Skip to main content

рдмिрд╣ाрд░ рд╡िрдХрд▓ांрдЧ рдкेंрд╢рди рдпोрдЬрдиा 2025: рдкूрд░ी рдЬाрдирдХाрд░ी – рджिрд╡्рдпांрдЧрдЬрдиों рдХो рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣ाрд░ा рджेрдиे рдХी рд╕рд╢рдХ्рдд рдкрд╣рд▓

рдмिрд╣ाрд░ рд╡िрдХрд▓ांрдЧ рдкेंрд╢рди рдпोрдЬрдиा рдХे рд▓ाрднाрд░्рдеी рдХी рддрд╕्рд╡ीрд░, рдЬिрд╕рдоें рдПрдХ рд╡рд░िрд╖्рда рд╡्рдпрдХ्рддि рдкाрд░ंрдкрд░िрдХ рд╡рд╕्рдд्рд░ рдоें рдкेंрд╢рди рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рдкрдХрдб़े рд╣ुрдП рд╣ै, рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдкृрд╖्рдарднूрдоि рдоें рдЦрдб़ा рд╣ै।
рдмिрд╣ाрд░ рд╡िрдХрд▓ांрдЧ рдкेंрд╢рди рдпोрдЬрдиा рдХे рд▓ाрднाрд░्рдеी 

 рдмिрд╣ाрд░ рд╡िрдХрд▓ांрдЧ рдкेंрд╢рди рдпोрдЬрдиा (Bihar State Disability Pension Scheme) рдХी рд╡िрд╕्рддृрдд рдФрд░ рдирд╡ीрдирддрдо рдЬाрдирдХाрд░ी 

рдпोрдЬрдиा рдХा рд▓ाрдн

  • ₹1,100 рдк्рд░рддि рдоाрд╣ рдХी рдоाрд╕िрдХ рдкेंрд╢рди рдЕрдм рд╡ृрдж्рдз, рд╡िрдзрд╡ा рдФрд░ рджिрд╡्рдпांрдЧ рд╕рднी рдкाрдд्рд░ों рдХो рджी рдЬाрддी рд╣ै, рдЬो рдЬुрд▓ाрдИ 2025 рд╕े рдк्рд░рднाрд╡ी рд╣ै।

  • рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХा рд▓ाрдн рд▓рдЧрднрдЧ 1.09 рдХрд░ोрдб़ рд▓ोрдЧों рдХो рдоिрд▓ेрдЧा, рдЬिрд╕рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧ рдПрд╡ं рдЕрди्рдп рдкाрдд्рд░ рд╕рдоूрд╣ рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ैं।


 рдкाрдд्рд░рддा

  • рдХोрдИ рдЖрдпु рд╕ीрдоा рдирд╣ीं; рдмрд╕ рднाрд░рдд рдХा рдиाрдЧрд░िрдХ рдФрд░ рдмिрд╣ाрд░ рдХा рд╕्рдеाрдпी рдиिрд╡ाрд╕ी рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП, рдХрдо рд╕े рдХрдо рдкिрдЫрд▓े 10 рд╡рд░्рд╖ों рд╕े।

  • рджिрд╡्рдпांрдЧрддा рдХрдо рд╕े рдХрдо 40% рдЖрдзिрдХाрд░िрдХ рдк्рд░рдоाрдгрдкрдд्рд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдоाрди्рдпрддा рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрдиा рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ।

  • рдХिрд╕ी рдЕрди्рдп рд╕рд░рдХाрд░ी рдкेंрд╢рди рдпोрдЬрдиा рдХा рд▓ाрдн рдЙрд╕ рдкрд░िрд╡ाрд░ рд╕े рдкрд╣рд▓े рдирд╣ीं рдоिрд▓ рд░рд╣ा рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП।

  • рдЖрдп рдпा рдиौрдХрд░ी рдкрд░ рдХोрдИ рдкूрд░рдХ рдк्рд░рддिрдмंрдз рдирд╣ीं, рд╕िрд░्рдл рдкрд╣рд▓े рд╕े рдХिрд╕ी рд╕рд░рдХाрд░ी рдХрд░्рдордЪाрд░ी рдпा рдкेंрд╢рдирднोрдЧी рдирд╣ीं рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП ।


 рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ

  1. рдЖрдзाрд░ рдХाрд░्рдб

  2. рдкрддा рдк्рд░рдоाрдг (рд░ाрд╢рди рдХाрд░्рдб / рдиिрд╡ाрд╕ рдк्рд░рдоाрдг)

  3. рдмैंрдХ рдкाрд╕рдмुрдХ (DBT рдХे рд▓िрдП)

  4. рджिрд╡्рдпांрдЧрддा рдк्рд░рдоाрдгрдкрдд्рд░ (≥40%)

  5. рдЖрдп рдк्рд░рдоाрдгрдкрдд्рд░ (рдпрджि рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ो)

  6. рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ рд╕ाрдЗрдЬ рдлोрдЯो


 рдЖрд╡ेрджрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा

1. рдСрдирд▓ाрдЗрди (Service Plus / RTPS рдкोрд░्рдЯрд▓)

  • рдмिрд╣ाрд░ рд╕рдоाрдЬ рдХрд▓्рдпाрдг рд╡िрднाрдЧ рдХे RTPS/ServicePlus рдмिрд╣ाрд░ рдкोрд░्рдЯрд▓ рдкрд░ рд▓ॉрдЧिрди рдХрд░ें।

  • Disability Pension Scheme’ рдЪुрдиें, рдлॉрд░्рдо рднрд░े рдФрд░ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рдЕрдкрд▓ोрдб рдХрд░ें।

2. рдСрдл़рд▓ाрдЗрди (RTPS рдХाрдЙंрдЯрд░ / рдм्рд▓ॉрдХ рдХाрд░्рдпाрд▓рдп)

  • рдирдЬрджीрдХी RTPS рдХेंрдж्рд░ рдпा рдм्рд▓ॉрдХ рдСрдлिрд╕ рд╕े рдлॉрд░्рдо рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ें।

  • рдлॉрд░्рдо рднрд░ें, рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рд╕ंрд▓рдЧ्рди рдХрд░ें рдФрд░ рдХाрдЙंрдЯрд░ рдкрд░ рдЬрдоा рдХрд░ें; рд░рд╕ीрдж рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ें।

3. рд╕рдд्рдпाрдкрди рдПрд╡ं рд╕्рд╡ीрдХृрддि

  • рдЬिрд▓ा/рдм्рд▓ॉрдХ рдЕрдзिрдХाрд░ी рдж्рд╡ाрд░ा рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рд╕рдд्рдпाрдкिрдд рдХिрдП рдЬाрдПंрдЧे।

  • рд╕्рд╡ीрдХृрддि рдХे рдмाрдж рд░ाрд╢ि DBT рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╣рд░ рдоाрд╣ рдХी 10 рддाрд░ीрдЦ рдХो рдЖрдкрдХे рдмैंрдХ рдЦाрддे рдоें рдЯ्рд░ांрд╕рдлрд░ рд╣ोрддी рд╣ै।


 рдкिрдЫрд▓े рдмрджрд▓ाрд╡ рдФрд░ рд╡िрдд्рддीрдп рд╕рд╣ाрдпрддा

  • рдкрд╣рд▓े рдкेंрд╢рди ₹400/рдоाрд╣ рдеी — рдЕрдм ₹1,100/рдоाрд╣ рддрдХ рдмрдв़ाрдИ рдЧрдИ рд╣ै, рдЬो рд╕े рд╢ैрдХ्рд╖рдгिрдХ рд╡рд░्рд╖ 2025–26 рдХी рд╢ुрд░ूрдЖрдд рд╕े рд▓ाрдЧू рд╣ुрдИ рд╣ै।

  • 13 рдЬूрди 2025 рдХो рдХुрд▓ ₹271 рдХрд░ोрдб़ DBT рдХे рдЬрд░िрдП 62 рд▓ाрдЦ рд╕े рдЕрдзिрдХ рдкेंрд╢рдирд░्рд╕ рдХो рднेрдЬा рдЧрдпा, рдЬिрд╕рдоें ₹38 рдХрд░ोрдб़ рд╡िрдХрд▓ांрдЧ рдкेंрд╢рди рдХे рд▓िрдП рдеे।


 рд╕ाрд░ांрд╢ рддाрд▓िрдХा

рдкрд╣рд▓ू рд╡िрд╡рд░рдг
 рдкेंрд╢рди рд░ाрд╢ि ₹1,100 рдк्рд░рддि рдоाрд╣
 рдкाрдд्рд░ рд╕рдоूрд╣ ≥40% рджिрд╡्рдпांрдЧ, рд╕рднी рдЖрдпु рд╡рд░्рдЧ
 рднुрдЧрддाрди рд╕рдордп рд╣рд░ рдоाрд╣ 10 рддाрд░ीрдЦ рдХो
 рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рдЖрдзाрд░, рджिрд╡्рдпांрдЧрддा рдк्рд░рдоाрдг, рдмैंрдХ рдЦाрддा рдЖрджि
 рдЖрд╡ेрджрди рдСрдирд▓ाрдЗрди/рдСрдл़рд▓ाрдЗрди рджोрдиों рд╕ंрднрд╡

 рдЕрдЧрд▓ा рдХрджрдо

  1. рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рддैрдпाрд░ рдХрд░ें — рдЖрдзाрд░, рджिрд╡्рдпांрдЧрддा рд╕рд░्рдЯिрдлिрдХेрдЯ, рдмैंрдХ рдЦाрддा рдЖрджि।

  2. рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░ें — рдСрдирд▓ाрдЗрди Portals (Service Plus/RTPS) рдпा рдм्рд▓ॉрдХ Office।

  3. рд░рд╕ीрдж рдФрд░ рдЯ्рд░ैрдХ рдХрд░ें — рдЖрд╡ेрджрди рд╕ंрдЦ्рдпा рд╕ंрднाрд▓рдХрд░ рд░рдЦें।

  4. рднुрдЧрддाрди рдЪेрдХ рдХрд░ें — рд╣рд░ рдоाрд╣ 10 рддाрд░ीрдЦ рдХो рдЦाрддे рдоें ₹1,100 рдЯ्рд░ांрд╕рдлрд░।


FAQ (Frequently Asked Questions)

Q1. рд╡िрдХрд▓ांрдЧ рдкेंрд╢рди рдпोрдЬрдиा рдХ्рдпा рд╣ै?
ЁЯСЙ рдпрд╣ рдмिрд╣ाрд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдпोрдЬрдиा рд╣ै рдЬिрд╕рдХे рддрд╣рдд 40% рдпा рдЙрд╕рд╕े рдЕрдзिрдХ рджिрд╡्рдпांрдЧрдЬрди рдХो рдоाрд╕िрдХ рдкेंрд╢рди рджी рдЬाрддी рд╣ै।

Q2. рдкेंрд╢рди рд░ाрд╢ि рдХिрддрдиी рд╣ै?
ЁЯСЙ ₹400 рд╕े ₹500 рдк्рд░рддि рдоाрд╣ (рд╕рд░рдХाрд░ी рд╕ंрд╢ोрдзрди рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд░ाрд╢ि рдмрджрд▓ рд╕рдХрддी рд╣ै)।

Q3. рдХौрди рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХा рд▓ाрдн рд▓े рд╕рдХрддा рд╣ै?
ЁЯСЙ рдмिрд╣ाрд░ рд░ाрдЬ्рдп рдХे рд╕्рдеाрдпी рдиिрд╡ाрд╕ी
ЁЯСЙ 40% рдпा рдЕрдзिрдХ рджिрд╡्рдпांрдЧрдЬрди
ЁЯСЙ рдЧрд░ीрдмी рд░ेрдЦा рд╕े рдиीрдЪे рдЬीрд╡рдирдпाрдкрди рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдкрд░िрд╡ाрд░

Q4. рдЖрд╡ेрджрди рдХрд╣ाँ рдХрд░ें?
ЁЯСЙ рдСрдирд▓ाрдЗрди рдЖрд╡ेрджрди – socialwelfare.bih.nic.in
ЁЯСЙ рдСрдлрд▓ाрдЗрди – рдирдЬрджीрдХी рдк्рд░рдЦंрдб / рдЬिрд▓ा рд╕рдоाрдЬ рдХрд▓्рдпाрдг рдХाрд░्рдпाрд▓рдп

Q5. рдЬ़рд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рдХौрди рд╕े рд╣ैं?
ЁЯСЙ рджिрд╡्рдпांрдЧрддा рдк्рд░рдоाрдгрдкрдд्рд░
ЁЯСЙ рдЖрдзाрд░ рдХाрд░्рдб
ЁЯСЙ рдЖрдп рдФрд░ рдиिрд╡ाрд╕ рдк्рд░рдоाрдгрдкрдд्рд░
ЁЯСЙ рдмैंрдХ рдкाрд╕рдмुрдХ
ЁЯСЙ рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ рд╕ाрдЗрдЬ рдлोрдЯो

Q6. рдпोрдЬрдиा рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдХ्рдпा рд╣ै?
ЁЯСЙ рджिрд╡्рдпांрдЧрдЬрди рдХो рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣ाрд░ा рджेрдиा рдФрд░ рдЙрдирдХी рдЬीрд╡рди рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рдмेрд╣рддрд░ рдмрдиाрдиा।

рдиेрдд्рд░рд╣ीрди рдФрд░ рджृрд╖्рдЯि рджिрд╡्рдпांрдЧ рд╢िрдХ्рд╖рдХों рдХे рд▓िрдП рдкрд░िрд╡рд╣рди рднрдд्рддा 2025 – рд╕ुрд╡िрдзा рдФрд░ рд╕рдо्рдоाрди рдХी рджिрд╢ा рдоें рдХрджрдо

рдмिрд╣ाрд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рд╕рднी рдк्рд░рдоुрдЦ рдпोрдЬрдиाрдУं рдХी рд╕ूрдЪी – рдПрдХ рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдкूрд░ी рдЬाрдирдХाрд░ी | Progress India

Comments

Popular posts from this blog

UP рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП UPSRTC рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрд╡िрдзा

Free Travel Facility for Persons with Disabilities рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП UPSRTC (рд░ाрдЬ्рдп рдкрд░िрд╡рд╣рди рдиिрдЧрдо) рдж्рд╡ाрд░ा рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрд╡िрдзा рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ै। рдЗрд╕े Free Travel Facility for Persons with Disabilities Rules‑2019 рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд▓ाрдЧू рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдиीрдЪे рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рдЬाрдирдХाрд░ी рджी рдЧрдИ рд╣ै ЁЯСЗ  рдХौрди рд▓ाрдн рдЙрдаा рд╕рдХрддा рд╣ै? рдХोрдИ рднी рджिрд╡्рдпांрдЧ (≥40% рд╡िрдХрд▓ांрдЧрддा) 80% рдпा рдЕрдзिрдХ рджिрд╡्рдпांрдЧрддा рд╡ाрд▓े рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕ाрде рдоें рдПрдХ рд╕рд╣рдпाрдд्рд░ी рдХा рднी рд▓ाрдн рдЙрдаा рд╕рдХрддे рд╣ैं   рдХрд╣ाँ рд╕े-рд╕рдм рддрдХ рдпाрдд्рд░ा? UPSRTC рдХी рд╕рднी ‘ordinary’ (рд╕ाрдзाрд░рдг) рдмрд╕ों рдоें рдоुрдл्рдд рдпाрдд्рд░ा рд░ाрдЬрдзाрдиी, рд╕िрдЯी / рдИ‑рдмрд╕ों рдоें рднी рдпрд╣ рд╕ुрд╡िрдзा рд▓ाрдЧू  рд╕ुрд╡िрдзा рд░ाрдЬ्рдп-рд╕ीрдоा рдХे рдЕंрджрд░ рдФрд░ рдмाрд╣рд░ рджोрдиों рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдоाрди्рдп рд╣ै ✔️ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рдоूрд▓ disability certificate (Chief Medical Officer/Comp. Medical Officer рдж्рд╡ाрд░ा рдЬाрд░ी) Aadhaar рдХाрд░्рдб рдпा UDID рдХाрд░्рдб (рдЙрдкрд╕्рдеिрддि рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп) ( uphwd.gov.in )  рдиिрдпрдо рдФрд░ рдЙрдкрдпोрдЧ рдХैрд╕े рдХрд░ें? рдмрд╕ рд╕्рдЯाрдл рдХो рдпाрдд्рд░ा рдЖрд░ंрдн рд╕े рдкрд╣рд▓े рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рджिрдЦाрдПं рд░िрдЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрд╢рди рдпा рдЕрдЧ्рд░िрдо рдЯिрдХрдЯिंрдЧ рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рдирд╣ीं рд╣ै; рдмрд╕ рдоें рд╕рд╡ाрд░ рд╣ोрддे рд╕рдордп рдпрд╣ ...

Sabla / Kishori Balika Yojana – рдХिрд╢ोрд░िрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░рддा рдХी рдУрд░ рдордЬрдмूрдд рдХрджрдо

Sabla / Kishori Balika Yojana рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा / рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा: рдмेрдЯिрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╡рд▓ंрдмрди рдХी рд░ाрд╣  рднाрд░рдд рдЬैрд╕े рджेрд╢ рдоें рдЬрд╣ां рдмेрдЯिрдпाँ рдПрдХ рддрд░рдл рджेрд╡ी рдХा рд░ूрдк рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ैं, рд╡рд╣ीं рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рдХрдИ рдмाрд░ рдЙрди्рд╣ें рд╢िрдХ्рд╖ा, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рд╕рдо्рдоाрди рд╕े рд╡ंрдЪिрдд рднी рд░рд╣рдиा рдкрдб़рддा рд╣ै। рдПрдХ рдХिрд╢ोрд░ी рдХे рдЬीрд╡рди рдоें рдЬрдм рдЙрд╕рдХा рд╢рд░ीрд░ рдФрд░ рдорди рдХрдИ рдмрджрд▓ाрд╡ों рд╕े рдЧुрдЬрд░рддा рд╣ै, рддрдм рдЙрд╕े рд╕рдмрд╕े рдЬ़्рдпाрджा рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди, рдкोрд╖рдг, рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдФрд░ рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рд╣ोрддी рд╣ै। рдЗрд╕ी рд╕ंрд╡ेрджрдиा рдФрд░ рдЬ़рд░ूрд░рдд рдХो рд╕рдордЭрддे рд╣ुрдП рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा (рдЬिрд╕े рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै) рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХी — рддाрдХि рджेрд╢ рдХी рдмेрдЯिрдпाँ рди рд╕िрд░्рдл рд╕्рд╡рд╕्рде рд░рд╣ें, рдмрд▓्рдХि рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рднी рдмрдиें। рдХिрд╢ोрд░ी – рдПрдХ рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдоोрдб़ рдЬрдм рдХोрдИ рдмрдЪ्рдЪी 11-18 рд╕ाрд▓ рдХी рдЙрдо्рд░ рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХрд░рддी рд╣ै, рддो рдпрд╣ рдЙрд╕рдХा рд╢ाрд░ीрд░िрдХ, рдоाрдирд╕िрдХ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╕рдмрд╕े рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдФрд░ рдиिрд░्рдгाрдпрдХ рд╕рдордп рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЙрдо्рд░ рдоें рд╡рд╣ рди рддो рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рдмрдЪ्рдЪी рд░рд╣рддी рд╣ै, рди рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рд╡рдпрд╕्рдХ। рд╡рд╣ рдЕрдкрдиी рдкрд╣рдЪाрди, рдЖрдд्рдо-рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдФрд░ рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЕрдкрдиे рд╕्рдеाрди рдХो рд▓ेрдХрд░ рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ोрддी рд╣ै। рдЧ्рд░ाрдоीрдг рднाрд░рдд рдоें рд╕्рдеिрддि рдФрд░ рднी рдХрдаिрди рд╣ै — рдпрд╣ाँ рдЕрдзिрдХांрд╢ рдХिрд╢ोрд░िрдпाँ рдпा рддो рд╕्рдХूрд▓ рдЫोрдб़ рдЪुрдХी рд╣ोрддी рд╣ैं, рдпा рдШрд░ेрд▓ू рдЬिрдо्рдоेрджाрд░िрдпो...

рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрди्рдо рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं: рдЖрд╕ाрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдФрд░ рдЬрд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़

рдЕрдм рдЬрди्рдо рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиा рд╣ुрдЖ рдЖрд╕ाрди!  рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं? рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рди рдХेрд╡рд▓ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рд╣ैं, рдмрд▓्рдХि рдпे рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рдкрд╣рдЪाрди, рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдФрд░ рдЕрдзिрдХाрд░ों рдХा рдк्рд░рдоाрдг рд╣ोрддे рд╣ैं। рдЕрдЧрд░ рдЖрдк рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд░рд╣рддे рд╣ैं рдФрд░ рд╕ोрдЪ рд░рд╣े рд╣ैं рдХि рдпрд╣ рд╕рд░्рдЯिрдлिрдХेрдЯ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं – рддो рдпрд╣ рдЧाрдЗрдб рдЖрдкрдХे рд▓िрдП рд╣ै।  рднाрдЧ 1: рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (Birth Certificate)  рдХ्рдпों рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░? рд╕्рдХूрд▓ рдоें рдПрдбрдоिрд╢рди рдХे рд▓िрдП рдЖрдзाрд░ рдХाрд░्рдб рдФрд░ рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдУं рдХा рд▓ाрдн рдЙрдаाрдиे рдХे рд▓िрдП рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рдкрд╣рдЪाрди рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП  рдХрдм рдмрдирд╡ाрдПं? рдмрдЪ्рдЪे рдХे рдЬрди्рдо рдХे 21 рджिрди рдХे рднीрддрд░ рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░рдиा рд╕рдмрд╕े рдмेрд╣рддрд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рджेрд░ рд╕े рдЖрд╡ेрджрди рдкрд░ рдЕрдлिрдбेрд╡िрдЯ рдФрд░ рдордЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрдЯ рдЕрдк्рд░ूрд╡рд▓ рдХी рдЬ़рд░ूрд░рдд рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै।  рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЬ़рд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़: рдмрдЪ्рдЪे рдХा рдиाрдо (рдЕрдЧрд░ рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ो) рдоाрддा-рдкिрддा рдХी рдкрд╣рдЪाрди (Aadhaar, рд╡ोрдЯрд░ ID) рдЕрд╕्рдкрддाрд▓ рд╕े рдоिрд▓ा рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (рдпрджि рд╣ॉрд╕्рдкिрдЯрд▓ рдоें рдЬрди्рдо рд╣ुрдЖ) рдиिрд╡ाрд╕ рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (Electricity Bill, Ration Card рдЖрджि) ...