Skip to main content

рд╡ाрдИрдПрд╕рдЖрд░ рд╕рди рд░ाрдЗрдЬ рдпोрдЬрдиा 2025 – рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд▓िрдП рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा

рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें YSR рд╕рдирд░ाрдЗрдЬ рдпोрдЬрдиा рдХे рд▓ाрднाрд░्рдеी, рд╕ुрдмрд╣ рдХे рд╕ूрд░рдЬ рдХी рд░ोрд╢рдиी рдоें рдоुрд╕्рдХुрд░ाрддे рд╣ुрдП рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХा рд╕рдоूрд╣, рдкाрд░ंрдкрд░िрдХ рд╕ाрдб़िрдпों рдоें, рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдкृрд╖्рдарднूрдоि рдХे рд╕ाрде,

 рд╡ाрдИрдПрд╕рдЖрд░ рд╕рди рд░ाрдЗрдЬ рдпोрдЬрдиा 2025 – рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рдХिрд╕ाрдиों рдФрд░ рдЧ्рд░ाрдоीрдгों рдХे рд▓िрдП рдирдИ рдКрд░्рдЬा


 рдкрд░िрдЪрдп

  • рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рд▓рдЧाрддाрд░ рдХिрд╕ाрдиों рдФрд░ рдЧ्рд░ाрдоीрдгों рдХी рддрд░рдХ्рдХी рдХे рд▓िрдП рдирдИ рдпोрдЬрдиाрдПँ рд▓ा рд░рд╣ी рд╣ै।

  • рдЗрди्рд╣ीं рдоें рд╕े рдПрдХ рд╣ै ЁЯСЙ рд╡ाрдИрдПрд╕рдЖрд░ рд╕рди рд░ाрдЗрдЬ рдпोрдЬрдиा

  • рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХा рдоुрдЦ्рдп рдордХрд╕рдж рд╣ै –
    ✅ рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдХिрд╕ाрдиों рдХो рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा (Solar Power) рд╕े рдЬोрдб़рдиा
    ✅ рдЦेрддी, рд╕िंрдЪाрдИ рдФрд░ рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЬीрд╡рди рдоें рд╕рд╕्рдЯेрдиेрдмрд▓ рд╕рдоाрдзाрди рд▓ाрдиा
    ✅ рдмिрдЬрд▓ी рдЦрд░्рдЪ рдХрдо рдХрд░рдиा рдФрд░ рдЖрдп рдмрдв़ाрдиा।


 рдпोрдЬрдиा рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп

  • рдХिрд╕ाрдиों рдХो рд╕рд╕्рддी рдФрд░ рд╕рддрдд рдКрд░्рдЬा (Renewable Energy) рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрдиा।

  • рдмिрдЬрд▓ी рдмिрд▓ рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░рддा рдШрдЯाрдиा।

  • рдЦेрддों рдХी рд╕िंрдЪाрдИ рдФрд░ рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдмिрдЬ़рдиेрд╕ рдоें рд╕ोрд▓рд░ рдкैрдирд▓ рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдмрдв़ाрдиा।

  • рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдпुрд╡ाрдУं рдХो рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдФрд░ рд╕ोрд▓рд░ рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी рдоें рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рджेрдиा।

  • рдЬрд▓рд╡ाрдпु рдкрд░िрд╡рд░्рддрди (Climate Change) рд╕े рдиिрдкрдЯрдиे рдоें рдорджрдж рдХрд░рдиा।


 рдпोрдЬрдиा рдХी рдЦाрд╕ рдмाрддें

  • рдХिрд╕ाрдиों рдХो рд╕рдм्рд╕िрдбी рдкрд░ рд╕ोрд▓рд░ рдкैрдирд▓ рджिрдП рдЬाрдПंрдЧे।

  • рд╕िंрдЪाрдИ рдкंрдк рдФрд░ рдоोрдЯрд░ рдХो рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा рд╕े рдЪрд▓ाрдпा рдЬाрдПрдЧा।

  • рдорд╣िрд▓ा рд╕्рд╡-рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕рдоूрд╣ (SHG) рдХो рд╕ोрд▓рд░ рдмिрдЬ़рдиेрд╕ рд╕े рдЬोрдб़ा рдЬाрдПрдЧा।

  • рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдоाрдЗрдХ्рд░ो рдЧ्рд░िрдб (рдЫोрдЯे рд╕ोрд▓рд░ рдкाрд╡рд░ рд╕्рдЯेрд╢рди) рд▓рдЧाрдП рдЬाрдПंрдЧे।

  • рд╕рд░рдХाрд░ рдХिрд╕ाрдиों рдФрд░ рдЧ्рд░ाрдоीрдгों рдХो рдЯ्рд░ेрдиिंрдЧ рд╡ рдЯेрдХ्рдиिрдХрд▓ рд╕рдкोрд░्рдЯ рднी рджेрдЧी।


 рдХौрди рд▓ाрдн рд▓े рд╕рдХрддा рд╣ै? (Eligibility)

  • рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХा рд╕्рдеाрдпी рдиिрд╡ाрд╕ी рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП।

  • рдЫोрдЯे рдФрд░ рд╕ीрдоांрдд рдХिрд╕ाрди।

  • рднूрдоिрд╣ीрди рдХृрд╖ि рдордЬрджूрд░, рдЕрдЧрд░ рд╡े рд▓ीрдЬ़ рдкрд░ рдЦेрддी рдХрд░рддे рд╣ैं।

  • рдорд╣िрд▓ा рдХिрд╕ाрди рдФрд░ SHG рд╕рджрд╕्рдп।

  • рдРрд╕े рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдкрд░िрд╡ाрд░ рдЬो рд╕िंрдЪाрдИ рдФрд░ рдмिрдЬ़рдиेрд╕ рдХे рд▓िрдП рдмिрдЬрд▓ी рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рд╣ैं।


 рдЬрд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़

  • рдЖрдзाрд░ рдХाрд░्рдб

  • рд░ाрд╢рди рдХाрд░्рдб

  • рдиिрд╡ाрд╕ рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░

  • рднूрдоि рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рдпा рд▓ीрдЬ़ рдПрдЧ्рд░ीрдоेंрдЯ

  • рдмैंрдХ рдкाрд╕рдмुрдХ

  • рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ рд╕ाрдЗрдЬ рдлोрдЯो

  • рдоोрдмाрдЗрд▓ рдиंрдмрд░


 рд▓ाрдн (Benefits)

  • ✅ рдХिрд╕ाрдиों рдХो рдмिрдЬрд▓ी рдЦрд░्рдЪ рд╕े рд░ाрд╣рдд рдоिрд▓ेрдЧी।

  • ✅ рдЦेрддी рдоें рд╕िंрдЪाрдИ рдЖрд╕ाрди рд╣ोрдЧी।

  • ✅ рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдмिрдЬрд▓ी рдмेрдЪрдХрд░ рдХिрд╕ाрди рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдЖрдп рдХрдоा рд╕рдХेंрдЧे।

  • ✅ рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдорд╣िрд▓ाрдУं рдФрд░ рдпुрд╡ाрдУं рдХो рд░ोрдЬ़рдЧाрд░ рдХे рдЕрд╡рд╕рд░ рдоिрд▓ेंрдЧे।

  • ✅ рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдЧ्рд░ीрди рдПрдирд░्рдЬी рдоिрд╢рди рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рдоिрд▓ेрдЧा।


 рдЖрд╡ेрджрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा

  1. рдирдЬ़рджीрдХी рдЧ्рд░ाрдо рд╕рдЪिрд╡ाрд▓рдп рдпा RDO рдХाрд░्рдпाрд▓рдп рдЬाрдПं।

  2. рдпोрдЬрдиा рдХा рдЖрд╡ेрджрди рдлॉрд░्рдо рднрд░ें।

  3. рд╕рднी рдЬрд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рдЬрдоा рдХрд░ें।

  4. рдЖрд╡ेрджрди рдХी рд╕्рдеिрддि (Status) рдСрдирд▓ाрдЗрди рдкोрд░्рдЯрд▓ рдкрд░ рднी рдЪेрдХ рдХी рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै।

  5. рдкाрдд्рд░рддा рддрдп рд╣ोрдиे рдХे рдмाрдж рдХिрд╕ाрди рдХो рд╕ोрд▓рд░ рдкैрдирд▓ рдФрд░ рдЗंрд╕्рдЯॉрд▓ेрд╢рди рдХी рд╕ुрд╡िрдзा рдоिрд▓ рдЬाрдПрдЧी।


 рдпोрдЬрдиा рд╕े рдЬुрдб़े рдЕрди्рдп рдкрд╣рд▓ू

  • рд╕рд░рдХाрд░ рдХिрд╕ाрдиों рдХो 3–5 HP рддрдХ рдХे рд╕ोрд▓рд░ рдкंрдк рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ा рд░рд╣ी рд╣ै।

  • рдХिрд╕ाрдиों рдХी рдЖрдп рджोрдЧुрдиी рдХрд░рдиे рдХे рдоिрд╢рди рдоें рдпрд╣ рдпोрдЬрдиा рдорджрджрдЧाрд░ рд╣ै।

  • рдЧ्рд░ाрдоीрдгों рдХो рд▓ंрдмे рд╕рдордп рддрдХ рдмिрдЬрд▓ी рдХрдЯौрддी рд╕े рд░ाрд╣рдд рдоिрд▓ेрдЧी।

  • рдорд╣िрд▓ा SHG рдХो рд╕ोрд▓рд░ рдкैрдирд▓ рдХी рдоेंрдЯेрдиेंрд╕ рдФрд░ рд╕рдк्рд▓ाрдИ рдЪेрди рд╕े рдЬोрдб़рдХрд░ рдЖрдп рдмрдв़ाрдИ рдЬाрдПрдЧी।


YSR Sun Rise Yojana

  • рдХрд▓्рдкрдиा рдХीрдЬिрдП рдПрдХ рдЫोрдЯे рдХिрд╕ाрди рд░ाрдоैрдпा рдХी, рдЬिрд╕рдХे рдкाрд╕ 2 рдПрдХрдб़ рдЬ़рдоीрди рд╣ै।

  • рдкрд╣рд▓े рдЙрд╕े рд╣рд░ рдорд╣ीрдиे рдмिрдЬрд▓ी рдмिрд▓ рдХी рдЪिंрддा рд░рд╣рддी рдеी।

  • рд╡ाрдИрдПрд╕рдЖрд░ рд╕рди рд░ाрдЗрдЬ рдпोрдЬрдиा рд╕े рдЙрд╕рдиे рдЦेрдд рдоें рд╕ोрд▓рд░ рдкंрдк рд▓рдЧрд╡ाрдпा।

  • рдЕрдм рди рд╕िрд░्рдл рд╕िंрдЪाрдИ рдЖрд╕ाрди рд╣ो рдЧрдИ рд╣ै, рдмрд▓्рдХि рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдмिрдЬрд▓ी рдмेрдЪрдХрд░ рдЙрд╕े рд╣рд░ рдорд╣ीрдиे 2000-3000 рд░ुрдкрдпे рдХी рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдХрдоाрдИ рднी рд╣ो рд░рд╣ी рд╣ै।

  • рдпрд╣ी рдпोрдЬрдиा рдЧрд░ीрдм рдХिрд╕ाрди рд╕े рд▓ेрдХрд░ рдорд╣िрд▓ाрдУं рдФрд░ рдпुрд╡ाрдУं рдХे рдЬीрд╡рди рдоें рд░ोрд╢рдиी рд▓ा рд░рд╣ी рд╣ै।


 рдЪुрдиौрддिрдпाँ

  • рд╕рднी рдХिрд╕ाрдиों рддрдХ рдпोрдЬрдиा рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рдкрд╣ुँрдЪाрдиा।

  • рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЗрд▓ाрдХों рдоें рд╕ोрд▓рд░ рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी рдХी рд╕рд╣ी рдоेंрдЯेрдиेंрд╕ рдФрд░ рд╕рд░्рд╡िрд╕िंрдЧ

  • рд╢ुрд░ुрдЖрддी рдиिрд╡ेрд╢ рдХी рд▓ाрдЧрдд рдФрд░ рд╕рдордп рдкрд░ рд╕рдм्рд╕िрдбी рджेрдиा।


 рднрд╡िрд╖्рдп рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиाрдПँ

  • рдЖрдиे рд╡ाрд▓े рд╕рдордп рдоें рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХो рд╕ोрд▓рд░ рдкाрд╡рд░ рд╣рдм рдмрдиाрдиे рдХी рджिрд╢ा рдоें рдпрд╣ рдпोрдЬрдиा рдЕрд╣рдо рднूрдоिрдХा рдиिрднाрдПрдЧी।

  • рдЗрд╕рд╕े рд░ाрдЬ्рдп рдоें рди рд╕िрд░्рдл рдЦेрддी рдоें рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░рддा рдЖрдПрдЧी, рдмрд▓्рдХि рдХिрд╕ाрдиों рдХी рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕्рдеिрддि рдордЬрдмूрдд рд╣ोрдЧी।

  • рдпрд╣ рдпोрдЬрдиा рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдФрд░ рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд╡िрдХाрд╕ – рджोрдиों рдХो рд╕ाрде рд▓ेрдХрд░ рдЪрд▓рдиे рдХा рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ै।


 рд╕ाрд░ांрд╢

  • рд╡ाрдИрдПрд╕рдЖрд░ рд╕рди рд░ाрдЗрдЬ рдпोрдЬрдиा 2025 рдХिрд╕ाрдиों рдФрд░ рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдкрд░िрд╡ाрд░ों рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдирдИ рдЙрдо्рдоीрдж рд╣ै।

  • рдпрд╣ рдпोрдЬрдиा рд╕िрд░्рдл рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрдиे рдХी рдирд╣ीं рд╣ै, рдмрд▓्рдХि рдпрд╣ рдЬीрд╡рди рдоें рд╕्рдеिрд░рддा, рдЖрдп рдФрд░ рдЦुрд╢рд╣ाрд▓ी рд▓ाрдиे рдХी рдкрд╣рд▓ рд╣ै।

  • рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдХा рдпрд╣ рдХрджрдо рдЖрдиे рд╡ाрд▓ी рдкीрдв़िрдпों рдХे рд▓िрдП рд╕рд╕्рдЯेрдиेрдмрд▓ рдбेрд╡рд▓рдкрдоेंрдЯ рдХी рдоिрд╕ाрд▓ рд╣ै।




FAQ

Q1. рд╡ाрдИрдПрд╕рдЖрд░ рд╕рди рд░ाрдЗрдЬ рдпोрдЬрдиा рдХ्рдпा рд╣ै?
ЁЯСЙ рдпрд╣ рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдпोрдЬрдиा рд╣ै рдЬो рдХिрд╕ाрдиों рдХो рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा рд╕े рд╕िंрдЪाрдИ рдФрд░ рдмिрдЬрд▓ी рдмрдЪрдд рдХी рд╕ुрд╡िрдзा рджेрддी рд╣ै।

Q2. рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХा рд▓ाрдн рдХिрди्рд╣ें рдоिрд▓ेрдЧा?
ЁЯСЙ рдЫोрдЯे рдФрд░ рд╕ीрдоांрдд рдХिрд╕ाрди, рдорд╣िрд▓ा рдХिрд╕ाрди, SHG рд╕рджрд╕्рдп рдФрд░ рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдкрд░िрд╡ाрд░।

Q3. рдХिрд╕ाрдиों рдХो рдХिрддрдиी рд╕рд╣ाрдпрддा рдоिрд▓рддी рд╣ै?
ЁЯСЙ рдХिрд╕ाрдиों рдХो рд╕рдм्рд╕िрдбी рдкрд░ рд╕ोрд▓рд░ рдкंрдк, рд╕ोрд▓рд░ рдкैрдирд▓ рдФрд░ рддрдХрдиीрдХी рд╕рдкोрд░्рдЯ рдоिрд▓рддा рд╣ै।

Q4. рдЖрд╡ेрджрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХ्рдпा рд╣ै?
ЁЯСЙ рдЧ्рд░ाрдо рд╕рдЪिрд╡ाрд▓рдп рдпा RDO рдХाрд░्рдпाрд▓рдп рдоें рдлॉрд░्рдо рдЬрдоा рдХрд░ें। рдСрдирд▓ाрдЗрди рдкोрд░्рдЯрд▓ рдкрд░ рднी рдЖрд╡ेрджрди рд╡ рд╕्рдЯेрдЯрд╕ рдЪेрдХ рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं।

Q5. рдпोрдЬрдиा рд╕े рдХिрд╕ाрдиों рдХो рдХ्рдпा рдлाрдпрджा рд╣ोрдЧा?
ЁЯСЙ рдмिрдЬрд▓ी рдмिрд▓ рдХрдо рд╣ोрдЧा, рд╕िंрдЪाрдИ рдЖрд╕ाрди рд╣ोрдЧी рдФрд░ рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдмिрдЬрд▓ी рдмेрдЪрдХрд░ рдХिрд╕ाрди рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдЖрдп рднी рдкा рд╕рдХेंрдЧे।

Comments

Popular posts from this blog

UP рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП UPSRTC рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрд╡िрдзा

Free Travel Facility for Persons with Disabilities рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП UPSRTC (рд░ाрдЬ्рдп рдкрд░िрд╡рд╣рди рдиिрдЧрдо) рдж्рд╡ाрд░ा рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрд╡िрдзा рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ै। рдЗрд╕े Free Travel Facility for Persons with Disabilities Rules‑2019 рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд▓ाрдЧू рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдиीрдЪे рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рдЬाрдирдХाрд░ी рджी рдЧрдИ рд╣ै ЁЯСЗ  рдХौрди рд▓ाрдн рдЙрдаा рд╕рдХрддा рд╣ै? рдХोрдИ рднी рджिрд╡्рдпांрдЧ (≥40% рд╡िрдХрд▓ांрдЧрддा) 80% рдпा рдЕрдзिрдХ рджिрд╡्рдпांрдЧрддा рд╡ाрд▓े рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕ाрде рдоें рдПрдХ рд╕рд╣рдпाрдд्рд░ी рдХा рднी рд▓ाрдн рдЙрдаा рд╕рдХрддे рд╣ैं   рдХрд╣ाँ рд╕े-рд╕рдм рддрдХ рдпाрдд्рд░ा? UPSRTC рдХी рд╕рднी ‘ordinary’ (рд╕ाрдзाрд░рдг) рдмрд╕ों рдоें рдоुрдл्рдд рдпाрдд्рд░ा рд░ाрдЬрдзाрдиी, рд╕िрдЯी / рдИ‑рдмрд╕ों рдоें рднी рдпрд╣ рд╕ुрд╡िрдзा рд▓ाрдЧू  рд╕ुрд╡िрдзा рд░ाрдЬ्рдп-рд╕ीрдоा рдХे рдЕंрджрд░ рдФрд░ рдмाрд╣рд░ рджोрдиों рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдоाрди्рдп рд╣ै ✔️ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рдоूрд▓ disability certificate (Chief Medical Officer/Comp. Medical Officer рдж्рд╡ाрд░ा рдЬाрд░ी) Aadhaar рдХाрд░्рдб рдпा UDID рдХाрд░्рдб (рдЙрдкрд╕्рдеिрддि рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп) ( uphwd.gov.in )  рдиिрдпрдо рдФрд░ рдЙрдкрдпोрдЧ рдХैрд╕े рдХрд░ें? рдмрд╕ рд╕्рдЯाрдл рдХो рдпाрдд्рд░ा рдЖрд░ंрдн рд╕े рдкрд╣рд▓े рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рджिрдЦाрдПं рд░िрдЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрд╢рди рдпा рдЕрдЧ्рд░िрдо рдЯिрдХрдЯिंрдЧ рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рдирд╣ीं рд╣ै; рдмрд╕ рдоें рд╕рд╡ाрд░ рд╣ोрддे рд╕рдордп рдпрд╣ ...

Sabla / Kishori Balika Yojana – рдХिрд╢ोрд░िрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░рддा рдХी рдУрд░ рдордЬрдмूрдд рдХрджрдо

Sabla / Kishori Balika Yojana рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा / рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा: рдмेрдЯिрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╡рд▓ंрдмрди рдХी рд░ाрд╣  рднाрд░рдд рдЬैрд╕े рджेрд╢ рдоें рдЬрд╣ां рдмेрдЯिрдпाँ рдПрдХ рддрд░рдл рджेрд╡ी рдХा рд░ूрдк рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ैं, рд╡рд╣ीं рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рдХрдИ рдмाрд░ рдЙрди्рд╣ें рд╢िрдХ्рд╖ा, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рд╕рдо्рдоाрди рд╕े рд╡ंрдЪिрдд рднी рд░рд╣рдиा рдкрдб़рддा рд╣ै। рдПрдХ рдХिрд╢ोрд░ी рдХे рдЬीрд╡рди рдоें рдЬрдм рдЙрд╕рдХा рд╢рд░ीрд░ рдФрд░ рдорди рдХрдИ рдмрджрд▓ाрд╡ों рд╕े рдЧुрдЬрд░рддा рд╣ै, рддрдм рдЙрд╕े рд╕рдмрд╕े рдЬ़्рдпाрджा рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди, рдкोрд╖рдг, рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдФрд░ рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рд╣ोрддी рд╣ै। рдЗрд╕ी рд╕ंрд╡ेрджрдиा рдФрд░ рдЬ़рд░ूрд░рдд рдХो рд╕рдордЭрддे рд╣ुрдП рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा (рдЬिрд╕े рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै) рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХी — рддाрдХि рджेрд╢ рдХी рдмेрдЯिрдпाँ рди рд╕िрд░्рдл рд╕्рд╡рд╕्рде рд░рд╣ें, рдмрд▓्рдХि рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рднी рдмрдиें। рдХिрд╢ोрд░ी – рдПрдХ рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдоोрдб़ рдЬрдм рдХोрдИ рдмрдЪ्рдЪी 11-18 рд╕ाрд▓ рдХी рдЙрдо्рд░ рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХрд░рддी рд╣ै, рддो рдпрд╣ рдЙрд╕рдХा рд╢ाрд░ीрд░िрдХ, рдоाрдирд╕िрдХ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╕рдмрд╕े рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдФрд░ рдиिрд░्рдгाрдпрдХ рд╕рдордп рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЙрдо्рд░ рдоें рд╡рд╣ рди рддो рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рдмрдЪ्рдЪी рд░рд╣рддी рд╣ै, рди рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рд╡рдпрд╕्рдХ। рд╡рд╣ рдЕрдкрдиी рдкрд╣рдЪाрди, рдЖрдд्рдо-рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдФрд░ рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЕрдкрдиे рд╕्рдеाрди рдХो рд▓ेрдХрд░ рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ोрддी рд╣ै। рдЧ्рд░ाрдоीрдг рднाрд░рдд рдоें рд╕्рдеिрддि рдФрд░ рднी рдХрдаिрди рд╣ै — рдпрд╣ाँ рдЕрдзिрдХांрд╢ рдХिрд╢ोрд░िрдпाँ рдпा рддो рд╕्рдХूрд▓ рдЫोрдб़ рдЪुрдХी рд╣ोрддी рд╣ैं, рдпा рдШрд░ेрд▓ू рдЬिрдо्рдоेрджाрд░िрдпो...

рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрди्рдо рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं: рдЖрд╕ाрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдФрд░ рдЬрд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़

рдЕрдм рдЬрди्рдо рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиा рд╣ुрдЖ рдЖрд╕ाрди!  рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं? рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рди рдХेрд╡рд▓ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рд╣ैं, рдмрд▓्рдХि рдпे рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рдкрд╣рдЪाрди, рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдФрд░ рдЕрдзिрдХाрд░ों рдХा рдк्рд░рдоाрдг рд╣ोрддे рд╣ैं। рдЕрдЧрд░ рдЖрдк рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд░рд╣рддे рд╣ैं рдФрд░ рд╕ोрдЪ рд░рд╣े рд╣ैं рдХि рдпрд╣ рд╕рд░्рдЯिрдлिрдХेрдЯ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं – рддो рдпрд╣ рдЧाрдЗрдб рдЖрдкрдХे рд▓िрдП рд╣ै।  рднाрдЧ 1: рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (Birth Certificate)  рдХ्рдпों рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░? рд╕्рдХूрд▓ рдоें рдПрдбрдоिрд╢рди рдХे рд▓िрдП рдЖрдзाрд░ рдХाрд░्рдб рдФрд░ рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдУं рдХा рд▓ाрдн рдЙрдаाрдиे рдХे рд▓िрдП рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рдкрд╣рдЪाрди рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП  рдХрдм рдмрдирд╡ाрдПं? рдмрдЪ्рдЪे рдХे рдЬрди्рдо рдХे 21 рджिрди рдХे рднीрддрд░ рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░рдиा рд╕рдмрд╕े рдмेрд╣рддрд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рджेрд░ рд╕े рдЖрд╡ेрджрди рдкрд░ рдЕрдлिрдбेрд╡िрдЯ рдФрд░ рдордЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрдЯ рдЕрдк्рд░ूрд╡рд▓ рдХी рдЬ़рд░ूрд░рдд рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै।  рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЬ़рд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़: рдмрдЪ्рдЪे рдХा рдиाрдо (рдЕрдЧрд░ рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ो) рдоाрддा-рдкिрддा рдХी рдкрд╣рдЪाрди (Aadhaar, рд╡ोрдЯрд░ ID) рдЕрд╕्рдкрддाрд▓ рд╕े рдоिрд▓ा рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (рдпрджि рд╣ॉрд╕्рдкिрдЯрд▓ рдоें рдЬрди्рдо рд╣ुрдЖ) рдиिрд╡ाрд╕ рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (Electricity Bill, Ration Card рдЖрджि) ...