Skip to main content

Stand-Up India рдпोрдЬрдиा: рдпूрдкी рдоें рд╕्рдЯाрд░्рдЯрдЕрдк рд╕рд╢рдХ्рддिрдХрд░рдг

рдЫрд╡ि рдоें рдкेрд╢ेрд╡рд░ рдкोрд╢ाрдХ рдоें рдорд╣िрд▓ाрдПं рдмैрдардХ рдХे рджौрд░ाрди рдоुрд╕्рдХुрд░ाрддी рд╣ुрдИ рдирдЬрд░ рдЖрддी рд╣ैं। рдкृрд╖्рдарднूрдоि рдоें рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдкрд░िрджृрд╢्рдп рдФрд░ рдЖрдзुрдиिрдХ рдХाрд░्рдпाрд▓рдп рджृрд╢्рдп рд╣ैं।

 Stand‑Up India рдпोрдЬрдиा рдХा рдкूрд░ा рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди — рд▓ाрдн, рдкाрдд्рд░рддा рдФрд░ рдЖрд╡ेрджрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा

рдХ्рдпा рд╣ै Stand‑Up India рдпोрдЬрдиा?

  • рд╕्рдЯैंрдб‑рдЕрдк рдЗंрдбिрдпा рдХेंрдж्рд░–рд░ाрдЬ्рдп рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдкрд╣рд▓ рд╣ै, рдЬो SC/ST рдорд╣िрд▓ाрдПं рддрдеा рдорд╣िрд▓ाрдПं рдЙрдж्рдпрдоिрдпों рдХो ₹10 рд▓ाрдЦ рд╕े ₹1 рдХрд░ोрдб़ рддрдХ рдХा рдмैंрдХ рдЛрдг рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддी рд╣ै, рддाрдХि рд╡े Greenfield (рдирд╡ीрди) рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп—рдоैрди्рдпुрдлैрдХ्рдЪрд░िंрдЧ, рдЯ्рд░ेрдбिंрдЧ, рд╕рд░्рд╡िрд╕ेрдЬ рдЖрджि—рд╢ुрд░ू рдХрд░ рд╕рдХें (sbi.co.in).

  • рд╣рд░ рдмैंрдХों рдХी рд╢ाрдЦा рдХो рдХрдо рд╕े рдХрдо рдПрдХ SC/ST рдФрд░ рдПрдХ рдорд╣िрд▓ा рд▓ाрднाрд░्рдеी рдХो рдЛрдг рджेрдиा рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рд╣ै (udyami.org.in).


✅ рдкाрдд्рд░рддा рдоाрдирджंрдб

  1. рдЙрдо्рд░: 18 рд╡рд░्рд╖ рдпा рдЙрд╕рд╕े рдЕрдзिрдХ।

  2. рдЬрдирдЬाрддि/рд▓िंрдЧ: SC/ST рд╡्рдпрдХ्рддि рдпा рдорд╣िрд▓ा рдЙрдж्рдпрдоी।

  3. рдирдпा рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп (Greenfield): рдпрд╣ рдкрд╣рд▓ा рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП 

  4. рдЕрди्рдп рдЙрдж्рдпрдоिрдпों рдоें рд╣िрд╕्рд╕ेрджाрд░ी: рдЬрдм рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдоें рд╕ाрдЭेрджाрд░ी рд╣ै, SC/ST рдпा рдорд╣िрд▓ा рдХो рдХрдо рд╕े рдХрдо 51% рд╣िрд╕्рд╕ेрджाрд░ी рд╣ोрдиी рдЪाрд╣िрдП 

  5. рдмैंрдХ рдбिрдл़ॉрд▓्рдЯрд░ рдирд╣ीं рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП। .


 рд╡िрдд्рддीрдп рд╡िрд╡рд░рдг

  • рдЛрдг рд╕ीрдоा: ₹10 рд▓ाрдЦ – ₹1 рдХрд░ोрдб़ (Term + Working Capital) (udyami.org.in).

  • рдкोрдЬेрдХ्рдЯ рдХॉрд╕्рдЯ рдХрд╡рд░: рдЕрдзिрдХрддрдо 75% рдмैंрдХ рдлाрдЗрдиेंрд╕, рд╢ेрд╖ 25% рд╕्рд╡рдпं/рдЕрди्рдп рд╕्рдХीрдо рд╕े (рди्рдпूрдирддрдо 10% рд╕ुрд░рдХ्рд╖ाрдд्рдордХ рд╕्рд╡-рдпोрдЧрджाрди) 

  • рдоोрд░ाрдЯोрд░िрдпрдо: 18 рдорд╣ीрдиे, рд░िрдЯрд░्рди рдЕрд╡рдзि 7 рд╕ाрд▓ рддрдХ 

  • рдм्рдпाрдЬ рджрд░: рдмैंрдХ рдХी EBLR/MCLR + 3% + рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рддрдХ (рди्рдпूрдирддрдо рджрд░) 

  • .рдЧाрд░ंрдЯी рдХрд╡рд░: рдмिрдиा рдЧिрд░рд╡ी (CGFSIL) рдпा рдмैंрдХ рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдЕрди्рдп рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा

  • рд╡рд░्рдХिंрдЧ рдХैрдкिрдЯрд▓: ₹10 рд▓ाрдЦ рддрдХ Overdraft, рдЕрдзिрдХ рд░ाрд╢ि рдкрд░ Cash Credit .


 рд▓ाрдн (Benefits)

  • рддрдХрдиीрдХी рд╕рд╣ाрдпрддा: SIDBI/NABARD/Lead District Manager (LDM) рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдФрд░ рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди

  • Credit Guarantee: RBI-рдкрд░िрдХрд▓्рдкिрдд CGFSIL рдЧाрд░ंрдЯी рд╕ुрд╡िрдзा

  • рд╡िрдд्рддीрдп рд╕рдоाрд╡ेрд╢рди рдФрд░ рдЙрдж्рдпрдоिрддा рдХो рдмрдв़ाрд╡ा 


 рдЖрд╡ेрджрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा

 рдСрдирд▓ाрдЗрди (Jan Samarth / StandUpMitra рдкोрд░्рдЯрд▓):

  1. рдкोрд░्рдЯрд▓ (standupmitra.in) рдоें Ready Borrower рдпा Trainee Borrower рдХे рд░ूрдк рдоें рд░рдЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрд╢рди рдХрд░ें

  2. рд╕्рдеाрди, рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдпोрдЬрдиा рдХी рдЬрд░ूрд░рдд, рдЛрдг рд░ाрд╢ि, рд╕्рд╡-рдпोрдЧрджाрди рдЖрджि рд╡िрд╡рд░рдг рднрд░ें 

  3. рддैрдпाрд░ рд╕्рдеिрддि рдкрд░ рдЦाрддा рдЦुрд▓рд╡ा рдХрд░ рдмैंрдХ рд╕े рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдЖрдЧे рдмреЭрддी рд╣ै, рдпा рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХे рд▓िрдП LDM рд╕े рдХрдиेрдХ्рдЯ рд╣ोрдЧा 

 рдСрдлрд▓ाрдЗрди:

  1. рдиिрдХрдЯрддрдо рдмैंрдХ рд╢ाрдЦा рдЬाрдПँ (Scheduled Commercial Banks рдоें рдЙрдкрд▓рдм्рдз).

  2. рдЖрд╡ेрджрди рдлॉрд░्рдо рднрд░ें рдПрд╡ं рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рд▓рдЧाрдПँ .

  3. рдмैंрдХ рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рдФрд░ рдоंрдЬ़ूрд░ी рдЪрд░рдгрд╡ाрд░।

  4. рдЛрдг рд╕्рд╡ीрдХृрддि рдХे рдкрд╢्рдЪाрдд DBT рдХे рдЬ़рд░िрдП рд╕ीрдзे рдмैंрдХ рдЦाрддे рдоें рд╣рд╕्рддांрддрд░िрдд .


 рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ

  • рдкрд╣рдЪाрди (Aadhaar, PAN, Voter ID, Passport рдЖрджि)।

  • рдкрддा рдк्рд░рдоाрдг (рдмिрдЬрд▓ी рдмिрд▓, рдЖрдзाрд░, рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ)।

  • рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдк्рд░рдоाрдг (Location proof, rent agreement)।

  • рдмैंрдХ рдЦाрддा рд╡िрд╡рд░рдг।

  • рдк्рд░ोрдл़ेрд╢рдирд▓ рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдпोрдЬрдиा (P&L, рдмрдЬрдЯ рдЖрджि)।

  • SC/ST рдпा рдорд╣िрд▓ा рд╣ोрдиे рдХा рдк्рд░рдоाрдгрдкрдд्рд░ .


 рдЕрд╕рд░ (Impact)

  • рдЕрдк्рд░ैрд▓ 2023 рддрдХ ₹40,700 рдХрд░ोрдб़ рд╕े рдЬ़्рдпाрджा рдЛрдг рд╕्рд╡ीрдХृрдд — ~1.8 рд▓ाрдЦ рд╕े рдЕрдзिрдХ рдЙрдж्рдпрдоिрдпों рдХो рд▓ाрдн рдкрд╣ुँрдЪा|

  • ~80% рд▓ाрднाрд░्рдеी рдорд╣िрд▓ाрдПं рд╣ैं .


 рд╕ाрд░ांрд╢ 

  1. рдкाрдд्рд░рддा рдЬांрдЪें (SC/ST рдпा рдорд╣िрд▓ा, Greenfield рдкрд░िрдпोрдЬрдиा).

  2. рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рддैрдпाрд░ рдХрд░ें (рдкрд╣рдЪाрди, рдкрддा, рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдпोрдЬрдиा, рдЖрдпु, рдк्рд░рдоाрдгрдкрдд्рд░).

  3. Jan Samarth рдкोрд░्рдЯрд▓ рдкрд░ рд░рдЬिрд╕्рдЯрд░ рдХрд░ें рдпा рдиिрдХрдЯрддрдо рдмैंрдХ branch/LDM рд╕े рд╕ंрдкрд░्рдХ рдХрд░ें.

  4. рдЛрдг рдЖрд╡ेрджрди рд╕рдмрдоिрдЯ рдХрд░ें, рдмैंрдХ рдХी рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рддрдХ рдк्рд░рддीрдХ्рд╖ा рдХрд░ें.

  5. рд╕्рд╡ीрдХृрддि рдоिрд▓рдиे рдкрд░ terms рдкрдв़ें, рд▓ोрди рдбिрд╕्рдмрд░्рд╕ рд╣ो рдЬाрдПрдЧा.

  6. рдиिрдпрдоिрдд рдХिрд╢्рддों рдоें рдкुрдирд░्рднुрдЧрддाрди 7 рд╡рд░्рд╖ों рдоें рдХрд░ें।


рдпрджि рдЖрдк рдЪाрд╣ें, рддो рд╕рд╣ाрдпрддा рдХे рд▓िрдП рд╣рдоें рдИрдоेрд▓ рдХрд░ें

рдпूрдкी рдпुрд╡ाрдУं рдХे рд▓िрдП рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдФрд░ рд╕्рд╡рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдпोрдЬрдиाрдПँ

рдпुрд╡ा рд╕्рд╡рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдпोрдЬрдиा: рдпूрдкी рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдкрд╣рд▓

рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХी рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдПँ – 2025 рддрдХ рдХी рд╕ूрдЪी

FAQ

Q1. Stand-Up India рдпोрдЬрдиा рдХ्рдпा рд╣ै?
рдпрд╣ рдпोрдЬрдиा рдорд╣िрд▓ाрдУं рдФрд░ SC/ST рдЙрдж्рдпрдоिрдпों рдХो рдмिрдЬ़рдиेрд╕ рд╢ुрд░ू рдХрд░рдиे рд╣ेрддु рдмैंрдХ рд▓ोрди рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрддी рд╣ै।

Q2. рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдХ्рдпा рд╣ै?
рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╣ै рд╣ाрд╢िрдпे рдкрд░ рдЦрдб़े рд╡рд░्рдЧों рдХो рдЙрдж्рдпрдоिрддा рдХे рдЕрд╡рд╕рд░ рджेрдХрд░ рдЖрд░्рдеिрдХ рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░рддा рдмрдв़ाрдиा।

Q3. рдХिрддрдиी рд╡िрдд्рддीрдп рд╕рд╣ाрдпрддा рдоिрд▓рддी рд╣ै?
рдмैंрдХ ₹10 рд▓ाрдЦ рд╕े ₹1 рдХрд░ोрдб़ рддрдХ рдХा рд▓ोрди рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддे рд╣ैं।

Q4. рдкाрдд्рд░рддा рдХ्рдпा рд╣ै?

  • рдорд╣िрд▓ा рдпा SC/ST рд╕рдоुрджाрдп рдХा рд╕рджрд╕्рдп рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП।

  • рдЙрдж्рдпрдоिрддा рд╢ुрд░ू рдХрд░рдиे рдХी рдЗрдЪ्рдЫा рд╣ो।

Q5. рдЖрд╡ेрджрди рдХैрд╕े рдХрд░ें?
рдЖрд╡ेрджрди рдмैंрдХ рд╢ाрдЦाрдУं рдпा standupmitra.in рдкोрд░्рдЯрд▓ рдкрд░ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।

Comments

Popular posts from this blog

UP рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП UPSRTC рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрд╡िрдзा

Free Travel Facility for Persons with Disabilities рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП UPSRTC (рд░ाрдЬ्рдп рдкрд░िрд╡рд╣рди рдиिрдЧрдо) рдж्рд╡ाрд░ा рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрд╡िрдзा рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ै। рдЗрд╕े Free Travel Facility for Persons with Disabilities Rules‑2019 рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд▓ाрдЧू рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдиीрдЪे рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рдЬाрдирдХाрд░ी рджी рдЧрдИ рд╣ै ЁЯСЗ  рдХौрди рд▓ाрдн рдЙрдаा рд╕рдХрддा рд╣ै? рдХोрдИ рднी рджिрд╡्рдпांрдЧ (≥40% рд╡िрдХрд▓ांрдЧрддा) 80% рдпा рдЕрдзिрдХ рджिрд╡्рдпांрдЧрддा рд╡ाрд▓े рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕ाрде рдоें рдПрдХ рд╕рд╣рдпाрдд्рд░ी рдХा рднी рд▓ाрдн рдЙрдаा рд╕рдХрддे рд╣ैं   рдХрд╣ाँ рд╕े-рд╕рдм рддрдХ рдпाрдд्рд░ा? UPSRTC рдХी рд╕рднी ‘ordinary’ (рд╕ाрдзाрд░рдг) рдмрд╕ों рдоें рдоुрдл्рдд рдпाрдд्рд░ा рд░ाрдЬрдзाрдиी, рд╕िрдЯी / рдИ‑рдмрд╕ों рдоें рднी рдпрд╣ рд╕ुрд╡िрдзा рд▓ाрдЧू  рд╕ुрд╡िрдзा рд░ाрдЬ्рдп-рд╕ीрдоा рдХे рдЕंрджрд░ рдФрд░ рдмाрд╣рд░ рджोрдиों рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдоाрди्рдп рд╣ै ✔️ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рдоूрд▓ disability certificate (Chief Medical Officer/Comp. Medical Officer рдж्рд╡ाрд░ा рдЬाрд░ी) Aadhaar рдХाрд░्рдб рдпा UDID рдХाрд░्рдб (рдЙрдкрд╕्рдеिрддि рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп) ( uphwd.gov.in )  рдиिрдпрдо рдФрд░ рдЙрдкрдпोрдЧ рдХैрд╕े рдХрд░ें? рдмрд╕ рд╕्рдЯाрдл рдХो рдпाрдд्рд░ा рдЖрд░ंрдн рд╕े рдкрд╣рд▓े рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рджिрдЦाрдПं рд░िрдЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрд╢рди рдпा рдЕрдЧ्рд░िрдо рдЯिрдХрдЯिंрдЧ рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рдирд╣ीं рд╣ै; рдмрд╕ рдоें рд╕рд╡ाрд░ рд╣ोрддे рд╕рдордп рдпрд╣ ...

Sabla / Kishori Balika Yojana – рдХिрд╢ोрд░िрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░рддा рдХी рдУрд░ рдордЬрдмूрдд рдХрджрдо

Sabla / Kishori Balika Yojana рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा / рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा: рдмेрдЯिрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╡рд▓ंрдмрди рдХी рд░ाрд╣  рднाрд░рдд рдЬैрд╕े рджेрд╢ рдоें рдЬрд╣ां рдмेрдЯिрдпाँ рдПрдХ рддрд░рдл рджेрд╡ी рдХा рд░ूрдк рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ैं, рд╡рд╣ीं рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рдХрдИ рдмाрд░ рдЙрди्рд╣ें рд╢िрдХ्рд╖ा, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рд╕рдо्рдоाрди рд╕े рд╡ंрдЪिрдд рднी рд░рд╣рдиा рдкрдб़рддा рд╣ै। рдПрдХ рдХिрд╢ोрд░ी рдХे рдЬीрд╡рди рдоें рдЬрдм рдЙрд╕рдХा рд╢рд░ीрд░ рдФрд░ рдорди рдХрдИ рдмрджрд▓ाрд╡ों рд╕े рдЧुрдЬрд░рддा рд╣ै, рддрдм рдЙрд╕े рд╕рдмрд╕े рдЬ़्рдпाрджा рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди, рдкोрд╖рдг, рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдФрд░ рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рд╣ोрддी рд╣ै। рдЗрд╕ी рд╕ंрд╡ेрджрдиा рдФрд░ рдЬ़рд░ूрд░рдд рдХो рд╕рдордЭрддे рд╣ुрдП рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा (рдЬिрд╕े рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै) рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХी — рддाрдХि рджेрд╢ рдХी рдмेрдЯिрдпाँ рди рд╕िрд░्рдл рд╕्рд╡рд╕्рде рд░рд╣ें, рдмрд▓्рдХि рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рднी рдмрдиें। рдХिрд╢ोрд░ी – рдПрдХ рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдоोрдб़ рдЬрдм рдХोрдИ рдмрдЪ्рдЪी 11-18 рд╕ाрд▓ рдХी рдЙрдо्рд░ рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХрд░рддी рд╣ै, рддो рдпрд╣ рдЙрд╕рдХा рд╢ाрд░ीрд░िрдХ, рдоाрдирд╕िрдХ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╕рдмрд╕े рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдФрд░ рдиिрд░्рдгाрдпрдХ рд╕рдордп рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЙрдо्рд░ рдоें рд╡рд╣ рди рддो рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рдмрдЪ्рдЪी рд░рд╣рддी рд╣ै, рди рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рд╡рдпрд╕्рдХ। рд╡рд╣ рдЕрдкрдиी рдкрд╣рдЪाрди, рдЖрдд्рдо-рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдФрд░ рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЕрдкрдиे рд╕्рдеाрди рдХो рд▓ेрдХрд░ рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ोрддी рд╣ै। рдЧ्рд░ाрдоीрдг рднाрд░рдд рдоें рд╕्рдеिрддि рдФрд░ рднी рдХрдаिрди рд╣ै — рдпрд╣ाँ рдЕрдзिрдХांрд╢ рдХिрд╢ोрд░िрдпाँ рдпा рддो рд╕्рдХूрд▓ рдЫोрдб़ рдЪुрдХी рд╣ोрддी рд╣ैं, рдпा рдШрд░ेрд▓ू рдЬिрдо्рдоेрджाрд░िрдпो...

рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрди्рдо рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं: рдЖрд╕ाрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдФрд░ рдЬрд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़

рдЕрдм рдЬрди्рдо рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиा рд╣ुрдЖ рдЖрд╕ाрди!  рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं? рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рди рдХेрд╡рд▓ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рд╣ैं, рдмрд▓्рдХि рдпे рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рдкрд╣рдЪाрди, рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдФрд░ рдЕрдзिрдХाрд░ों рдХा рдк्рд░рдоाрдг рд╣ोрддे рд╣ैं। рдЕрдЧрд░ рдЖрдк рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд░рд╣рддे рд╣ैं рдФрд░ рд╕ोрдЪ рд░рд╣े рд╣ैं рдХि рдпрд╣ рд╕рд░्рдЯिрдлिрдХेрдЯ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं – рддो рдпрд╣ рдЧाрдЗрдб рдЖрдкрдХे рд▓िрдП рд╣ै।  рднाрдЧ 1: рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (Birth Certificate)  рдХ्рдпों рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░? рд╕्рдХूрд▓ рдоें рдПрдбрдоिрд╢рди рдХे рд▓िрдП рдЖрдзाрд░ рдХाрд░्рдб рдФрд░ рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдУं рдХा рд▓ाрдн рдЙрдаाрдиे рдХे рд▓िрдП рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рдкрд╣рдЪाрди рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП  рдХрдм рдмрдирд╡ाрдПं? рдмрдЪ्рдЪे рдХे рдЬрди्рдо рдХे 21 рджिрди рдХे рднीрддрд░ рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░рдиा рд╕рдмрд╕े рдмेрд╣рддрд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рджेрд░ рд╕े рдЖрд╡ेрджрди рдкрд░ рдЕрдлिрдбेрд╡िрдЯ рдФрд░ рдордЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрдЯ рдЕрдк्рд░ूрд╡рд▓ рдХी рдЬ़рд░ूрд░рдд рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै।  рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЬ़рд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़: рдмрдЪ्рдЪे рдХा рдиाрдо (рдЕрдЧрд░ рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ो) рдоाрддा-рдкिрддा рдХी рдкрд╣рдЪाрди (Aadhaar, рд╡ोрдЯрд░ ID) рдЕрд╕्рдкрддाрд▓ рд╕े рдоिрд▓ा рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (рдпрджि рд╣ॉрд╕्рдкिрдЯрд▓ рдоें рдЬрди्рдо рд╣ुрдЖ) рдиिрд╡ाрд╕ рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (Electricity Bill, Ration Card рдЖрджि) ...