Skip to main content

Skill Training Schemes: рдпुрд╡ाрдУं рдХो рдоुрдл्рдд рд╕्рдХिрд▓ рдЯ्рд░ेрдиिंрдЧ рдХे рд╕ाрде рдмेрд╣рддрд░ рднрд╡िрд╖्рдп рдХी рддैрдпाрд░ी

рдПрдХ рдпुрд╡ा рд╡्рдпрдХ्рддि рдиीрд▓े рдУрд╡рд░рдСрд▓ рдоें, рддрдХрдиीрдХी рдХाрд░्рдпрд╢ाрд▓ा рдоें рдорд╢ीрдирд░ी рдкрд░ рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рд▓ेрддे рд╣ुрдП, рдЬिрд╕рдоें рдФрдЬाрд░ рдФрд░ рдЙрдкрдХрд░рдг рджिрдЦाрдИ рджे рд░рд╣े рд╣ैं।
Delhi Skill Scheme

Skill Training Schemes — рджिрд▓्рд▓ी рдХौрд╢рд▓ рдпोрдЬрдиा

“рдбिрдЧ्рд░ी рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै, рдкрд░ рд╣ुрдирд░ рдЬ़िंрджрдЧी рдмрджрд▓ рджेрддा рд╣ै।”


рд╣рд░ рдпुрд╡ा рдХुрдЫ рдмрдирдиा рдЪाрд╣рддा рд╣ै — рдХोрдИ рдоैрдХेрдиिрдХ, рдХोрдИ рд╢ेрдл, рдХोрдИ рдлैрд╢рди рдбिрдЬ़ाрдЗрдирд░, рдХोрдИ рдЯेрдХ рдПрдХ्рд╕рдкрд░्рдЯ।
рд▓ेрдХिрди рдХрдИ рдмाрд░ рдпे рд╕рдкрдиा рдкैрд╕ों рдХी рдХрдоी, рд╕рд╣ी рдЧाрдЗрдбेंрд╕ рдпा рдЯ्рд░ेрдиिंрдЧ рдиा рдоिрд▓рдиे рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рдЕрдзूрд░ा рд░рд╣ рдЬाрддा рд╣ै।

рдЗрд╕ीрд▓िрдП рджिрд▓्рд▓ी рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╢ुрд░ू рдХी  рджिрд▓्рд▓ी рдХौрд╢рд▓ рдпोрдЬрдиा (Skill Training Schemes)
рдПрдХ рдРрд╕ी рдкрд╣рд▓, рдЬो рдХрд╣рддी рд╣ै —
"рд╕ीрдЦो рд╡ो рдЬो рдЬ़िंрджрдЧी рдоें рдХाрдо рдЖрдП, рдФрд░ рдХрдоाрдУ рднी рдЙрд╕ी рд╕े।"


 рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХा рдордХрд╕рдж рдХ्рдпा рд╣ै?

рджिрд▓्рд▓ी рдХे рдпुрд╡ाрдУं рдХो рд░ोрдЬ़рдЧाрд░рдкрд░рдХ рдЯ्рд░ेрдиिंрдЧ рджेрдХрд░ рдЙрди्рд╣ें рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рдмрдиाрдиा —
рддाрдХि рдкрдв़ाрдИ рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдпा рдкрдв़ाрдИ рдХे рдмाрдж рд╡े рддुрд░ंрдд рдиौрдХрд░ी рдпा рд╕्рд╡рд░ोрдЬ़рдЧाрд░ рдХे рд▓िрдП рддैрдпाрд░ рд╣ो рд╕рдХें।


 рдХौрди-рдХौрди рд╕े рд╕्рдХिрд▓ рдХोрд░्рд╕ рдХрд░ाрдП рдЬाрддे рд╣ैं?

рд╕्рдХिрд▓ рдЯ्рд░ेрдиिंрдЧ рдХ्рд╖ेрдд्рд░
 IT рдФрд░ рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдбाрдЯा рдПंрдЯ्рд░ी, рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдоाрд░्рдХेрдЯिंрдЧ, рдЧ्рд░ाрдлिрдХ рдбिрдЬाрдЗрдиिंрдЧ, рд╡ेрдм рдбेрд╡рд▓рдкрдоेंрдЯ
 рдЯेрдХ्рдиिрдХрд▓ рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░िрд╢िрдпрди, рд╡ेрд▓्рдбिंрдЧ, рдлिрдЯрд░, AC рдоैрдХेрдиिрдХ, рдоोрдмाрдЗрд▓ рд░िрдкेрдпрд░िंрдЧ
 рдм्рдпूрдЯी рд╡ рд╡ेрд▓рдиेрд╕ рд╣ेрдпрд░ рд╕्рдЯाрдЗрд▓िंрдЧ, рд╕्рдХिрди рдХेрдпрд░, рдоेрдХрдЕрдк
 рд╣ॉрд╕्рдкिрдЯैрд▓िрдЯी рдХुрдХिंрдЧ, рд╣ोрдЯрд▓ рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ, рд╣ाрдЙрд╕рдХीрдкिंрдЧ
 рдСрдЯोрдоोрдЯिрд╡ рдЯू-рд╡्рд╣ीрд▓рд░/рдлोрд░-рд╡्рд╣ीрд▓рд░ рд╕рд░्рд╡िрд╕िंрдЧ
 рдлैрд╢рди рд╕िрд▓ाрдИ-рдХрдв़ाрдИ, рдЧाрд░рдоेंрдЯ рдоैрди्рдпुрдлैрдХ्рдЪрд░िंрдЧ
 рд╣ेрд▓्рдердХेрдпрд░ рдЬрдирд░рд▓ рдб्рдпूрдЯी рдЕрд╕िрд╕्рдЯेंрдЯ, рдоेрдбिрдХрд▓ рд▓ैрдм рдЕрд╕िрд╕्рдЯेंрдЯ

 рдпोрдЬрдиा рдХी рдЦाрд╕ рдмाрддें:

  • рдХोрд░्рд╕ рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рдл्рд░ी (рдХोрдИ рдлीрд╕ рдирд╣ीं рд▓ी рдЬाрддी)

  • 1 рд╕े 6 рдорд╣ीрдиे рдХी рд╢ॉрд░्рдЯ-рдЯрд░्рдо рдЯ्рд░ेрдиिंрдЧ

  • рдЯ्рд░ेрдиिंрдЧ рдХे рдмाрдж рдиौрдХрд░ी рдХे рд▓िрдП рдк्рд▓ेрд╕рдоेंрдЯ рд╕рд╣ाрдпрддा

  • рдЯ्рд░ेрдиिंрдЧ рд╕рд░्рдЯिрдлिрдХेрдЯ рдФрд░ рдоूрд▓्рдпांрдХрди рд╕рд░рдХाрд░ी рдоाрди्рдпрддा рдк्рд░ाрдк्рдд

  • рдорд╣िрд▓ा, SC/ST, OBC рдФрд░ EWS рд╡рд░्рдЧ рдХे рдпुрд╡ाрдУं рдХो рдк्рд░ाрдердоिрдХрддा

  • рдЯ्рд░ेрдиिंрдЧ рдХे рджौрд░ाрди рд╕्рдЯाрдЗрдкेंрдб (рдХुрдЫ рдХोрд░्рд╕ рдоें)


 рдЯ्рд░ेрдиिंрдЧ рдХрд╣ां рд╣ोрддी рд╣ै?

  • рджिрд▓्рд▓ी рдХे ITIs, рдкॉрд▓िрдЯेрдХ्рдиिрдХ рдХॉрд▓ेрдЬ, рдФрд░ рдиिрдЬी рд╕рд░рдХाрд░ी рдоाрди्рдпрддा рдк्рд░ाрдк्рдд рдЯ्рд░ेрдиिंрдЧ рд╕ेंрдЯрд░ों рдоें

  • рдХुрдЫ рдХोрд░्рд╕ рдСрдирд▓ाрдЗрди рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рднी рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ैं


 рдЫाрдд्рд░ों рдХी рдХрд╣ाрдиिрдпाँ:

“рдоैंрдиे рдоोрдмाрдЗрд▓ рд░िрдкेрдпрд░िंрдЧ рдХा рдХोрд░्рд╕ рдХिрдпा — рдЕрдм рдЕрдкрдиी рдЫोрдЯी рд╕ी рджुрдХाрди рд╣ै। рдорд╣ीрдиे рдХा ₹15,000 рдХрдоाрддा рд╣ूँ।”
рд╡िрдХ्рд░рдо, 12рд╡ीं рдкाрд╕

“рдм्рдпूрдЯीрд╢िрдпрди рдХोрд░्рд╕ рд╕े рдоैंрдиे рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рд╣ोрдиा рд╕ीрдЦा। рдЕрдм рдШрд░ рдкрд░ рд╣ी рдкाрд░्рд▓рд░ рдЪрд▓ा рд░рд╣ी рд╣ूँ।”
рдХрд╡िрддा, рдЬрдирдХрдкुрд░ी


 рдХैрд╕े рдЕрдк्рд▓ाрдИ рдХрд░ें?

  1. https://dseu.ac.in/ рдпा https://edistrict.delhigovt.nic.in рдкрд░ рдЬाрдПं

  2. рд╕्рдХिрд▓ рдЯ्рд░ेрдиिंрдЧ рдпा "Skill Development" рд╕ेрдХ्рд╢рди рдоें рдЬाрдПं

  3. рдХोрд░्рд╕ рд╕िрд▓ेрдХ्рдЯ рдХрд░ें рдФрд░ рдЖрд╡ेрджрди рдлॉрд░्рдо рднрд░ें

  4. рдбॉрдХ्рдпुрдоेंрдЯ्рд╕ (рдЖрдзाрд░, рдоाрд░्рдХрд╢ीрдЯ, рдлोрдЯो) рдЕрдкрд▓ोрдб рдХрд░ें

  5. рдХॉрд▓ рдпा рдИрдоेрд▓ рдХे рдЬ़рд░िрдП рдЯ्рд░ेрдиिंрдЧ рд╢ुрд░ू рд╣ोрдиे рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рдоिрд▓ेрдЧी


 рдкाрдд्рд░рддा:

  • рджिрд▓्рд▓ी рдиिрд╡ाрд╕ी рд╣ोрдиा рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп

  • рди्рдпूрдирддрдо рдЖрдпु: 18 рд╡рд░्рд╖

  • рд╢ैрдХ्рд╖рдгिрдХ рдпोрдЧ्рдпрддा рдХोрд░्рд╕ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ (рдХुрдЫ рдХोрд░्рд╕ 8рд╡ीं рдкाрд╕ рд╕े рд╣ी рд╢ुрд░ू)

  • рдЖрд░्рдеिрдХ рд░ूрдк рд╕े рдХрдордЬोрд░ / SC/ST / OBC / рдорд╣िрд▓ा рдЙрдо्рдоीрджрд╡ाрд░ों рдХो рдк्рд░ाрдердоिрдХрддा


 рдпрд╣ рдпोрдЬрдиा рдХ्рдпों рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै?

“рдХ्рдпोंрдХि рд╣рд░ рдХोрдИ IIT рдпा DU рдирд╣ीं рдЬा рдкाрддा,
рд▓ेрдХिрди рд╣рд░ рдХिрд╕ी рдоें рдХुрдЫ рд╕ीрдЦрдиे рдФрд░ рдЖрдЧे рдмрдв़рдиे рдХी рддाрдХрдд рд╣ोрддी рд╣ै।”

рджिрд▓्рд▓ी рдХौрд╢рд▓ рдпोрдЬрдиा рдЙрд╕ी рддाрдХрдд рдХो рдкрд╣рдЪाрди рдХрд░ рдЙрд╕े рдиिрдЦाрд░рддी рд╣ै —
рддाрдХि рдкрдв़ाрдИ рдЕрдзूрд░ी рд╣ो рдпा рдкूрд░ी, рдХрдоाрдИ рдкूрд░ी рд╣ो।


рдЕрдЧрд░ рдЖрдк рдЬाрдирдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ैं рдХि рдЖрдкрдХे рд▓िрдП рдХौрди-рд╕ा рдХोрд░्рд╕ рд╕рд╣ी рд░рд╣ेрдЧा, рдХौрди-рд╕े рдЯ्рд░ेрдиिंрдЧ рд╕ेंрдЯрд░ рдЖрдкрдХे рдкाрд╕ рд╣ैं, рдФрд░ рдХैрд╕े рд░рдЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрд╢рди рдХрд░ें —

рддो рдмрддाрдЗрдП, рдоैं рдкूрд░ी рдЬाрдирдХाрд░ी рдХे рд╕ाрде рдЖрдкрдХी рдорджрдж рдХрд░ूंрдЧा।

Youth for Employment: рджिрд▓्рд▓ी рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдкрд╣рд▓ рдпुрд╡ाрдУं рдХो рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рдмрдиाрдиे рдХी рджिрд╢ा рдоें

рдоोрдмाрдЗрд▓ рдРрдк рдФрд░ рдХрд░िрдпрд░ рдХाрдЙंрд╕рд▓िंрдЧ: рдЕрдм рдХрд░िрдпрд░ рдХी рд░ाрд╣ рдоोрдмाрдЗрд▓ рд╕े рддрдп рдХрд░ें

рджिрд▓्рд▓ी рдХी рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдУं рдХी рд╕ंрдкूрд░्рдг рд╕ूрдЪी (2025)

 FAQ (Frequently Asked Questions)

Q1. рджिрд▓्рд▓ी рдХौрд╢рд▓ рдпोрдЬрдиा рдХ्рдпा рд╣ै?
ЁЯСЙ рдпрд╣ рджिрд▓्рд▓ी рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдпोрдЬрдиा рд╣ै рдЬो рдпुрд╡ाрдУं рдХो рд╡िрднिрди्рди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдоुрдл्рдд рд╕्рдХिрд▓ рдЯ्рд░ेрдиिंрдЧ рдФрд░ рд░ोрдЬрдЧाрд░ рд╕рд╣ाрдпрддा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддी рд╣ै।

Q2. рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХा рд▓ाрдн рдХौрди рдЙрдаा рд╕рдХрддा рд╣ै?
ЁЯСЙ рджिрд▓्рд▓ी рдХे рдЫाрдд्рд░, рдмेрд░ोрдЬрдЧाрд░ рдпुрд╡ा рдФрд░ рдХрд░िрдпрд░ рд╡िрдХाрд╕ рдЪाрд╣рдиे рд╡ाрд▓े।

Q3. рдЗрд╕рдоें рдХौрди-рдХौрди рд╕े рдХोрд░्рд╕ рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ैं?
ЁЯСЙ рдЖрдИрдЯी, рд░िрдЯेрд▓, рд╣ेрд▓्рдердХेрдпрд░, рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░ॉрдиिрдХ्рд╕, рдЯूрд░िрдЬ्рдо рдФрд░ рдЕрди्рдп рд╕ेрдХ्рдЯрд░ рдХे рдХोрд░्рд╕।

Q4. рдЖрд╡ेрджрди рдХैрд╕े рдХрд░ें?
ЁЯСЙ рдЗрдЪ्рдЫुрдХ рдЙрдо्рдоीрджрд╡ाрд░ рджिрд▓्рд▓ी рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдЖрдзिрдХाрд░िрдХ рд╡ेрдмрд╕ाрдЗрдЯ рдпा рдирдЬрджीрдХी рд╕्рдХिрд▓ рдбेрд╡рд▓рдкрдоेंрдЯ рд╕ेंрдЯрд░ рд╕े рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं।

Q5. рдХ्рдпा рдЗрд╕рдоें рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдХी рдЧाрд░ंрдЯी рд╣ै?
ЁЯСЙ рдпोрдЬрдиा рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдЯ्рд░ेрдиिंрдЧ рдХे рдмाрдж рдпुрд╡ाрдУं рдХो рд░ोрдЬрдЧाрд░ рджिрд▓ाрдиा рд╣ै, рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП рдХंрдкрдиिрдпों рд╕े рдЯाрдИ-рдЕрдк рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।

Comments

Popular posts from this blog

UP рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП UPSRTC рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрд╡िрдзा

Free Travel Facility for Persons with Disabilities рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП UPSRTC (рд░ाрдЬ्рдп рдкрд░िрд╡рд╣рди рдиिрдЧрдо) рдж्рд╡ाрд░ा рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрд╡िрдзा рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ै। рдЗрд╕े Free Travel Facility for Persons with Disabilities Rules‑2019 рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд▓ाрдЧू рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдиीрдЪे рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рдЬाрдирдХाрд░ी рджी рдЧрдИ рд╣ै ЁЯСЗ  рдХौрди рд▓ाрдн рдЙрдаा рд╕рдХрддा рд╣ै? рдХोрдИ рднी рджिрд╡्рдпांрдЧ (≥40% рд╡िрдХрд▓ांрдЧрддा) 80% рдпा рдЕрдзिрдХ рджिрд╡्рдпांрдЧрддा рд╡ाрд▓े рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕ाрде рдоें рдПрдХ рд╕рд╣рдпाрдд्рд░ी рдХा рднी рд▓ाрдн рдЙрдаा рд╕рдХрддे рд╣ैं   рдХрд╣ाँ рд╕े-рд╕рдм рддрдХ рдпाрдд्рд░ा? UPSRTC рдХी рд╕рднी ‘ordinary’ (рд╕ाрдзाрд░рдг) рдмрд╕ों рдоें рдоुрдл्рдд рдпाрдд्рд░ा рд░ाрдЬрдзाрдиी, рд╕िрдЯी / рдИ‑рдмрд╕ों рдоें рднी рдпрд╣ рд╕ुрд╡िрдзा рд▓ाрдЧू  рд╕ुрд╡िрдзा рд░ाрдЬ्рдп-рд╕ीрдоा рдХे рдЕंрджрд░ рдФрд░ рдмाрд╣рд░ рджोрдиों рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдоाрди्рдп рд╣ै ✔️ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рдоूрд▓ disability certificate (Chief Medical Officer/Comp. Medical Officer рдж्рд╡ाрд░ा рдЬाрд░ी) Aadhaar рдХाрд░्рдб рдпा UDID рдХाрд░्рдб (рдЙрдкрд╕्рдеिрддि рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп) ( uphwd.gov.in )  рдиिрдпрдо рдФрд░ рдЙрдкрдпोрдЧ рдХैрд╕े рдХрд░ें? рдмрд╕ рд╕्рдЯाрдл рдХो рдпाрдд्рд░ा рдЖрд░ंрдн рд╕े рдкрд╣рд▓े рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рджिрдЦाрдПं рд░िрдЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрд╢рди рдпा рдЕрдЧ्рд░िрдо рдЯिрдХрдЯिंрдЧ рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рдирд╣ीं рд╣ै; рдмрд╕ рдоें рд╕рд╡ाрд░ рд╣ोрддे рд╕рдордп рдпрд╣ ...

Sabla / Kishori Balika Yojana – рдХिрд╢ोрд░िрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░рддा рдХी рдУрд░ рдордЬрдмूрдд рдХрджрдо

Sabla / Kishori Balika Yojana рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा / рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा: рдмेрдЯिрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╡рд▓ंрдмрди рдХी рд░ाрд╣  рднाрд░рдд рдЬैрд╕े рджेрд╢ рдоें рдЬрд╣ां рдмेрдЯिрдпाँ рдПрдХ рддрд░рдл рджेрд╡ी рдХा рд░ूрдк рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ैं, рд╡рд╣ीं рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рдХрдИ рдмाрд░ рдЙрди्рд╣ें рд╢िрдХ्рд╖ा, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рд╕рдо्рдоाрди рд╕े рд╡ंрдЪिрдд рднी рд░рд╣рдиा рдкрдб़рддा рд╣ै। рдПрдХ рдХिрд╢ोрд░ी рдХे рдЬीрд╡рди рдоें рдЬрдм рдЙрд╕рдХा рд╢рд░ीрд░ рдФрд░ рдорди рдХрдИ рдмрджрд▓ाрд╡ों рд╕े рдЧुрдЬрд░рддा рд╣ै, рддрдм рдЙрд╕े рд╕рдмрд╕े рдЬ़्рдпाрджा рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди, рдкोрд╖рдг, рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдФрд░ рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рд╣ोрддी рд╣ै। рдЗрд╕ी рд╕ंрд╡ेрджрдиा рдФрд░ рдЬ़рд░ूрд░рдд рдХो рд╕рдордЭрддे рд╣ुрдП рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा (рдЬिрд╕े рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै) рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХी — рддाрдХि рджेрд╢ рдХी рдмेрдЯिрдпाँ рди рд╕िрд░्рдл рд╕्рд╡рд╕्рде рд░рд╣ें, рдмрд▓्рдХि рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рднी рдмрдиें। рдХिрд╢ोрд░ी – рдПрдХ рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдоोрдб़ рдЬрдм рдХोрдИ рдмрдЪ्рдЪी 11-18 рд╕ाрд▓ рдХी рдЙрдо्рд░ рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХрд░рддी рд╣ै, рддो рдпрд╣ рдЙрд╕рдХा рд╢ाрд░ीрд░िрдХ, рдоाрдирд╕िрдХ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╕рдмрд╕े рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдФрд░ рдиिрд░्рдгाрдпрдХ рд╕рдордп рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЙрдо्рд░ рдоें рд╡рд╣ рди рддो рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рдмрдЪ्рдЪी рд░рд╣рддी рд╣ै, рди рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рд╡рдпрд╕्рдХ। рд╡рд╣ рдЕрдкрдиी рдкрд╣рдЪाрди, рдЖрдд्рдо-рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдФрд░ рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЕрдкрдиे рд╕्рдеाрди рдХो рд▓ेрдХрд░ рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ोрддी рд╣ै। рдЧ्рд░ाрдоीрдг рднाрд░рдд рдоें рд╕्рдеिрддि рдФрд░ рднी рдХрдаिрди рд╣ै — рдпрд╣ाँ рдЕрдзिрдХांрд╢ рдХिрд╢ोрд░िрдпाँ рдпा рддो рд╕्рдХूрд▓ рдЫोрдб़ рдЪुрдХी рд╣ोрддी рд╣ैं, рдпा рдШрд░ेрд▓ू рдЬिрдо्рдоेрджाрд░िрдпो...

рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрди्рдо рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं: рдЖрд╕ाрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдФрд░ рдЬрд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़

рдЕрдм рдЬрди्рдо рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиा рд╣ुрдЖ рдЖрд╕ाрди!  рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं? рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рди рдХेрд╡рд▓ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рд╣ैं, рдмрд▓्рдХि рдпे рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рдкрд╣рдЪाрди, рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдФрд░ рдЕрдзिрдХाрд░ों рдХा рдк्рд░рдоाрдг рд╣ोрддे рд╣ैं। рдЕрдЧрд░ рдЖрдк рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд░рд╣рддे рд╣ैं рдФрд░ рд╕ोрдЪ рд░рд╣े рд╣ैं рдХि рдпрд╣ рд╕рд░्рдЯिрдлिрдХेрдЯ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं – рддो рдпрд╣ рдЧाрдЗрдб рдЖрдкрдХे рд▓िрдП рд╣ै।  рднाрдЧ 1: рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (Birth Certificate)  рдХ्рдпों рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░? рд╕्рдХूрд▓ рдоें рдПрдбрдоिрд╢рди рдХे рд▓िрдП рдЖрдзाрд░ рдХाрд░्рдб рдФрд░ рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдУं рдХा рд▓ाрдн рдЙрдаाрдиे рдХे рд▓िрдП рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рдкрд╣рдЪाрди рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП  рдХрдм рдмрдирд╡ाрдПं? рдмрдЪ्рдЪे рдХे рдЬрди्рдо рдХे 21 рджिрди рдХे рднीрддрд░ рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░рдиा рд╕рдмрд╕े рдмेрд╣рддрд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рджेрд░ рд╕े рдЖрд╡ेрджрди рдкрд░ рдЕрдлिрдбेрд╡िрдЯ рдФрд░ рдордЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрдЯ рдЕрдк्рд░ूрд╡рд▓ рдХी рдЬ़рд░ूрд░рдд рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै।  рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЬ़рд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़: рдмрдЪ्рдЪे рдХा рдиाрдо (рдЕрдЧрд░ рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ो) рдоाрддा-рдкिрддा рдХी рдкрд╣рдЪाрди (Aadhaar, рд╡ोрдЯрд░ ID) рдЕрд╕्рдкрддाрд▓ рд╕े рдоिрд▓ा рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (рдпрджि рд╣ॉрд╕्рдкिрдЯрд▓ рдоें рдЬрди्рдо рд╣ुрдЖ) рдиिрд╡ाрд╕ рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (Electricity Bill, Ration Card рдЖрджि) ...