╕्рдЯाрд░्рдЯрдЕрдк рд╢ुрд░ू рдХрд░рдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ैं।


рдЖрдк рдЪाрд╣ें рддो рд╕рд╣ाрдпрддा рдХे рд▓िрдП рд╣рдоें рдИрдоेрд▓ рдХрд░ें

CM Apprenticeship Promotion Scheme: рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ 2025

UP Yuva Hub рдпोрдЬрдиा: рдпुрд╡ाрдУं рдХे рд▓िрдП рдЙрдж्рдпрдоिрддा рд╕рд╣ाрд░ा

рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХी рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдПँ – 2025 рддрдХ рдХी рд╕ूрдЪी

 FAQ

Q1. рдХौрд╢рд▓ рд╕рддрд░ंрдЧ рдпोрдЬрдиा рдХ्рдпा рд╣ै?
рдпрд╣ рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдЙрди्рдоुрдЦ рдпोрдЬрдиा рд╣ै, рдЬिрд╕рдоें рдпुрд╡ाрдУं рдХो рдХौрд╢рд▓ рд╡िрдХाрд╕ рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг, рдЕрдк्рд░ेंрдЯिрд╕рд╢िрдк рдФрд░ рдиौрдХрд░ी рд╕े рдЬोрдб़ा рдЬाрддा рд╣ै।

Q2. рдЗрд╕рдоें рдХौрди рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै?
18 рд╕े 35 рд╡рд░्рд╖ рдХे рдмेрд░ोрдЬрдЧाрд░ рдпुрд╡ा рдЬिрдирдХी рд╢ैрдХ्рд╖рдгिрдХ рдпोрдЧ्рдпрддा рди्рдпूрдирддрдо 10рд╡ीं/12рд╡ीं рд╣ै, рд╡े рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं।

Q3. рдкंрдЬीрдХрд░рдг рдХैрд╕े рдХрд░ें?
рдпुрд╡ा sewayojan.up.nic.in рдкोрд░्рдЯрд▓ рдкрд░ рдЬाрдХрд░ рдСрдирд▓ाрдЗрди рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं।

Q4. рдпोрдЬрдиा рдХे рдоुрдЦ्рдп рд▓ाрдн рдХ्рдпा рд╣ैं?

  • рд╕्рдХिрд▓ рдЯ्рд░ेрдиिंрдЧ

  • рдЕрдк्рд░ेंрдЯिрд╕рд╢िрдк рдЕрд╡рд╕рд░

  • рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдоेрд▓े рдоें рднाрдЧीрджाрд░ी

  • рдХंрдкрдиिрдпों рдоें рдк्рд▓ेрд╕рдоेंрдЯ

Q5. рдХ्рдпा рдЗрд╕рдоें рд╕्рдЯाрдЗрдкेंрдб рдоिрд▓рддा рд╣ै?
рд╣ाँ, рдЕрдк्рд░ेंрдЯिрд╕рд╢िрдк рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдпुрд╡ाрдУं рдХो рдоाрд╕िрдХ рд╕्рдЯाрдЗрдкेंрдб рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।

Comments

Popular posts from this blog

UP рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП UPSRTC рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрд╡िрдзा

Free Travel Facility for Persons with Disabilities рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП UPSRTC (рд░ाрдЬ्рдп рдкрд░िрд╡рд╣рди рдиिрдЧрдо) рдж्рд╡ाрд░ा рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрд╡िрдзा рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ै। рдЗрд╕े Free Travel Facility for Persons with Disabilities Rules‑2019 рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд▓ाрдЧू рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдиीрдЪे рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рдЬाрдирдХाрд░ी рджी рдЧрдИ рд╣ै ЁЯСЗ  рдХौрди рд▓ाрдн рдЙрдаा рд╕рдХрддा рд╣ै? рдХोрдИ рднी рджिрд╡्рдпांрдЧ (≥40% рд╡िрдХрд▓ांрдЧрддा) 80% рдпा рдЕрдзिрдХ рджिрд╡्рдпांрдЧрддा рд╡ाрд▓े рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕ाрде рдоें рдПрдХ рд╕рд╣рдпाрдд्рд░ी рдХा рднी рд▓ाрдн рдЙрдаा рд╕рдХрддे рд╣ैं   рдХрд╣ाँ рд╕े-рд╕рдм рддрдХ рдпाрдд्рд░ा? UPSRTC рдХी рд╕рднी ‘ordinary’ (рд╕ाрдзाрд░рдг) рдмрд╕ों рдоें рдоुрдл्рдд рдпाрдд्рд░ा рд░ाрдЬрдзाрдиी, рд╕िрдЯी / рдИ‑рдмрд╕ों рдоें рднी рдпрд╣ рд╕ुрд╡िрдзा рд▓ाрдЧू  рд╕ुрд╡िрдзा рд░ाрдЬ्рдп-рд╕ीрдоा рдХे рдЕंрджрд░ рдФрд░ рдмाрд╣рд░ рджोрдиों рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдоाрди्рдп рд╣ै ✔️ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рдоूрд▓ disability certificate (Chief Medical Officer/Comp. Medical Officer рдж्рд╡ाрд░ा рдЬाрд░ी) Aadhaar рдХाрд░्рдб рдпा UDID рдХाрд░्рдб (рдЙрдкрд╕्рдеिрддि рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп) ( uphwd.gov.in )  рдиिрдпрдо рдФрд░ рдЙрдкрдпोрдЧ рдХैрд╕े рдХрд░ें? рдмрд╕ рд╕्рдЯाрдл рдХो рдпाрдд्рд░ा рдЖрд░ंрдн рд╕े рдкрд╣рд▓े рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рджिрдЦाрдПं рд░िрдЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрд╢рди рдпा рдЕрдЧ्рд░िрдо рдЯिрдХрдЯिंрдЧ рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рдирд╣ीं рд╣ै; рдмрд╕ рдоें рд╕рд╡ाрд░ рд╣ोрддे рд╕рдордп рдпрд╣ ...

Sabla / Kishori Balika Yojana – рдХिрд╢ोрд░िрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░рддा рдХी рдУрд░ рдордЬрдмूрдд рдХрджрдо

Sabla / Kishori Balika Yojana рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा / рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा: рдмेрдЯिрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╡рд▓ंрдмрди рдХी рд░ाрд╣  рднाрд░рдд рдЬैрд╕े рджेрд╢ рдоें рдЬрд╣ां рдмेрдЯिрдпाँ рдПрдХ рддрд░рдл рджेрд╡ी рдХा рд░ूрдк рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ैं, рд╡рд╣ीं рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рдХрдИ рдмाрд░ рдЙрди्рд╣ें рд╢िрдХ्рд╖ा, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рд╕рдо्рдоाрди рд╕े рд╡ंрдЪिрдд рднी рд░рд╣рдиा рдкрдб़рддा рд╣ै। рдПрдХ рдХिрд╢ोрд░ी рдХे рдЬीрд╡рди рдоें рдЬрдм рдЙрд╕рдХा рд╢рд░ीрд░ рдФрд░ рдорди рдХрдИ рдмрджрд▓ाрд╡ों рд╕े рдЧुрдЬрд░рддा рд╣ै, рддрдм рдЙрд╕े рд╕рдмрд╕े рдЬ़्рдпाрджा рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди, рдкोрд╖рдг, рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдФрд░ рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рд╣ोрддी рд╣ै। рдЗрд╕ी рд╕ंрд╡ेрджрдиा рдФрд░ рдЬ़рд░ूрд░рдд рдХो рд╕рдордЭрддे рд╣ुрдП рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा (рдЬिрд╕े рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै) рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХी — рддाрдХि рджेрд╢ рдХी рдмेрдЯिрдпाँ рди рд╕िрд░्рдл рд╕्рд╡рд╕्рде рд░рд╣ें, рдмрд▓्рдХि рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рднी рдмрдиें। рдХिрд╢ोрд░ी – рдПрдХ рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдоोрдб़ рдЬрдм рдХोрдИ рдмрдЪ्рдЪी 11-18 рд╕ाрд▓ рдХी рдЙрдо्рд░ рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХрд░рддी рд╣ै, рддो рдпрд╣ рдЙрд╕рдХा рд╢ाрд░ीрд░िрдХ, рдоाрдирд╕िрдХ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╕рдмрд╕े рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдФрд░ рдиिрд░्рдгाрдпрдХ рд╕рдордп рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЙрдо्рд░ рдоें рд╡рд╣ рди рддो рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рдмрдЪ्рдЪी рд░рд╣рддी рд╣ै, рди рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рд╡рдпрд╕्рдХ। рд╡рд╣ рдЕрдкрдиी рдкрд╣рдЪाрди, рдЖрдд्рдо-рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдФрд░ рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЕрдкрдиे рд╕्рдеाрди рдХो рд▓ेрдХрд░ рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ोрддी рд╣ै। рдЧ्рд░ाрдоीрдг рднाрд░рдд рдоें рд╕्рдеिрддि рдФрд░ рднी рдХрдаिрди рд╣ै — рдпрд╣ाँ рдЕрдзिрдХांрд╢ рдХिрд╢ोрд░िрдпाँ рдпा рддो рд╕्рдХूрд▓ рдЫोрдб़ рдЪुрдХी рд╣ोрддी рд╣ैं, рдпा рдШрд░ेрд▓ू рдЬिрдо्рдоेрджाрд░िрдпो...

рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрди्рдо рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं: рдЖрд╕ाрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдФрд░ рдЬрд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़

рдЕрдм рдЬрди्рдо рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиा рд╣ुрдЖ рдЖрд╕ाрди!  рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं? рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рди рдХेрд╡рд▓ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рд╣ैं, рдмрд▓्рдХि рдпे рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рдкрд╣рдЪाрди, рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдФрд░ рдЕрдзिрдХाрд░ों рдХा рдк्рд░рдоाрдг рд╣ोрддे рд╣ैं। рдЕрдЧрд░ рдЖрдк рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд░рд╣рддे рд╣ैं рдФрд░ рд╕ोрдЪ рд░рд╣े рд╣ैं рдХि рдпрд╣ рд╕рд░्рдЯिрдлिрдХेрдЯ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं – рддो рдпрд╣ рдЧाрдЗрдб рдЖрдкрдХे рд▓िрдП рд╣ै।  рднाрдЧ 1: рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (Birth Certificate)  рдХ्рдпों рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░? рд╕्рдХूрд▓ рдоें рдПрдбрдоिрд╢рди рдХे рд▓िрдП рдЖрдзाрд░ рдХाрд░्рдб рдФрд░ рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдУं рдХा рд▓ाрдн рдЙрдаाрдиे рдХे рд▓िрдП рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рдкрд╣рдЪाрди рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП  рдХрдм рдмрдирд╡ाрдПं? рдмрдЪ्рдЪे рдХे рдЬрди्рдо рдХे 21 рджिрди рдХे рднीрддрд░ рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░рдиा рд╕рдмрд╕े рдмेрд╣рддрд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рджेрд░ рд╕े рдЖрд╡ेрджрди рдкрд░ рдЕрдлिрдбेрд╡िрдЯ рдФрд░ рдордЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрдЯ рдЕрдк्рд░ूрд╡рд▓ рдХी рдЬ़рд░ूрд░рдд рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै।  рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЬ़рд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़: рдмрдЪ्рдЪे рдХा рдиाрдо (рдЕрдЧрд░ рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ो) рдоाрддा-рдкिрддा рдХी рдкрд╣рдЪाрди (Aadhaar, рд╡ोрдЯрд░ ID) рдЕрд╕्рдкрддाрд▓ рд╕े рдоिрд▓ा рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (рдпрджि рд╣ॉрд╕्рдкिрдЯрд▓ рдоें рдЬрди्рдо рд╣ुрдЖ) рдиिрд╡ाрд╕ рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (Electricity Bill, Ration Card рдЖрджि) ...