Skip to main content

рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рджिрд╡्рдпांрдЧрдЬрди рд╡िрд╡ाрд╣ рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣рди рдпोрдЬрдиा – рд╕рдоाрдирддा рдФрд░ рд╕рдо्рдоाрдирдЬрдирдХ рдЬीрд╡рди рдХी рдУрд░ рдПрдХ рдкрд╣рд▓

рдмिрд╣ाрд░ рдоें рдПрдХ рд╕ुंрджрд░ рджिрд╡्рдпांрдЧ рд╡िрд╡ाрд╣ рд╕рдоाрд░ोрд╣ рдХी рддрд╕्рд╡ीрд░, рдЬिрд╕рдоें рджूрд▓्рд╣ा рдФрд░ рджुрд▓्рд╣рди рдкाрд░ंрдкрд░िрдХ рд╡ेрд╢рднूрд╖ा рдоें рд╕рдЬ-рдзрдЬ рдХрд░ рдмैрдаे рд╣ैं, рдкृрд╖्рдарднूрдоि рдоें рдлूрд▓ों рдХी рд╕рдЬाрд╡рдЯ рдФрд░ рдоेрд╣рдоाрди рдоौрдЬूрдж рд╣ैं।
рдирдпा рдЬीрд╡рди, рдирдИ рд╢ुрд░ुрдЖрдд

рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рджिрд╡्рдпांрдЧрдЬрди рд╡िрд╡ाрд╣ рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣рди рдпोрдЬрдиा

рдмिрд╣ाрд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рджिрд╡्рдпांрдЧ рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рдХे рд╡िрд╡ाрд╣ рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рджेрдиा рдФрд░ рдЙрди्рд╣ें рдкाрд░िрд╡ाрд░िрдХ рд╡ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕рдорд░्рдерди рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиा рд╣ै। рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХे рддрд╣рдд рд╡िрд╡ाрд╣ рдХे рдмाрдж рд╡िрдд्рддीрдп рд╕рд╣ाрдпрддा рджी рдЬाрддी рд╣ै।


 рд▓ाрдн рдХी рд░ाрд╢ि

  • рдПрдХ рджिрд╡्рдпांрдЧ рд╡िрд╡ाрд╣ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдЬोрдб़े: ₹1,00,000

  • рджोрдиों рдкрддि–рдкрдд्рдиी рджिрд╡्рдпांрдЧ рд╣ों: рдкрддि рдФрд░ рдкрдд्рдиी рджोрдиों рдХो ₹1,00,000—рдХुрд▓ ₹2,00,000।

  • рдЕрдЧрд░ рд╡िрд╡ाрд╣ рдЕंрддрд░рдЬाрддीрдп рднी рд╣ै рддो рдЕрддिрд░िрдХ्рдд ₹1,00,000—рдЕрд░्рдеाрдд рдХुрд▓ ₹3,00,000 рдк्рд░рджрдд्рдд рд╣ोрддी рд╣ै ।


✅ рдкाрдд्рд░рддा рд╢рд░्рддें

рдоाрдирджंрдб рд╡िрд╡рд░рдг
рдиिрд╡ाрд╕ рдмिрд╣ाрд░ рдХा рд╕्рдеाрдпी рдиिрд╡ाрд╕ी, рдпा 10 рд╡рд░्рд╖ों рд╕े рдмिрд╣ाрд░ рдоें рдЖрдзाрд░िрдд 
рд╡िрд╡ाрд╣ рдХी рд╕्рдеिрддि рд╡िрд╡ाрд╣ рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рд╣ुрдИ рд╣ो—рдЖрд╡ेрджрди рд╢ाрджी рдХे 2 рд╡рд░्рд╖ рдХे рднीрддрд░ рдХрд░рдиा рд╣ोрдЧा
рджिрд╡्рдпांрдЧрддा рдХрдо рд╕े рдХрдо 40 % рдк्рд░рдоाрдгिрдд рджिрд╡्рдпांрдЧрддा
рдЖрдпु рд╕ीрдоा рдкुрд░ुрд╖ ≥ 21 рд╡рд░्рд╖, рдорд╣िрд▓ा ≥ 18 рд╡рд░्рд╖
рдкрд╣рд▓ी рд╢ाрджी рдкрд░ рд╣ी рд▓ाрдн рдкुрдирд░्рд╡िрд╡ाрд╣ рдкрд░ рд▓ाрдн рдк्рд░ाрдк्рдд рдирд╣ीं рд╣ोрддा

 рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ

  • рд╡िрд╡ाрд╣ рдк्рд░рдоाрдгрдкрдд्рд░

  • рдЖрдзाрд░ рдХाрд░्рдб рдПрд╡ं рдмिрд╣ाрд░ рдиिрд╡ाрд╕ी рдк्рд░рдоाрдг

  • рджिрд╡्рдпांрдЧрддा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (≥ 40%)

  • рдЖрдпु / рдЬрди्рдо рдХा рдк्рд░рдоाрдг

  • рдмैंрдХ рдкाрд╕рдмुрдХ

  • рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ-рд╕ाрдЗрдЬ рдлोрдЯो

  • рдЬाрддि рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (рдпрджि рд▓ाрдЧू рд╣ो)


 рдЖрд╡ेрджрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा

  1. рдСрдирд▓ाрдЗрди:

    • рдмिрд╣ाрд░ рдИ‑рд╕ुрд╡िрдзा рдкोрд░्рдЯрд▓ рдкрд░ рдкрд╣рд▓े рд╕े рдкंрдЬीрдХрд░рдг рдХрд░ें।

    • рд▓ॉрдЧिрди рдХрд░ “рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рджिрд╡्рдпांрдЧ рд╡िрд╡ाрд╣ рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣рди” рдЪрдпрди рдХрд░ें, рдлॉрд░्рдо рднрд░ें рд╡ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рдЕрдкрд▓ोрдб рдХрд░ें।

    • рдЬिрд▓ा/рдм्рд▓ॉрдХ “рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХोрд╖ाрдЧाрд░” рдХाрд░्рдпाрд▓рдп рд╕े рдлॉрд░्рдо рд▓ें, рднрд░ें рдФрд░ рдЬрдоा рдХрд░ें ।

    • рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬों рдХी рдЬांрдЪ рдХे рдмाрдж рд░ाрд╢ि DBT рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд▓ाрднाрд░्рдеी рдХे рдмैंрдХ рдЦाрддे рдоें рднेрдЬी рдЬाрддी рд╣ै।

    • рд░ाрд╢ि 3 рд╡рд░्рд╖ рдХे рд▓िрдП рд╕्рдеिрд░ рдЬрдоा (Fixed Deposit) рдХे рд░ूрдк рдоें рд░рдЦी рдЬाрддी рд╣ै, рдЬिрд╕рдХे рдмाрдж рдм्рдпाрдЬ рд╕рдоेрдд рдиिрдХाрд▓ी рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै ।


 рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╕рдордп

  • рдСрдирд▓ाрдЗрди рдЖрд╡ेрджрди рдХे рдмाрдж ~60 рджिрдиों рдоें рд░ाрд╢ि рд▓ाрднाрд░्рдеी рдХे рдЦाрддे рдоें рдЯ्рд░ांрд╕рдлрд░ рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै।


 рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╡िрд╡рд░рдг

  • рд╕рд╣рд░рд╕ा рдЬिрд▓े рдоें рдЕрдм рддрдХ 130 рдЬोрдб़ों рдХो рдпрд╣ рд▓ाрдн рдоिрд▓ा рд╣ै ।

  • рдЕंрддрд░рдЬाрддीрдп рд╡िрд╡ाрд╣ + рджोрдиों рджिрд╡्рдпांрдЧ рд╣ोрдиे рдкрд░ ₹3 рд▓ाрдЦ рддрдХ рдХी рд░ाрд╢ि рдоिрд▓рддी рд╣ै।


✅ рдЕрдЧрд▓े рдХрджрдо

  1. рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рддैрдпाрд░ рдХрд░ें – рд╡िрд╡ाрд╣, рджिрд╡्рдпांрдЧрддा, рдкрд╣рдЪाрди рд╡ рдмैंрдХ рдк्рд░рдоाрдг।

  2. рддрдп рдХрд░ें – рдСрдирд▓ाрдЗрди рдпा рдСрдлрд▓ाрдЗрди рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░рдиा рд╣ै।

  3. рдпрджि рдСрдирд▓ाрдЗрди—рдИ‑рд╕ुрд╡िрдзा рдкोрд░्рдЯрд▓ рдкрд░ рд▓ॉрдЧिрди рдХрд░ рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░ें।

  4. рдЕрдЧрд░ рдСрдлрд▓ाрдЗрди—рдирдЬ़рджीрдХी рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХाрд░्рдпाрд▓рдп рдЬाрдПँ।

  5. рдЖрд╡ेрджрди рдХी рд╕्рдеिрддि рдиिрдпрдоिрдд рд░ूрдк рд╕े рдЪेрдХ рдХрд░ें рдФрд░ 60 рджिрдиों рдХे рднीрддрд░ рднुрдЧрддाрди рджेрдЦें।

  6. рдмिрд╣ाрд░ рджिрд╡्рдпांрдЧ рдкेंрд╢рди рдпोрдЬрдиा 2025: ₹1100 рдоाрд╕िрдХ рдкेंрд╢рди

  7. рдмिрд╣ाрд░ рд╕рд░рдХाрд░ рджिрд╡्рдпांрдЧрдЬрди рдХрд▓्рдпाрдг рдпोрдЬрдиाрдПँ | рдкेंрд╢рди, рдЫाрдд्рд░рд╡ृрдд्рддि, рд░ोрдЬрдЧाрд░ рд╡ рд▓ाрдн

  8. рдмिрд╣ाрд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рд╕рднी рдк्рд░рдоुрдЦ рдпोрдЬрдиाрдУं рдХी рд╕ूрдЪी – рдПрдХ рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдкूрд░ी рдЬाрдирдХाрд░ी | Progress India

 FAQ (Frequently Asked Questions)

Q1. рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рджिрд╡्рдпांрдЧрдЬрди рд╡िрд╡ाрд╣ рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣рди рдпोрдЬрдиा рдХ्рдпा рд╣ै?
ЁЯСЙ рдмिрд╣ाрд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдпрд╣ рдпोрдЬрдиा рджिрд╡्рдпांрдЧрдЬрди рдХे рд╡िрд╡ाрд╣ рдкрд░ рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣ाрдпрддा рджेрдиे рдХे рд▓िрдП рд╢ुрд░ू рдХी рдЧрдИ рд╣ै।

Q2. рдпोрдЬрдиा рдХे рддрд╣рдд рдХिрддрдиी рд░ाрд╢ि рджी рдЬाрддी рд╣ै?
ЁЯСЙ рдкाрдд्рд░ рджंрдкрддि рдХो ₹1,00,000 рдПрдХрдоुрд╢्рдд рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣ाрдпрддा рджी рдЬाрддी рд╣ै।

Q3. рдпोрдЬрдиा рдХा рд▓ाрдн рдХिрди्рд╣ें рдоिрд▓ेрдЧा?
ЁЯСЙ рдХрдо рд╕े рдХрдо рдПрдХ рдкрддि/рдкрдд्рдиी 40% рдпा рдЙрд╕рд╕े рдЕрдзिрдХ рджिрд╡्рдпांрдЧ рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП рдФрд░ рджोрдиों рдмिрд╣ाрд░ рдиिрд╡ाрд╕ी рд╣ोрдиे рдЪाрд╣िрдП।

Q4. рдЖрд╡ेрджрди рдХैрд╕े рдХрд░ें?
ЁЯСЙ рдСрдирд▓ाрдЗрди рдЖрд╡ेрджрди socialwelfare.bih.nic.in рдкрд░ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।
ЁЯСЙ рдСрдлрд▓ाрдЗрди рдЖрд╡ेрджрди рдЬिрд▓ा рд╕рдоाрдЬ рдХрд▓्рдпाрдг рдХाрд░्рдпाрд▓рдп рдоें рднी рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ै।

Q5. рдЬ़рд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рдХौрди рд╕े рд╣ैं?
ЁЯСЙ рдЖрдзाрд░ рдХाрд░्рдб, рджिрд╡्рдпांрдЧрддा рдк्рд░рдоाрдгрдкрдд्рд░, рд╡िрд╡ाрд╣ рдк्рд░рдоाрдгрдкрдд्рд░, рдЖрдп рд╡ рдиिрд╡ाрд╕ рдк्рд░рдоाрдгрдкрдд्рд░, рдмैंрдХ рдкाрд╕рдмुрдХ рдХॉрдкी, рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ рд╕ाрдЗрдЬ рдлोрдЯो।

Comments

Popular posts from this blog

UP рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП UPSRTC рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрд╡िрдзा

Free Travel Facility for Persons with Disabilities рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП UPSRTC (рд░ाрдЬ्рдп рдкрд░िрд╡рд╣рди рдиिрдЧрдо) рдж्рд╡ाрд░ा рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрд╡िрдзा рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ै। рдЗрд╕े Free Travel Facility for Persons with Disabilities Rules‑2019 рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд▓ाрдЧू рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдиीрдЪे рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рдЬाрдирдХाрд░ी рджी рдЧрдИ рд╣ै ЁЯСЗ  рдХौрди рд▓ाрдн рдЙрдаा рд╕рдХрддा рд╣ै? рдХोрдИ рднी рджिрд╡्рдпांрдЧ (≥40% рд╡िрдХрд▓ांрдЧрддा) 80% рдпा рдЕрдзिрдХ рджिрд╡्рдпांрдЧрддा рд╡ाрд▓े рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕ाрде рдоें рдПрдХ рд╕рд╣рдпाрдд्рд░ी рдХा рднी рд▓ाрдн рдЙрдаा рд╕рдХрддे рд╣ैं   рдХрд╣ाँ рд╕े-рд╕рдм рддрдХ рдпाрдд्рд░ा? UPSRTC рдХी рд╕рднी ‘ordinary’ (рд╕ाрдзाрд░рдг) рдмрд╕ों рдоें рдоुрдл्рдд рдпाрдд्рд░ा рд░ाрдЬрдзाрдиी, рд╕िрдЯी / рдИ‑рдмрд╕ों рдоें рднी рдпрд╣ рд╕ुрд╡िрдзा рд▓ाрдЧू  рд╕ुрд╡िрдзा рд░ाрдЬ्рдп-рд╕ीрдоा рдХे рдЕंрджрд░ рдФрд░ рдмाрд╣рд░ рджोрдиों рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдоाрди्рдп рд╣ै ✔️ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рдоूрд▓ disability certificate (Chief Medical Officer/Comp. Medical Officer рдж्рд╡ाрд░ा рдЬाрд░ी) Aadhaar рдХाрд░्рдб рдпा UDID рдХाрд░्рдб (рдЙрдкрд╕्рдеिрддि рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп) ( uphwd.gov.in )  рдиिрдпрдо рдФрд░ рдЙрдкрдпोрдЧ рдХैрд╕े рдХрд░ें? рдмрд╕ рд╕्рдЯाрдл рдХो рдпाрдд्рд░ा рдЖрд░ंрдн рд╕े рдкрд╣рд▓े рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рджिрдЦाрдПं рд░िрдЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрд╢рди рдпा рдЕрдЧ्рд░िрдо рдЯिрдХрдЯिंрдЧ рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рдирд╣ीं рд╣ै; рдмрд╕ рдоें рд╕рд╡ाрд░ рд╣ोрддे рд╕рдордп рдпрд╣ ...

Sabla / Kishori Balika Yojana – рдХिрд╢ोрд░िрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░рддा рдХी рдУрд░ рдордЬрдмूрдд рдХрджрдо

Sabla / Kishori Balika Yojana рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा / рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा: рдмेрдЯिрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╡рд▓ंрдмрди рдХी рд░ाрд╣  рднाрд░рдд рдЬैрд╕े рджेрд╢ рдоें рдЬрд╣ां рдмेрдЯिрдпाँ рдПрдХ рддрд░рдл рджेрд╡ी рдХा рд░ूрдк рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ैं, рд╡рд╣ीं рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рдХрдИ рдмाрд░ рдЙрди्рд╣ें рд╢िрдХ्рд╖ा, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рд╕рдо्рдоाрди рд╕े рд╡ंрдЪिрдд рднी рд░рд╣рдиा рдкрдб़рддा рд╣ै। рдПрдХ рдХिрд╢ोрд░ी рдХे рдЬीрд╡рди рдоें рдЬрдм рдЙрд╕рдХा рд╢рд░ीрд░ рдФрд░ рдорди рдХрдИ рдмрджрд▓ाрд╡ों рд╕े рдЧुрдЬрд░рддा рд╣ै, рддрдм рдЙрд╕े рд╕рдмрд╕े рдЬ़्рдпाрджा рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди, рдкोрд╖рдг, рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдФрд░ рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рд╣ोрддी рд╣ै। рдЗрд╕ी рд╕ंрд╡ेрджрдиा рдФрд░ рдЬ़рд░ूрд░рдд рдХो рд╕рдордЭрддे рд╣ुрдП рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा (рдЬिрд╕े рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै) рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХी — рддाрдХि рджेрд╢ рдХी рдмेрдЯिрдпाँ рди рд╕िрд░्рдл рд╕्рд╡рд╕्рде рд░рд╣ें, рдмрд▓्рдХि рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рднी рдмрдиें। рдХिрд╢ोрд░ी – рдПрдХ рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдоोрдб़ рдЬрдм рдХोрдИ рдмрдЪ्рдЪी 11-18 рд╕ाрд▓ рдХी рдЙрдо्рд░ рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХрд░рддी рд╣ै, рддो рдпрд╣ рдЙрд╕рдХा рд╢ाрд░ीрд░िрдХ, рдоाрдирд╕िрдХ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╕рдмрд╕े рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдФрд░ рдиिрд░्рдгाрдпрдХ рд╕рдордп рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЙрдо्рд░ рдоें рд╡рд╣ рди рддो рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рдмрдЪ्рдЪी рд░рд╣рддी рд╣ै, рди рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рд╡рдпрд╕्рдХ। рд╡рд╣ рдЕрдкрдиी рдкрд╣рдЪाрди, рдЖрдд्рдо-рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдФрд░ рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЕрдкрдиे рд╕्рдеाрди рдХो рд▓ेрдХрд░ рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ोрддी рд╣ै। рдЧ्рд░ाрдоीрдг рднाрд░рдд рдоें рд╕्рдеिрддि рдФрд░ рднी рдХрдаिрди рд╣ै — рдпрд╣ाँ рдЕрдзिрдХांрд╢ рдХिрд╢ोрд░िрдпाँ рдпा рддो рд╕्рдХूрд▓ рдЫोрдб़ рдЪुрдХी рд╣ोрддी рд╣ैं, рдпा рдШрд░ेрд▓ू рдЬिрдо्рдоेрджाрд░िрдпो...

рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрди्рдо рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं: рдЖрд╕ाрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдФрд░ рдЬрд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़

рдЕрдм рдЬрди्рдо рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиा рд╣ुрдЖ рдЖрд╕ाрди!  рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं? рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рди рдХेрд╡рд▓ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рд╣ैं, рдмрд▓्рдХि рдпे рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рдкрд╣рдЪाрди, рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдФрд░ рдЕрдзिрдХाрд░ों рдХा рдк्рд░рдоाрдг рд╣ोрддे рд╣ैं। рдЕрдЧрд░ рдЖрдк рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд░рд╣рддे рд╣ैं рдФрд░ рд╕ोрдЪ рд░рд╣े рд╣ैं рдХि рдпрд╣ рд╕рд░्рдЯिрдлिрдХेрдЯ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं – рддो рдпрд╣ рдЧाрдЗрдб рдЖрдкрдХे рд▓िрдП рд╣ै।  рднाрдЧ 1: рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (Birth Certificate)  рдХ्рдпों рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░? рд╕्рдХूрд▓ рдоें рдПрдбрдоिрд╢рди рдХे рд▓िрдП рдЖрдзाрд░ рдХाрд░्рдб рдФрд░ рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдУं рдХा рд▓ाрдн рдЙрдаाрдиे рдХे рд▓िрдП рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рдкрд╣рдЪाрди рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП  рдХрдм рдмрдирд╡ाрдПं? рдмрдЪ्рдЪे рдХे рдЬрди्рдо рдХे 21 рджिрди рдХे рднीрддрд░ рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░рдиा рд╕рдмрд╕े рдмेрд╣рддрд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рджेрд░ рд╕े рдЖрд╡ेрджрди рдкрд░ рдЕрдлिрдбेрд╡िрдЯ рдФрд░ рдордЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрдЯ рдЕрдк्рд░ूрд╡рд▓ рдХी рдЬ़рд░ूрд░рдд рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै।  рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЬ़рд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़: рдмрдЪ्рдЪे рдХा рдиाрдо (рдЕрдЧрд░ рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ो) рдоाрддा-рдкिрддा рдХी рдкрд╣рдЪाрди (Aadhaar, рд╡ोрдЯрд░ ID) рдЕрд╕्рдкрддाрд▓ рд╕े рдоिрд▓ा рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (рдпрджि рд╣ॉрд╕्рдкिрдЯрд▓ рдоें рдЬрди्рдо рд╣ुрдЖ) рдиिрд╡ाрд╕ рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (Electricity Bill, Ration Card рдЖрджि) ...