Skip to main content

рдЕंрдЧрдирд╡ाрдб़ी / ICDS рд╕ेрд╡ाрдПँ – рдмिрд╣ाрд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдоाрддृ рдФрд░ рдмाрд▓ рдХрд▓्рдпाрдг рдХी рджिрд╢ा рдоें рдордЬрдмूрдд рдкрд╣рд▓

рдПрдХ рдЖंрдЧрдирд╡ाрдб़ी рдХेंрдж्рд░ рдХे рд╕ाрдордиे рд▓ोрдЧ рд╕ेрд╡ाрдПं рд▓ेрдиे рдХे рд▓िрдП рдЦрдб़े рд╣ैं, рдЬिрд╕рдоें рдПрдХ рдЗрдоाрд░рдд рдФрд░ рд╣рд░े-рднрд░े рдкेрдб़ рджिрдЦाрдИ рджे рд░рд╣े рд╣ैं, рд╕ाрде рд╣ी рджूрд╕рд░ी рддрд╕्рд╡ीрд░ рдоें рдПрдХ рд╢िрдХ्рд╖िрдХा рдмрдЪ्рдЪों рдХो рдкेрдб़ рдХे рдиीрдЪे рдкрдв़ा рд░рд╣ी рд╣ै।
ICDS – Building a Healthy Bihar!

 рдЕंрдЧрдирд╡ाрдб़ी / ICDS рд╕ेрд╡ाрдПँ – рдмिрд╣ाрд░ рд╕рд░рдХाрд░

(рд╣рд░ рдмрдЪ्рдЪे, рд╣рд░ рдоां рдХी рд╕ेрд╣рдд рдФрд░ рдкोрд╖рдг рдХी рдЧाрд░ंрдЯी)


 рдкрд░िрдЪрдп

  • ICDS (Integrated Child Development Services) рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ी рд╕ाрдоुрджाрдпिрдХ рдпोрдЬрдиा рд╣ै।

  • рдмिрд╣ाрд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдЗрд╕े рдЕंрдЧрдирд╡ाрдб़ी рдХेंрдж्рд░ों рдХे рдЬ़рд░िрдП рд▓ाрдЧू рдХрд░рддी рд╣ै।

  • рдЗрд╕рдХा рдордХрд╕рдж рд╣ै –
    ✅ рдмрдЪ्рдЪों рдХो рдХुрдкोрд╖рдг рд╕े рдмрдЪाрдиा
    ✅ рдЧрд░्рднрд╡рддी рдФрд░ рд╕्рддрдирдкाрди рдХрд░ाрдиे рд╡ाрд▓ी рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХो рд╕рд╣ाрдпрддा рджेрдиा
    ✅ рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХो рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдФрд░ рдкोрд╖рдг рд╕ंрдмंрдзी рдЬाрдЧрд░ूрдХрддा рджेрдиा


 ICDS рдХा рдоुрдЦ्рдп рдЙрдж्рджेрд╢्рдп

  • рд╣рд░ рдмрдЪ्рдЪे рдХो рдкोрд╖рдг рдФрд░ рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рд╕ुрд╡िрдзा рджेрдиा।

  • рдЬрди्рдо рд╕े 6 рд╕ाрд▓ рддрдХ рдХे рдмрдЪ्рдЪों рдХा рд╕рд░्рд╡ांрдЧीрдг рд╡िрдХाрд╕।

  • рдоाрддाрдУं рдХो рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдЧрд░्рднाрд╡рд╕्рдеा рдФрд░ рдк्рд░рд╕рд╡ рдХी рд╕ुрд╡िрдзा।

  • рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдФрд░ рд╢рд╣рд░ी рджोрдиों рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рд╕ेрд╡ाрдУं рдХो рд╕ुрд▓рдн рдмрдиाрдиा।


 рд▓рдХ्рд╖िрдд рд▓ाрднाрд░्рдеी

  • 0 рд╕े 6 рд╕ाрд▓ рддрдХ рдХे рдмрдЪ्рдЪे

  • рдЧрд░्рднрд╡рддी рдорд╣िрд▓ाрдПँ

  • рд╕्рддрдирдкाрди рдХрд░ाрдиे рд╡ाрд▓ी рдоाрддाрдПँ

  • рдХिрд╢ोрд░िрдпाँ (11–18 рд╕ाрд▓)

  • рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдФрд░ рд╢рд╣рд░ी рдЧрд░ीрдм рдкрд░िрд╡ाрд░


 ICDS / рдЕंрдЧрдирд╡ाрдб़ी рдХी рдоुрдЦ्рдп рд╕ेрд╡ाрдПँ

1️⃣ рдкूрд░рдХ рдкोрд╖рдг рдЖрд╣ाрд░ (Supplementary Nutrition)

  • рдмрдЪ्рдЪों рдХो рд╕ंрддुрд▓िрдд рдФрд░ рдкौрд╖्рдЯिрдХ рднोрдЬрди।

  • рдЧрд░्рднрд╡рддी рд╡ рдзाрдд्рд░ी рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХो рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдЖрд╣ाрд░।

  • Take Home Ration (THR) рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा – рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХे рд▓िрдП рд░ाрд╢рди рдкैрдХ।

2️⃣ рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рд╕ेрд╡ाрдПँ

  • рдмрдЪ्рдЪों рдХा рдиिрдпрдоिрдд рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг।

  • рдЯीрдХाрдХрд░рдг рдФрд░ рд╡िрдЯाрдоिрди рд╕рдк्рд▓ीрдоेंрдЯ।

  • рдбाрдпрд░िрдпा, рдЦрд╕рд░ा, рдПрдиीрдоिрдпा рдЬैрд╕ी рдмीрдоाрд░िрдпों рдХी рд░ोрдХрдеाрдо।

3️⃣ рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдЬांрдЪ рдФрд░ рд░ेрдлрд░рд▓ рд╕ेрд╡ाрдПँ

  • рдЧрд░्рднрд╡рддी рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХी ANC рдЬांрдЪ।

  • рд╣ाрдИ рд░िрд╕्рдХ рдХेрд╕ рдХो рдк्рд░ाрдердоिрдХ/рдЬिрд▓ा рдЕрд╕्рдкрддाрд▓ рднेрдЬрдиा।

  • рдмрдЪ्рдЪों рдХी рд╡ृрдж्рдзि рдиिрдЧрд░ाрдиी (Growth Monitoring)।

4️⃣ рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдФрд░ рдкोрд╖рдг рд╢िрдХ्рд╖ा

  • рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХो рдЖрд╣ाрд░, рд╕्рддрдирдкाрди рдФрд░ рд╕ाрдл-рд╕рдлाрдИ рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी।

  • рдмрдЪ्рдЪों рдХी рджेрдЦрднाрд▓ рдФрд░ рдЯीрдХाрдХрд░рдг рдХा рдорд╣рдд्рд╡ рд╕рдордЭाрдиा।

5️⃣ рдк्рд░ी-рд╕्рдХूрд▓ рдиॉрди-рдлॉрд░्рдорд▓ рдПрдЬुрдХेрд╢рди

  • 3–6 рд╕ाрд▓ рдХे рдмрдЪ्рдЪों рдХे рд▓िрдП рдЦेрд▓-рдЦेрд▓ рдоें рдкрдв़ाрдИ।

  • рдЕрдХ्рд╖рд░рдЬ्рдЮाрди, рдЧिрдирддी рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдоूрд▓्рдпों рдХी рд╢िрдХ्рд╖ा।

  • рдмрдЪ्рдЪों рдХो рд╕्рдХूрд▓ рдХे рд▓िрдП рддैрдпाрд░ рдХрд░рдиा।


 рдмिрд╣ाрд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рд╡िрд╢ेрд╖ рдкрд╣рд▓ें

  • рд╣рд░ рдкंрдЪाрдпрдд рдоें рдЕंрдЧрдирд╡ाрдб़ी рдХेंрдж्рд░

  • рдоोрдмाрдЗрд▓ рдРрдк рдФрд░ рдСрдирд▓ाрдЗрди рдоॉрдиिрдЯрд░िंрдЧ рд╕े рдкाрд░рджрд░्рд╢िрддा।

  • Take Home Ration рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рд╕े рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХो рд╕ुрд╡िрдзा।

  • рдкोрд╖рдг рдЯ्рд░ैрдХрд░ рдРрдк – рдмрдЪ्рдЪों рдХी рдЧ्рд░ोрде рдХी рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдиिрдЧрд░ाрдиी।


 рд▓ाрдн рдХैрд╕े рдоिрд▓рддा рд╣ै?

  • рдирдЬрджीрдХी рдЕंрдЧрдирд╡ाрдб़ी рдХेंрдж्рд░ рдкрд░ рдЬाрдХрд░ рдкंрдЬीрдХрд░рдг।

  • рдЧрд░्рднрд╡рддी рдорд╣िрд▓ा рдпा рдмрдЪ्рдЪे рдХा рдиाрдо рджрд░्рдЬ рдХрд░ाрдиा।

  • рдиिрдпрдоिрдд рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдЬांрдЪ рдФрд░ рдкोрд╖рдг рдЖрд╣ाрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиा।

  • рд╕्рдХूрд▓ рдЬाрдиे рд▓ाрдпрдХ рдмрдЪ्рдЪों рдХो рдк्рд░ी-рд╕्рдХूрд▓ рд╢िрдХ्рд╖ा।


 рдЕंрдЧрдирд╡ाрдб़ी рд╕ेрд╡ाрдУं рдХा рдЕрд╕рд░ рдмिрд╣ाрд░ рдоें

  • рдХुрдкोрд╖рдг рджрд░ рдоें рдЧिрд░ाрд╡рдЯ।

  • рд╕्рдХूрд▓ рдб्рд░ॉрдкрдЖрдЙрдЯ рджрд░ рдХрдо рд╣ुрдИ।

  • рдоाрддृ рдПрд╡ं рд╢िрд╢ु рдоृрдд्рдпु рджрд░ рдоें рдХрдоी।

  • рдорд╣िрд▓ाрдУं рдоें рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдФрд░ рдкोрд╖рдг рд╕ंрдмंрдзी рдЬाрдЧрд░ूрдХрддा рдмрдв़ी।


 рд▓ाрднाрд░्рдеिрдпों рдХे рд▓िрдП рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़

  • рдЖрдзाрд░ рдХाрд░्рдб / рдкрд╣рдЪाрди рдкрдд्рд░

  • рдЧрд░्рднрд╡рддी рдорд╣िрд▓ा рдХे рд▓िрдП рдоाрддृрдд्рд╡ рдХाрд░्рдб

  • рдмрдЪ्рдЪे рдХा рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░

  • рдмैंрдХ рдЦाрддा рд╡िрд╡рд░рдг (DBT рдХे рд▓िрдП)

  • рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХी рдкрд╣рдЪाрди (рд░ाрд╢рди рдХाрд░्рдб / рдиिрд╡ाрд╕ рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░)


 рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдЪुрдиौрддिрдпाँ рдФрд░ рд╕рдоाрдзाрди

❌ рдЪुрдиौрддिрдпाँ

  • рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЗрд▓ाрдХों рдоें рдХेंрдж्рд░ों рдХी рдХрдоी।

  • рдХुрдкोрд╖рдг рджрд░ рдЕрднी рднी рдКँрдЪी।

  • рдЬाрдЧрд░ूрдХрддा рдХी рдХрдоी।

✅ рд╕рдоाрдзाрди

  • рд╣рд░ рдЧांрд╡ рддрдХ ICDS рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░।

  • рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी рд╕े рдмेрд╣рддрд░ рдиिрдЧрд░ाрдиी।

  • рд╕ाрдоुрджाрдпिрдХ рднाрдЧीрджाрд░ी рдФрд░ рд╕्рдеाрдиीрдп рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХो рд╢ाрдоिрд▓ рдХрд░рдиा।


 рдПрдХ्рд╢рди рдк्рд▓ाрди (рдЯाрд╕्рдХ рд▓िрд╕्рдЯ рд╕्рдЯाрдЗрд▓)

✔️ рд╣рд░ рдмрдЪ्рдЪे рдХा рдкंрдЬीрдХрд░рдг рдХрд░ाрдПं।
✔️ рдЧрд░्рднрд╡рддी рдорд╣िрд▓ा рдЕрдкрдиी ANC рдЬांрдЪ рдиिрдпрдоिрдд рдХрд░ाрдПं।
✔️ рдмрдЪ्рдЪों рдХो рд╕рдордп рдкрд░ рдЯीрдХाрдХрд░рдг рджिрд▓ाрдПं।
✔️ Take Home Ration рдХा рд╕рд╣ी рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░ें।
✔️ рдкोрд╖рдг рд╢िрдХ्рд╖ा рд╕рдд्рд░ рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ों।
✔️ рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рд╕рдорд╕्рдпा рд╣ो рддो рддुрд░ंрдд рд░ेрдлрд░рд▓ рдЕрд╕्рдкрддाрд▓ рдЬाрдПं।

рдмिрд╣ाрд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рд╕рднी рдк्рд░рдоुрдЦ рдпोрдЬрдиाрдУं рдХी рд╕ूрдЪी – рдПрдХ рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдкूрд░ी рдЬाрдирдХाрд░ी | Progress India

рдоिрд╢рди рдЗंрдж्рд░рдзрдиुрд╖ – рдмрдЪ्рдЪों рдФрд░ рдоाрддाрдУं рдХे рд▓िрдП рдкूрд░्рдг рдЯीрдХाрдХрд░рдг рдХा рд╕ंрдХрд▓्рдк | Progress India

рдЬрдирдиी рдПрд╡ं рдмाрд▓ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдпोрдЬрдиा – рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдоाрддृрдд्рд╡ рдФрд░ рдирд╡рдЬाрдд рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдХी рд╕рд░рдХाрд░ी рдкрд╣рд▓ | Progress India


 рд╣рд░ рдмрдЪ्рдЪे рдХो рдкोрд╖рдг, рд╣рд░ рдоां рдХो рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा!

  • ICDS / рдЕंрдЧрдирд╡ाрдб़ी рд╕ेрд╡ाрдПँ рдмिрд╣ाрд░ рдХी рд░ीрдв़ рд╣ैं рдЬो рдмрдЪ्рдЪों рдФрд░ рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХी рд╕ेрд╣рдд рдХी рдЧाрд░ंрдЯी рджेрддी рд╣ैं।

  • рдпрд╣ рд╕िрд░्рдл рдкोрд╖рдг рдпोрдЬрдиा рдирд╣ीं, рдмрд▓्рдХि рднрд╡िрд╖्рдп рдХी рдиींрд╡ рд╣ै।

  • рд╣рд░ рдиाрдЧрд░िрдХ рдХा рдХрд░्рддрд╡्рдп рд╣ै рдХि рд╡рд╣ рдЕрдкрдиे рдмрдЪ्рдЪे рдФрд░ рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХो рдЗрди рд╕ेрд╡ाрдУं рд╕े рдЬोрдб़े।


FAQs

Q1. ICDS / рдЕंрдЧрдирд╡ाрдб़ी рд╕ेрд╡ाрдПँ рдХ्рдпा рд╣ैं?
ЁЯСЙ рдпрд╣ рдмрдЪ्рдЪों (0–6 рд╕ाрд▓), рдЧрд░्рднрд╡рддी рд╡ рд╕्рддрдирдкाрди рдХрд░ाрдиे рд╡ाрд▓ी рдорд╣िрд▓ाрдУं рдФрд░ рдХिрд╢ोрд░िрдпों рдХो рдкोрд╖рдг, рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдФрд░ рд╢िрдХ्рд╖ा рджेрдиे рдХी рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиा рд╣ै।

Q2. рдЕंрдЧрдирд╡ाрдб़ी рдХेंрдж्рд░ рдкрд░ рдХ्рдпा-рдХ्рдпा рд╕ुрд╡िрдзाрдПँ рдоिрд▓рддी рд╣ैं?
ЁЯСЙ рдкूрд░рдХ рдкोрд╖рдг рдЖрд╣ाрд░, рдЯीрдХाрдХрд░рдг, рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдЬांрдЪ, рдкोрд╖рдг рд╢िрдХ्рд╖ा рдФрд░ рдк्рд░ी-рд╕्рдХूрд▓ рд╢िрдХ्рд╖ा।

Q3. рдЗрди рд╕ेрд╡ाрдУं рдХा рд▓ाрдн рдХैрд╕े рдЙрдаाрдПँ?
ЁЯСЙ рдирдЬрджीрдХी рдЕंрдЧрдирд╡ाрдб़ी рдХेंрдж्рд░ рдкрд░ рдкंрдЬीрдХрд░рдг рдХрд░ाрдХрд░ рдкोрд╖рдг рдФрд░ рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рд╕ुрд╡िрдзाрдПँ рдкाрдПं।

Q4. рдХौрди-рдХौрди рд╕े рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рдЬрд░ूрд░ी рд╣ैं?
ЁЯСЙ рдЖрдзाрд░ рдХाрд░्рдб, рд░ाрд╢рди рдХाрд░्рдб/рдиिрд╡ाрд╕ рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░, рдЧрд░्рднрд╡рддी рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХे рд▓िрдП рдоाрддृрдд्рд╡ рдХाрд░्рдб, рдмрдЪ्рдЪे рдХा рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░।

Q5. рдмिрд╣ाрд░ рдоें ICDS рдХा рдХ्рдпा рдЕрд╕рд░ рд╣ुрдЖ рд╣ै?
ЁЯСЙ рдХुрдкोрд╖рдг рджрд░ рдШрдЯी рд╣ै, рдоाрддृ рдФрд░ рд╢िрд╢ु рдоृрдд्рдпु рджрд░ рдоें рдХрдоी рдЖрдИ рд╣ै, рдФрд░ рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдкрд░िрд╡ाрд░ों рдоें рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рд╡ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдк्рд░рддि рдЬाрдЧрд░ूрдХрддा рдмрдв़ी рд╣ै।

Comments

Popular posts from this blog

UP рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП UPSRTC рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрд╡िрдзा

Free Travel Facility for Persons with Disabilities рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП UPSRTC (рд░ाрдЬ्рдп рдкрд░िрд╡рд╣рди рдиिрдЧрдо) рдж्рд╡ाрд░ा рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрд╡िрдзा рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ै। рдЗрд╕े Free Travel Facility for Persons with Disabilities Rules‑2019 рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд▓ाрдЧू рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдиीрдЪे рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рдЬाрдирдХाрд░ी рджी рдЧрдИ рд╣ै ЁЯСЗ  рдХौрди рд▓ाрдн рдЙрдаा рд╕рдХрддा рд╣ै? рдХोрдИ рднी рджिрд╡्рдпांрдЧ (≥40% рд╡िрдХрд▓ांрдЧрддा) 80% рдпा рдЕрдзिрдХ рджिрд╡्рдпांрдЧрддा рд╡ाрд▓े рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕ाрде рдоें рдПрдХ рд╕рд╣рдпाрдд्рд░ी рдХा рднी рд▓ाрдн рдЙрдаा рд╕рдХрддे рд╣ैं   рдХрд╣ाँ рд╕े-рд╕рдм рддрдХ рдпाрдд्рд░ा? UPSRTC рдХी рд╕рднी ‘ordinary’ (рд╕ाрдзाрд░рдг) рдмрд╕ों рдоें рдоुрдл्рдд рдпाрдд्рд░ा рд░ाрдЬрдзाрдиी, рд╕िрдЯी / рдИ‑рдмрд╕ों рдоें рднी рдпрд╣ рд╕ुрд╡िрдзा рд▓ाрдЧू  рд╕ुрд╡िрдзा рд░ाрдЬ्рдп-рд╕ीрдоा рдХे рдЕंрджрд░ рдФрд░ рдмाрд╣рд░ рджोрдиों рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдоाрди्рдп рд╣ै ✔️ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рдоूрд▓ disability certificate (Chief Medical Officer/Comp. Medical Officer рдж्рд╡ाрд░ा рдЬाрд░ी) Aadhaar рдХाрд░्рдб рдпा UDID рдХाрд░्рдб (рдЙрдкрд╕्рдеिрддि рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп) ( uphwd.gov.in )  рдиिрдпрдо рдФрд░ рдЙрдкрдпोрдЧ рдХैрд╕े рдХрд░ें? рдмрд╕ рд╕्рдЯाрдл рдХो рдпाрдд्рд░ा рдЖрд░ंрдн рд╕े рдкрд╣рд▓े рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рджिрдЦाрдПं рд░िрдЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрд╢рди рдпा рдЕрдЧ्рд░िрдо рдЯिрдХрдЯिंрдЧ рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рдирд╣ीं рд╣ै; рдмрд╕ рдоें рд╕рд╡ाрд░ рд╣ोрддे рд╕рдордп рдпрд╣ ...

Sabla / Kishori Balika Yojana – рдХिрд╢ोрд░िрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░рддा рдХी рдУрд░ рдордЬрдмूрдд рдХрджрдо

Sabla / Kishori Balika Yojana рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा / рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा: рдмेрдЯिрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╡рд▓ंрдмрди рдХी рд░ाрд╣  рднाрд░рдд рдЬैрд╕े рджेрд╢ рдоें рдЬрд╣ां рдмेрдЯिрдпाँ рдПрдХ рддрд░рдл рджेрд╡ी рдХा рд░ूрдк рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ैं, рд╡рд╣ीं рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рдХрдИ рдмाрд░ рдЙрди्рд╣ें рд╢िрдХ्рд╖ा, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рд╕рдо्рдоाрди рд╕े рд╡ंрдЪिрдд рднी рд░рд╣рдиा рдкрдб़рддा рд╣ै। рдПрдХ рдХिрд╢ोрд░ी рдХे рдЬीрд╡рди рдоें рдЬрдм рдЙрд╕рдХा рд╢рд░ीрд░ рдФрд░ рдорди рдХрдИ рдмрджрд▓ाрд╡ों рд╕े рдЧुрдЬрд░рддा рд╣ै, рддрдм рдЙрд╕े рд╕рдмрд╕े рдЬ़्рдпाрджा рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди, рдкोрд╖рдг, рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдФрд░ рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рд╣ोрддी рд╣ै। рдЗрд╕ी рд╕ंрд╡ेрджрдиा рдФрд░ рдЬ़рд░ूрд░рдд рдХो рд╕рдордЭрддे рд╣ुрдП рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा (рдЬिрд╕े рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै) рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХी — рддाрдХि рджेрд╢ рдХी рдмेрдЯिрдпाँ рди рд╕िрд░्рдл рд╕्рд╡рд╕्рде рд░рд╣ें, рдмрд▓्рдХि рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рднी рдмрдиें। рдХिрд╢ोрд░ी – рдПрдХ рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдоोрдб़ рдЬрдм рдХोрдИ рдмрдЪ्рдЪी 11-18 рд╕ाрд▓ рдХी рдЙрдо्рд░ рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХрд░рддी рд╣ै, рддो рдпрд╣ рдЙрд╕рдХा рд╢ाрд░ीрд░िрдХ, рдоाрдирд╕िрдХ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╕рдмрд╕े рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдФрд░ рдиिрд░्рдгाрдпрдХ рд╕рдордп рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЙрдо्рд░ рдоें рд╡рд╣ рди рддो рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рдмрдЪ्рдЪी рд░рд╣рддी рд╣ै, рди рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рд╡рдпрд╕्рдХ। рд╡рд╣ рдЕрдкрдиी рдкрд╣рдЪाрди, рдЖрдд्рдо-рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдФрд░ рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЕрдкрдиे рд╕्рдеाрди рдХो рд▓ेрдХрд░ рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ोрддी рд╣ै। рдЧ्рд░ाрдоीрдг рднाрд░рдд рдоें рд╕्рдеिрддि рдФрд░ рднी рдХрдаिрди рд╣ै — рдпрд╣ाँ рдЕрдзिрдХांрд╢ рдХिрд╢ोрд░िрдпाँ рдпा рддो рд╕्рдХूрд▓ рдЫोрдб़ рдЪुрдХी рд╣ोрддी рд╣ैं, рдпा рдШрд░ेрд▓ू рдЬिрдо्рдоेрджाрд░िрдпो...

рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрди्рдо рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं: рдЖрд╕ाрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдФрд░ рдЬрд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़

рдЕрдм рдЬрди्рдо рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиा рд╣ुрдЖ рдЖрд╕ाрди!  рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं? рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рди рдХेрд╡рд▓ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рд╣ैं, рдмрд▓्рдХि рдпे рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рдкрд╣рдЪाрди, рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдФрд░ рдЕрдзिрдХाрд░ों рдХा рдк्рд░рдоाрдг рд╣ोрддे рд╣ैं। рдЕрдЧрд░ рдЖрдк рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд░рд╣рддे рд╣ैं рдФрд░ рд╕ोрдЪ рд░рд╣े рд╣ैं рдХि рдпрд╣ рд╕рд░्рдЯिрдлिрдХेрдЯ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं – рддो рдпрд╣ рдЧाрдЗрдб рдЖрдкрдХे рд▓िрдП рд╣ै।  рднाрдЧ 1: рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (Birth Certificate)  рдХ्рдпों рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░? рд╕्рдХूрд▓ рдоें рдПрдбрдоिрд╢рди рдХे рд▓िрдП рдЖрдзाрд░ рдХाрд░्рдб рдФрд░ рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдУं рдХा рд▓ाрдн рдЙрдаाрдиे рдХे рд▓िрдП рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рдкрд╣рдЪाрди рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП  рдХрдм рдмрдирд╡ाрдПं? рдмрдЪ्рдЪे рдХे рдЬрди्рдо рдХे 21 рджिрди рдХे рднीрддрд░ рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░рдиा рд╕рдмрд╕े рдмेрд╣рддрд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рджेрд░ рд╕े рдЖрд╡ेрджрди рдкрд░ рдЕрдлिрдбेрд╡िрдЯ рдФрд░ рдордЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрдЯ рдЕрдк्рд░ूрд╡рд▓ рдХी рдЬ़рд░ूрд░рдд рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै।  рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЬ़рд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़: рдмрдЪ्рдЪे рдХा рдиाрдо (рдЕрдЧрд░ рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ो) рдоाрддा-рдкिрддा рдХी рдкрд╣рдЪाрди (Aadhaar, рд╡ोрдЯрд░ ID) рдЕрд╕्рдкрддाрд▓ рд╕े рдоिрд▓ा рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (рдпрджि рд╣ॉрд╕्рдкिрдЯрд▓ рдоें рдЬрди्рдо рд╣ुрдЖ) рдиिрд╡ाрд╕ рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (Electricity Bill, Ration Card рдЖрджि) ...