Skip to main content

рдл्рд░ी рдЯ्рд░ैрд╡рд▓ рдпोрдЬрдиा: рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХे рд▓िрдП рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдФрд░ рдоुрдл्рдд рдпाрдд्рд░ा

рдЫрд╡ि рдоें рдХрдИ рдЫाрдд्рд░ाрдПँ рдкाрд░ंрдкрд░िрдХ рдкрд░िрдзाрдиों рдоें рд╣рд░ी-рднрд░ी рдкृрд╖्рдарднूрдоि рдоें рдмाрддрдЪीрдд рдХрд░рддी рд╣ुрдИ рдирдЬрд░ рдЖ рд░рд╣ी рд╣ैं,

рдл्рд░ी рдЯ्рд░ैрд╡рд▓ рдпोрдЬрдиा – рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХे рд▓िрдП

рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдФрд░ рд╕рд╕्рддी рдпाрдд्рд░ा рд╣рд░ рдорд╣िрд▓ा рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рд╣ै।
рдпрд╣ी рд╕ोрдЪ рд▓ेрдХрд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдл्рд░ी рдЯ्рд░ैрд╡рд▓ рдпोрдЬрдиा рд╢ुрд░ू рдХी рд╣ै।
рдпрд╣ рдпोрдЬрдиा рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХो рд░ोрдЬ़рдорд░्рд░ा рдХी рдпाрдд्рд░ाрдУं рдоें рд░ाрд╣рдд рдФрд░ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рджेрддी рд╣ै।


 рдпोрдЬрдиा рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп

  • ✅ рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХी рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рдкрд░िрд╡рд╣рди рдоें рднाрдЧीрджाрд░ी рдмрдв़ाрдиा।

  • ✅ рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдФрд░ рдХिрдлाрдпрддी рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░рдиा।

  • ✅ рдорд╣िрд▓ा рд╕рд╢рдХ्рддिрдХрд░рдг рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдмрдв़ाрдиा।

  • ✅ рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рдкрд░िрд╡рд╣рди рдХे рдЙрдкрдпोрдЧ рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рджेрдиा।


 рдпोрдЬрдиा рдХा рдорд╣рдд्рд╡

  • рд░ोрдЬ़рдорд░्рд░ा рдХी рдпाрдд्рд░ाрдУं рдоें рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХो рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рдЦрд░्рдЪ рдоें рдХрдоी।

  • рдиौрдХрд░ी, рд╢िрдХ्рд╖ा рдФрд░ рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рд╕ेрд╡ाрдУं рддрдХ рдЖрд╕ाрди рдкрд╣ुँрдЪ।

  • рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдФрд░ рд╕рдордп рдХी рдмрдЪрдд।

  • рдорд╣िрд▓ा рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдФрд░ рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░рддा рдмрдв़ाрдиा।


 рдпोрдЬрдиा рдХैрд╕े рдХाрдо рдХрд░рддी рд╣ै

  1. рдкंрдЬीрдХрд░рдг рдФрд░ рдкाрдд्рд░рддा

    • рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ рдХे рдкोрд░्рдЯрд▓ рдпा рдоोрдмाрдЗрд▓ рдРрдк рдкрд░ рдкंрдЬीрдХрд░рдг।

    • рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ: рдЖрдзाрд░ рдХाрд░्рдб рдФрд░ рдкрд╣рдЪाрди рдк्рд░рдоाрдг।

  2. рдЯ्рд░ैрд╡рд▓ рдХाрд░्рдб/рдкाрд╕ рд╡िрддрд░рдг

    • рдкंрдЬीрдХृрдд рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХो рдл्рд░ी рдЯ्рд░ैрд╡рд▓ рдХाрд░्рдб рдЬाрд░ी।

    • рдпрд╣ рдХाрд░्рдб рдмрд╕, рдоेрдЯ्рд░ो, рд▓ोрдХрд▓ рдЯ्рд░ेрди рдпा рд░ाрдЬ्рдп рдкрд░िрд╡рд╣рди рдоें рдоाрди्рдп।

  3. рдЙрдкрдпोрдЧ рдФрд░ рдпाрдд्рд░ा

    • рдорд╣िрд▓ा рдпाрдд्рд░िрдпों рдХे рд▓िрдП рд╣рд░ рдорд╣ीрдиे рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рд╕ंрдЦ्рдпा рдоें рдоुрдл्рдд рдпाрдд्рд░ा।

    • рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдЯ्рд░ैрдХिंрдЧ рд╕े рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдФрд░ рдкाрд░рджрд░्рд╢ी рдЙрдкрдпोрдЧ।

  4. рдиिрдЧрд░ाрдиी рдФрд░ рд╕ुрдзाрд░

    • рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрдпрдоिрдд рдоॉрдиिрдЯрд░िंрдЧ।

    • рд╢िрдХाрдпрдд рдФрд░ рд╕ुрдЭाрд╡ рдкोрд░्рдЯрд▓ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╕рдоाрдзाрди।


 рд▓ाрднाрд░्рдеी

  • рдиौрдХрд░ीрдкेрд╢ा рдорд╣िрд▓ाрдПं।

  • рдЫाрдд्рд░ाрдПँ рдФрд░ рдорд╣िрд▓ा рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी।

  • рд╡рд░िрд╖्рда рдиाрдЧрд░िрдХ рдорд╣िрд▓ाрдПं।

  • рдШрд░ेрд▓ू рдорд╣िрд▓ाрдПं рдЬो рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рдкрд░िрд╡рд╣рди рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░рддी рд╣ैं।


 рдоुрдЦ्рдп рд▓ाрдн

  • ✔ рд░ोрдЬ़рдорд░्рд░ा рдХी рдпाрдд्рд░ा рдоें рднाрд░ी рдмрдЪрдд।

  • ✔ рд╢िрдХ्рд╖ा, рдиौрдХрд░ी рдФрд░ рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рд╕ेрд╡ाрдУं рддрдХ рдЖрд╕ाрди рдкрд╣ुँрдЪ।

  • ✔ рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рдкрд░िрд╡рд╣рди рдоें рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд।

  • ✔ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдФрд░ рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा।

  • ✔ рд╕рдордп рдФрд░ рдоेрд╣рдирдд рдХी рдмрдЪрдд।


 рдпोрдЬрдиा рдХा рдк्рд░рднाрд╡

  • рд▓ाрдЦों рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХो рд╕ीрдзे рд▓ाрдн।

  • рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХी рд╢िрдХ्рд╖ा рдФрд░ рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдоें рдмрдв़ोрддрд░ी।

  • рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдФрд░ рд╢рд╣рд░ी рдЗрд▓ाрдХों рдоें рдорд╣िрд▓ा рд╕рд╢рдХ्рддिрдХрд░рдг।

  • рдорд╣िрд▓ा рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдФрд░ рдкाрд░рджрд░्рд╢िрддा рдмрдв़ी।

  • рдкрд░िрд╡ाрд░ рдФрд░ рд╕рдоाрдЬ рдоें рд╕рдХाрд░ाрдд्рдордХ рдмрджрд▓ाрд╡।


 рдЖрд╡ेрджрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा

  1. рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдЖрдзिрдХाрд░िрдХ рд╡ेрдмрд╕ाрдЗрдЯ/рдоोрдмाрдЗрд▓ рдРрдк рдкрд░ рдЬाрдПँ।

  2. рдЖрдзाрд░ рдФрд░ рдкрд╣рдЪाрди рдк्рд░рдоाрдг рдЕрдкрд▓ोрдб рдХрд░ें।

  3. рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдпा рдлिрдЬिрдХрд▓ рдЯ्рд░ैрд╡рд▓ рдХाрд░्рдб рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ें।

  4. рд╣рд░ рдорд╣ीрдиे рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдпूрдиिрдЯ/рдпाрдд्рд░ा рдХा рд▓ाрдн рдЙрдаाрдПँ।

  5. рд╢िрдХाрдпрдд рдпा рд╕ुрдЭाрд╡ рдХे рд▓िрдП рд╣ेрд▓्рдкрд▓ाрдЗрди/рдкोрд░्рдЯрд▓।


 рдЪुрдиौрддिрдпाँ

  • рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдкोрд░्рдЯрд▓ рдХी рдкрд╣ुँрдЪ рдХрдо।

  • рдЯ्рд░ैрд╡рд▓ рдХाрд░्рдб рд╡िрддрд░рдг рдоें рджेрд░ी।

  • рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдФрд░ рдиिрдЧрд░ाрдиी рдХी рдкूрд░ी рд╕ुрд╡िрдзा рди рд╣ोрдиा।

  • рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рдкрд░िрд╡рд╣рди рдХी рдЕрд╡рд╕ंрд░рдЪрдиा рдФрд░ рд╕ुрд╡िрдзा рдоें рдХрдоी।


 рднрд╡िрд╖्рдп рдХी рджिрд╢ा

  • рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдФрд░ рд╕्рдоाрд░्рдЯ рдЯ्рд░ैрд╡рд▓ рдХाрд░्рдб्рд╕।

  • рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдФрд░ рдкिрдЫрдб़े рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдпोрдЬрдиा рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░।

  • рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХे рд▓िрдП рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдФрд░ рд╕ुрд╡िрдзा рдмрдв़ाрдиा।

  • рд╢िрдХ्рд╖ा рдФрд░ рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдХे рдЕрд╡рд╕рд░ों рддрдХ рдЖрд╕ाрди рдкрд╣ुँрдЪ।

  • рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХी рдЖрд░्рдеिрдХ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕рд╢рдХ्рддिрдХрд░рдг рдХो рдордЬрдмूрдд рдХрд░рдиा।


 рдЫाрдд्рд░ा

  • рдПрдХ рдЫाрдд्рд░ा рдХрд╣рддी рд╣ैं:
    “рдл्рд░ी рдЯ्рд░ैрд╡рд▓ рдХाрд░्рдб рд╕े рдоैं рд░ोрдЬ़ рд╕्рдХूрд▓ рдФрд░ рдХोрдЪिंрдЧ рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ूँ, рдмिрдиा рдЦрд░्рдЪ рдХी рдЪिंрддा рдХिрдП।”

  • рдиौрдХрд░ीрдкेрд╢ा рдорд╣िрд▓ा рдХрд╣рддी рд╣ैं:
    “рдмрд╕ рдФрд░ рдоेрдЯ्рд░ो рдоें рдпाрдд्рд░ा рдЕрдм рдЖрд╕ाрди рдФрд░ рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд╣ो рдЧрдИ рд╣ै। рд╕рдордп рдФрд░ рдкैрд╕ा рдмрдЪрддा рд╣ै।”

  • рд╡рд░िрд╖्рда рдиाрдЧрд░िрдХ рдорд╣िрд▓ा рдХрд╣рддी рд╣ैं:
    “рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рд╕ेрд╡ाрдУं рдФрд░ рдШрд░ेрд▓ू рдХाрдоों рдХे рд▓िрдП рдпाрдд्рд░ा рдЕрдм рддрдиाрд╡ рдоुрдХ्рдд рд╣ो рдЧрдИ рд╣ै।”


 рдПрдХ्рд╢рди рдк्рд▓ाрди рд╕्рдЯाрдЗрд▓

  •  рдорд╣िрд▓ा рдкंрдЬीрдХрд░рдг рдСрдирд▓ाрдЗрди।

  •  рдЯ्рд░ैрд╡рд▓ рдХाрд░्рдб/рдкाрд╕ рд╡िрддрд░рдг।

  •  рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдпूрдиिрдЯ/рдпाрдд्рд░ा рдоुрдл्рдд।

  •  рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдЯ्рд░ैрдХिंрдЧ рдФрд░ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा।

  •  рд╢िрдХ्рд╖ा, рдиौрдХрд░ी рдФрд░ рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рд╕ेрд╡ाрдУं рддрдХ рдЖрд╕ाрди рдкрд╣ुँрдЪ।

  •  рдорд╣िрд▓ा рд╕рд╢рдХ्рддिрдХрд░рдг рдФрд░ рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा।

  •  рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдФрд░ рд╢рд╣рд░ी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдпोрдЬрдиा рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░।


 рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдФрд░ рдоुрдл्рдд рдпाрдд्рд░ा

рдл्рд░ी рдЯ्рд░ैрд╡рд▓ рдпोрдЬрдиा – рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХे рд▓िрдП рдХेрд╡рд▓ рдЖрд░्рдеिрдХ рд░ाрд╣рдд рдирд╣ीं рд╣ै।
рдпрд╣ рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा, рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдФрд░ рд╕рд╢рдХ्рддिрдХрд░рдг рдХी рджिрд╢ा рдоें рдПрдХ рдмрдб़ा рдХрджрдо рд╣ै।

рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдФрд░ рдоुрдл्рдд рдпाрдд्рд░ा рд╕े рдорд╣िрд▓ाрдПं рдЕрдкрдиे рдЬीрд╡рди рдХो рдмेрд╣рддрд░ рдФрд░ рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рдмрдиा рд╕рдХрддी рд╣ैं।
рдпрд╣ рдпोрдЬрдиा рд╕рдоाрдЬ рдоें рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХी рднाрдЧीрджाрд░ी рдФрд░ рд╕рдо्рдоाрди рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рджेрддी рд╣ै।

рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдПँ 2025 – рдкूрд░ी рд╕ूрдЪी

рд╕ोрд▓рд░ рдкंрдк рдФрд░ рд╣ाрдЙрд╕िंрдЧ рдпोрдЬрдиा: рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд▓िрдП рдКрд░्рдЬा рд╕рдоाрдзाрди

рдл्рд░ी рдмिрдЬрд▓ी рдпोрдЬрдиा: рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд▓िрдП рд╕िंрдЪाрдИ рдФрд░ рд░ाрд╣рдд


FAQ (Frequently Asked Questions)

Q1. рдл्рд░ी рдЯ्рд░ैрд╡рд▓ рдпोрдЬрдиा рдХ्рдпा рд╣ै?
рдпрд╣ рдпोрдЬрдиा рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХो рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рдкрд░िрд╡рд╣рди рдоें рдоुрдл्рдд рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрд╡िрдзा рджेрддी рд╣ै।

Q2. рдпोрдЬрдиा рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдХ्рдпा рд╣ै?
рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा, рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдФрд░ рдпाрдд्рд░ा рдоें рдЖрд░्рдеिрдХ рд░ाрд╣рдд рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░рдиा।

Q3. рд▓ाрднाрд░्рдеी рдХौрди рд╣ैं?
рдЫाрдд्рд░ाрдПं, рдиौрдХрд░ीрдкेрд╢ा рдорд╣िрд▓ाрдПं, рд╡рд░िрд╖्рда рдиाрдЧрд░िрдХ рдорд╣िрд▓ाрдПं рдФрд░ рдШрд░ेрд▓ू рдорд╣िрд▓ाрдПं।

Q4. рдЖрд╡ेрджрди рдХैрд╕े рдХрд░ें?
рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рд╡ेрдмрд╕ाрдЗрдЯ рдпा рдоोрдмाрдЗрд▓ рдРрдк рдкрд░ рдкंрдЬीрдХрд░рдг рдХрд░ें рдФрд░ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рдЬрдоा рдХрд░ें।

Q5. рдпोрдЬрдиा рд╕े рдХ्рдпा рдлाрдпрджे рд╣ैं?
рдоुрдл्рдд рдпाрдд्рд░ा, рд╕рдордп рдФрд░ рдЦрд░्рдЪ рдХी рдмрдЪрдд, рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдоें рд╕ुрдзाрд░, рд╢िрдХ्рд╖ा рдФрд░ рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдоें рдЖрд╕ाрдиी।

Comments

Popular posts from this blog

UP рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП UPSRTC рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрд╡िрдзा

Free Travel Facility for Persons with Disabilities рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП UPSRTC (рд░ाрдЬ्рдп рдкрд░िрд╡рд╣рди рдиिрдЧрдо) рдж्рд╡ाрд░ा рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрд╡िрдзा рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ै। рдЗрд╕े Free Travel Facility for Persons with Disabilities Rules‑2019 рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд▓ाрдЧू рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдиीрдЪे рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рдЬाрдирдХाрд░ी рджी рдЧрдИ рд╣ै ЁЯСЗ  рдХौрди рд▓ाрдн рдЙрдаा рд╕рдХрддा рд╣ै? рдХोрдИ рднी рджिрд╡्рдпांрдЧ (≥40% рд╡िрдХрд▓ांрдЧрддा) 80% рдпा рдЕрдзिрдХ рджिрд╡्рдпांрдЧрддा рд╡ाрд▓े рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕ाрде рдоें рдПрдХ рд╕рд╣рдпाрдд्рд░ी рдХा рднी рд▓ाрдн рдЙрдаा рд╕рдХрддे рд╣ैं   рдХрд╣ाँ рд╕े-рд╕рдм рддрдХ рдпाрдд्рд░ा? UPSRTC рдХी рд╕рднी ‘ordinary’ (рд╕ाрдзाрд░рдг) рдмрд╕ों рдоें рдоुрдл्рдд рдпाрдд्рд░ा рд░ाрдЬрдзाрдиी, рд╕िрдЯी / рдИ‑рдмрд╕ों рдоें рднी рдпрд╣ рд╕ुрд╡िрдзा рд▓ाрдЧू  рд╕ुрд╡िрдзा рд░ाрдЬ्рдп-рд╕ीрдоा рдХे рдЕंрджрд░ рдФрд░ рдмाрд╣рд░ рджोрдиों рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдоाрди्рдп рд╣ै ✔️ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рдоूрд▓ disability certificate (Chief Medical Officer/Comp. Medical Officer рдж्рд╡ाрд░ा рдЬाрд░ी) Aadhaar рдХाрд░्рдб рдпा UDID рдХाрд░्рдб (рдЙрдкрд╕्рдеिрддि рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп) ( uphwd.gov.in )  рдиिрдпрдо рдФрд░ рдЙрдкрдпोрдЧ рдХैрд╕े рдХрд░ें? рдмрд╕ рд╕्рдЯाрдл рдХो рдпाрдд्рд░ा рдЖрд░ंрдн рд╕े рдкрд╣рд▓े рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рджिрдЦाрдПं рд░िрдЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрд╢рди рдпा рдЕрдЧ्рд░िрдо рдЯिрдХрдЯिंрдЧ рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рдирд╣ीं рд╣ै; рдмрд╕ рдоें рд╕рд╡ाрд░ рд╣ोрддे рд╕рдордп рдпрд╣ ...

Sabla / Kishori Balika Yojana – рдХिрд╢ोрд░िрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░рддा рдХी рдУрд░ рдордЬрдмूрдд рдХрджрдо

Sabla / Kishori Balika Yojana рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा / рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा: рдмेрдЯिрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╡рд▓ंрдмрди рдХी рд░ाрд╣  рднाрд░рдд рдЬैрд╕े рджेрд╢ рдоें рдЬрд╣ां рдмेрдЯिрдпाँ рдПрдХ рддрд░рдл рджेрд╡ी рдХा рд░ूрдк рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ैं, рд╡рд╣ीं рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рдХрдИ рдмाрд░ рдЙрди्рд╣ें рд╢िрдХ्рд╖ा, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рд╕рдо्рдоाрди рд╕े рд╡ंрдЪिрдд рднी рд░рд╣рдиा рдкрдб़рддा рд╣ै। рдПрдХ рдХिрд╢ोрд░ी рдХे рдЬीрд╡рди рдоें рдЬрдм рдЙрд╕рдХा рд╢рд░ीрд░ рдФрд░ рдорди рдХрдИ рдмрджрд▓ाрд╡ों рд╕े рдЧुрдЬрд░рддा рд╣ै, рддрдм рдЙрд╕े рд╕рдмрд╕े рдЬ़्рдпाрджा рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди, рдкोрд╖рдг, рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдФрд░ рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рд╣ोрддी рд╣ै। рдЗрд╕ी рд╕ंрд╡ेрджрдиा рдФрд░ рдЬ़рд░ूрд░рдд рдХो рд╕рдордЭрддे рд╣ुрдП рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा (рдЬिрд╕े рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै) рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХी — рддाрдХि рджेрд╢ рдХी рдмेрдЯिрдпाँ рди рд╕िрд░्рдл рд╕्рд╡рд╕्рде рд░рд╣ें, рдмрд▓्рдХि рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рднी рдмрдиें। рдХिрд╢ोрд░ी – рдПрдХ рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдоोрдб़ рдЬрдм рдХोрдИ рдмрдЪ्рдЪी 11-18 рд╕ाрд▓ рдХी рдЙрдо्рд░ рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХрд░рддी рд╣ै, рддो рдпрд╣ рдЙрд╕рдХा рд╢ाрд░ीрд░िрдХ, рдоाрдирд╕िрдХ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╕рдмрд╕े рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдФрд░ рдиिрд░्рдгाрдпрдХ рд╕рдордп рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЙрдо्рд░ рдоें рд╡рд╣ рди рддो рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рдмрдЪ्рдЪी рд░рд╣рддी рд╣ै, рди рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рд╡рдпрд╕्рдХ। рд╡рд╣ рдЕрдкрдиी рдкрд╣рдЪाрди, рдЖрдд्рдо-рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдФрд░ рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЕрдкрдиे рд╕्рдеाрди рдХो рд▓ेрдХрд░ рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ोрддी рд╣ै। рдЧ्рд░ाрдоीрдг рднाрд░рдд рдоें рд╕्рдеिрддि рдФрд░ рднी рдХрдаिрди рд╣ै — рдпрд╣ाँ рдЕрдзिрдХांрд╢ рдХिрд╢ोрд░िрдпाँ рдпा рддो рд╕्рдХूрд▓ рдЫोрдб़ рдЪुрдХी рд╣ोрддी рд╣ैं, рдпा рдШрд░ेрд▓ू рдЬिрдо्рдоेрджाрд░िрдпो...

рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрди्рдо рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं: рдЖрд╕ाрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдФрд░ рдЬрд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़

рдЕрдм рдЬрди्рдо рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиा рд╣ुрдЖ рдЖрд╕ाрди!  рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं? рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рди рдХेрд╡рд▓ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рд╣ैं, рдмрд▓्рдХि рдпे рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рдкрд╣рдЪाрди, рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдФрд░ рдЕрдзिрдХाрд░ों рдХा рдк्рд░рдоाрдг рд╣ोрддे рд╣ैं। рдЕрдЧрд░ рдЖрдк рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд░рд╣рддे рд╣ैं рдФрд░ рд╕ोрдЪ рд░рд╣े рд╣ैं рдХि рдпрд╣ рд╕рд░्рдЯिрдлिрдХेрдЯ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं – рддो рдпрд╣ рдЧाрдЗрдб рдЖрдкрдХे рд▓िрдП рд╣ै।  рднाрдЧ 1: рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (Birth Certificate)  рдХ्рдпों рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░? рд╕्рдХूрд▓ рдоें рдПрдбрдоिрд╢рди рдХे рд▓िрдП рдЖрдзाрд░ рдХाрд░्рдб рдФрд░ рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдУं рдХा рд▓ाрдн рдЙрдаाрдиे рдХे рд▓िрдП рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рдкрд╣рдЪाрди рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП  рдХрдм рдмрдирд╡ाрдПं? рдмрдЪ्рдЪे рдХे рдЬрди्рдо рдХे 21 рджिрди рдХे рднीрддрд░ рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░рдиा рд╕рдмрд╕े рдмेрд╣рддрд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рджेрд░ рд╕े рдЖрд╡ेрджрди рдкрд░ рдЕрдлिрдбेрд╡िрдЯ рдФрд░ рдордЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрдЯ рдЕрдк्рд░ूрд╡рд▓ рдХी рдЬ़рд░ूрд░рдд рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै।  рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЬ़рд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़: рдмрдЪ्рдЪे рдХा рдиाрдо (рдЕрдЧрд░ рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ो) рдоाрддा-рдкिрддा рдХी рдкрд╣рдЪाрди (Aadhaar, рд╡ोрдЯрд░ ID) рдЕрд╕्рдкрддाрд▓ рд╕े рдоिрд▓ा рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (рдпрджि рд╣ॉрд╕्рдкिрдЯрд▓ рдоें рдЬрди्рдо рд╣ुрдЖ) рдиिрд╡ाрд╕ рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (Electricity Bill, Ration Card рдЖрджि) ...