Skip to main content

GSTR-1, GSTR-3B, GSTR-4, CMP-08 рдФрд░ GSTR-9 рдХ्рдпा рд╣ै? | GST Return Filing Guide 2025

рдПрдХ рдбेрд╕्рдХ рдкрд░ рдЬीрдПрд╕рдЯीрдЖрд░-1, рдЬीрдПрд╕рдЯीрдЖрд░-2, рдЬीрдПрд╕рдЯीрдЖрд░-3рдмी, рд╕ीрдПрдордкी-08, рдЬीрдПрд╕рдЯीрдЖрд░-9, рдФрд░ рдЬीрдПрд╕рдЯीрдЖрд░-9рд╕ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬों рдХा рдвेрд░, рдХाрд░्рдпाрд▓рдп рдХी рдкृрд╖्рдарднूрдоि рдоें।

GSTR-1, GSTR-3B, GSTR-4 рдФрд░ GSTR-9 рдХ्рдпा рд╣ै? рдкूрд░ी рдЬाрдирдХाрд░ी | Progress India


 рдкрд░िрдЪрдп

GST рд░िрдЯрд░्рди рднрд░рдиा рдмрд╣ुрдд рд▓ोрдЧों рдХो рдоुрд╢्рдХिрд▓ рд▓рдЧрддा рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рдЕрдЧрд░ рдЖрдк рд╕рдордЭрджाрд░ी рд╕े рд╣рд░ рдлॉрд░्рдо рдХो рдЬाрди рд▓ें – рдЬैрд╕े GSTR-1, GSTR-3B, GSTR-4, CMP-08 рдФрд░ GSTR-9 – рддो рдпे рдЙрддрдиा рдЬрдЯिрд▓ рдирд╣ीं рд░рд╣ेрдЧा। рдЗрд╕ рд▓ेрдЦ рдоें рд╣рдо рдЗрди्рд╣ें  рд╕ाрдл-рд╕ुрдерд░े рдкॉрдЗंрдЯ्рд╕ рдоें рд╕рдордЭेंрдЧे – рддाрдХि рд╣рд░ рд╡्рдпाрдкाрд░ी, рд╕्рдЯूрдбेंрдЯ рдпा рд╕्рдЯाрд░्рдЯрдЕрдк рдЗрд╕े рдЖрд╕ाрдиी рд╕े рд╕рдордЭ рд╕рдХे।


 GST Return рдХ्рдпा рд╣ोрддा рд╣ै?

GST рд░िрдЯрд░्рди рдПрдХ рдСрдирд▓ाрдЗрди рдбॉрдХ्рдпूрдоेंрдЯ рд╣ोрддा рд╣ै, рдЬिрд╕рдоें рдЖрдк рдЕрдкрдиे рдмिрдЬ़рдиेрд╕ рдХी рдмिрдХ्рд░ी, рдЦрд░ीрдж, рдЯैрдХ्рд╕ рдХा рднुрдЧрддाрди рдФрд░ рдЯैрдХ्рд╕ рдХ्рд░ेрдбिрдЯ рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рд╕рд░рдХाрд░ рдХो рджेрддे рд╣ैं।

рд╣рд░ рд░рдЬिрд╕्рдЯ्рд░рд░्рдб рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рдпрд╣ рдлॉрд░्рдо рд╕рдордп рдкрд░ рднрд░рдиा рд╣ोрддा рд╣ै।


 GSTR-1 – рдмिрдХ्рд░ी рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी

GSTR-1 рдХ्рдпा рд╣ै?
рдЖрдкрдиे рдорд╣ीрдиे рдоें рдЬिрддрдиी рднी рдмिрдХ्рд░ी рдХी рд╣ै, рдЙрд╕рдХा рдкूрд░ा рдм्рдпोрд░ा рдЗрд╕ рдлॉрд░्рдо рдоें рднрд░рддे рд╣ैं।

GSTR-1 рдХрдм рднрд░рдиा рд╣ोрддा рд╣ै?
ЁЯСЙ рдорд╣ीрдиे рдХी 11 рддाрд░ीрдЦ рддрдХ (рдкिрдЫрд▓े рдорд╣ीрдиे рдХी рдмिрдХ्рд░ी рдХे рд▓िрдП)

рдХिрди्рд╣ें рднрд░рдиा рд╣ोрддा рд╣ै?
ЁЯСЙ рдиॉрд░्рдорд▓ рдЯैрдХ्рд╕рдкेрдпрд░्рд╕ (рдЬो рдХंрдкोрдЬिрд╢рди рд╕्рдХीрдо рдоें рдирд╣ीं рд╣ैं)

рдХ्рдпा-рдХ्рдпा рднрд░рдиा рд╣ोрддा рд╣ै?

  • B2B рдЗрдирд╡ॉрдЗрд╕

  • B2C рдмрдб़ी рдмिрдХ्рд░ी (₹2.5 рд▓ाрдЦ рд╕े рдКрдкрд░)

  • рдПрдХ्рд╕рдкोрд░्рдЯ рдХी рдмिрдХ्рд░ी

  • рдбेрдмिрдЯ/рдХ्рд░ेрдбिрдЯ рдиोрдЯ्рд╕


 GSTR-3B – рдоाрд╕िрдХ рд╕рдорд░ी

GSTR-3B рдХ्рдпा рд╣ै?
рдпे рдПрдХ рд╕ाрд░ांрд╢ рдлॉрд░्рдо рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рдЖрдк рдХुрд▓ рдмिрдХ्рд░ी, рдЦрд░ीрдж рдФрд░ рдЯैрдХ्рд╕ рдХा рднुрдЧрддाрди рдмрддाрддे рд╣ैं।

GSTR-3B рдХрдм рднрд░рдиा рд╣ोрддा рд╣ै?
ЁЯСЙ рдЖрдорддौрд░ рдкрд░ рдорд╣ीрдиे рдХी 20 рддाрд░ीрдЦ рддрдХ (рдХुрдЫ рд░ाрдЬ्рдпों рдХे рд▓िрдП 22 рдпा 24 рддाрд░ीрдЦ)

рдХ्рдпा-рдХ्рдпा рднрд░рдиा рд╣ोрддा рд╣ै?

  • рдХुрд▓ рдЯैрдХ्рд╕ेрдмрд▓ рдмिрдХ्рд░ी

  • рдЗрдирдкुрдЯ рдЯैрдХ्рд╕ рдХ्рд░ेрдбिрдЯ (ITC)

  • рджेрдп рдЯैрдХ्рд╕ рдФрд░ рдЙрд╕рдХा рднुрдЧрддाрди


 GSTR-4 – рдХंрдкोрдЬिрд╢рди рд╕्рдХीрдо рд╡ाрд▓ों рдХे рд▓िрдП

GSTR-4 рдХ्рдпा рд╣ै?
рдЬो рд╡्рдпाрдкाрд░ी рдХंрдкोрдЬिрд╢рди рд╕्рдХीрдо рдоें рдЖрддे рд╣ैं, рд╡े рдпрд╣ рдлॉрд░्рдо рднрд░рддे рд╣ैं।

GSTR-4 рдХрдм рднрд░рдиा рд╣ोрддा рд╣ै?
ЁЯСЙ рд╕ाрд▓ рдоें рдПрдХ рдмाрд░ — 30 рдЕрдк्рд░ैрд▓ рддрдХ

рдХंрдкोрдЬिрд╢рди рд╕्рдХीрдо рдХौрди рд▓ेрддा рд╣ै?
ЁЯСЙ рдЫोрдЯे рд╡्рдпाрдкाрд░ी рдЬिрдирдХा рдЯрд░्рдирдУрд╡рд░ ₹1.5 рдХрд░ोрдб़ рд╕े рдХрдо рд╣ै (рдХुрдЫ рд░ाрдЬ्рдпों рдоें ₹75 рд▓ाрдЦ)

рдХ्рдпा-рдХ्рдпा рднрд░рдиा рд╣ोрддा рд╣ै?

  • рдХुрд▓ рдЯрд░्рдирдУрд╡рд░

  • рдЯैрдХ्рд╕ рдХी рджेрдирджाрд░ी

  • рднुрдЧрддाрди рд╡िрд╡рд░рдг


 GSTR-9 – рд╕ाрд▓ाрдиा рд░िрдЯрд░्рди

GSTR-9 рдХ्рдпा рд╣ै?
рдпे рдкूрд░े рд╕ाрд▓ рдХा GST рд╕рдорд░ी рд░िрдЯрд░्рди рд╣ै, рдЬिрд╕рдоें рдЖрдк GSTR-1 рдФрд░ GSTR-3B рдХी рд░िрдкोрд░्рдЯ рдХो рдПрдХ рдЬрдЧрд╣ рджिрдЦाрддे рд╣ैं।

GSTR-9 рдХрдм рднрд░рдиा рд╣ोрддा рд╣ै?
ЁЯСЙ рд╣рд░ рд╕ाрд▓ 31 рджिрд╕ंрдмрд░ рддрдХ (рдкिрдЫрд▓े рд╡िрдд्рддीрдп рд╡рд░्рд╖ рдХे рд▓िрдП)

рдХिрди्рд╣ें рднрд░рдиा рд╣ोрддा рд╣ै?
ЁЯСЙ рдЬिрдирдХा рд╕ाрд▓ाрдиा рдЯрд░्рдирдУрд╡рд░ ₹2 рдХрд░ोрдб़ рд╕े рдЬ्рдпाрджा рд╣ै, рдЙрди्рд╣ें GSTR-9C (рдСрдбिрдЯ) рднी рднрд░рдиा рд╣ोрддा рд╣ै।

рдХ्рдпा-рдХ्рдпा рднрд░рдиा рд╣ोрддा рд╣ै?

  • рд╕ाрд▓рднрд░ рдХी рдмिрдХ्рд░ी

  • ITC рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ

  • рдЯैрдХ्рд╕ рдХा рднुрдЧрддाрди

  • рдХोрдИ рдЧрд▓рддी рдпा рд╕ंрд╢ोрдзрди


 GST Return Filing Step-by-Step (рд╕рднी рдлॉрд░्рдо рдХे рд▓िрдП)

  1. GST рдкोрд░्рдЯрд▓ рдкрд░ рд▓ॉрдЧिрди рдХрд░ें
    ЁЯСЙ https://www.gst.gov.in

  2. Returns Dashboard рдоें рдЬाрдПं

  3. рд╕рд╣ी рд░िрдЯрд░्рди рдФрд░ рд╕рд╣ी рдЯैрдХ्рд╕ рдкीрд░िрдпрдб рдЪुрдиें

  4. рдЗрдирд╡ॉрдЗрд╕/рдбेрдЯा рдЕрдкрд▓ोрдб рдХрд░ें
    ЁЯСЙ GSTR-1 рдоें рдмिрдХ्рд░ी рдХे рдЗрдирд╡ॉрдЗрд╕
    ЁЯСЙ GSTR-3B рдоें рдЯैрдХ्рд╕ рд╕рдорд░ी
    ЁЯСЙ GSTR-4 рдоें рд╕ाрд▓ाрдиा рдЯрд░्рдирдУрд╡рд░
    ЁЯСЙ GSTR-9 рдоें рдСрдбिрдЯेрдб рд╕рдорд░ी

  5. рдк्рд░ीрд╡्рдпू рдФрд░ рд╡ैрд▓िрдбेрдЯ рдХрд░ें

  6. DSC рдпा OTP рд╕े рд╕рдмрдоिрдЯ рдХрд░ें

  7. рдЯैрдХ्рд╕ рдкेрдоेंрдЯ рдХрд░ें (рдЕрдЧрд░ рдмрдХाрдпा рд╣ै)


 рдХ्рдпा рд╣ोрддा рд╣ै рдЕрдЧрд░ рд░िрдЯрд░्рди рдлाрдЗрд▓ рди рдХрд░ें?

  • ₹50 рдк्рд░рддिрджिрди рдХी рд▓ेрдЯ рдлीрд╕ (₹20 рдк्рд░рддिрджिрди рдпрджि NIL рд░िрдЯрд░्рди рд╣ै)

  • рдм्рдпाрдЬ (18% рд╕ाрд▓ाрдиा)

  • рдЕрдЧрд▓े рд░िрдЯрд░्рди рдлाрдЗрд▓ рдХрд░рдиे рдкрд░ рд░ोрдХ

  • ITC рдм्рд▓ॉрдХ рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै


 рдк्рд░ो рдЯिрдк्рд╕

  • GSTR-1 рдоें рдЧрд▓рддी? рдЕрдЧрд▓ी рдмाрд░ рд╕ंрд╢ोрдзрди рдХрд░ें

  • GSTR-3B рдоें ITC рдЧрд▓рдд? рдЕрдЧрд▓े рдорд╣ीрдиे рдПрдбрдЬрд╕्рдЯ рдХрд░ें

  • GSTR-4 рдоें рдХрд░ рднुрдЧрддाрди рдирд╣ीं рдХिрдпा? рдЬुрд░्рдоाрдиा рдФрд░ рдм्рдпाрдЬ рд▓рдЧेрдЧा

  • GSTR-9 рдХे рд▓िрдП рдСрдбिрдЯрд░ рдХी рдорджрдж рд▓ें, рдЕрдЧрд░ рдЯрд░्рдирдУрд╡рд░ ₹2 рдХрд░ोрдб़ рд╕े рдКрдкрд░ рд╣ै


 рдЫोрдЯे рд╡्рдпाрдкाрд░िрдпों рдХे рд▓िрдП рдЖрд╕ाрди рдРрдк्рд╕

  • ClearTax GST

  • Zoho GST

  • Vyapar App

  • Khatabook GST

рдЗрдирд╕े рдЖрдк рдоोрдмाрдЗрд▓ рд╕े рд╣ी GST рдЗрдирд╡ॉрдЗрд╕ рдФрд░ рд░िрдЯрд░्рди рддैрдпाрд░ рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं।


рдЫोрдЯे рджुрдХाрдирджाрд░ों, рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд╡्рдпाрдкाрд░िрдпों рдФрд░ рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ GST рд╕े рдЬुрдб़े рдпुрд╡ाрдУं рдХे рд▓िрдП рдпрд╣ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХрднी-рдХрднी рдбрд░ाрд╡рдиी рд▓рдЧрддी рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рдзीрд░े-рдзीрд░े рд╕рдордЭ рдЖрдП рддो рдЗрд╕े рдПрдХ рдоाрд╕िрдХ рдпा рд╕ाрд▓ाрдиा рдЖрджрдд рдХी рддрд░рд╣ рдЕрдкрдиाрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।

рдЬैрд╕े:

"рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдоें рд╣рдоें рднी рдбрд░ рд▓рдЧा рдеा, рдкрд░ рдЕрдм рд╣рд░ рдорд╣ीрдиे рдХी 10 рддाрд░ीрдЦ рд╕े рдкрд╣рд▓े рд╣ी GSTR-1 рднрд░рдиा рд░ूрдЯीрди рдмрди рдЧрдпा рд╣ै।"


ЁЯУв FAQs

Q. рдХ्рдпा NIL рд░िрдЯрд░्рди рднी рднрд░рдиा рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै?
ЁЯСЙ рд╣ां, рдЕрдЧрд░ рдХोрдИ рдмिрдХ्рд░ी рдирд╣ीं рднी рд╣ुрдИ рд╣ै рддрдм рднी NIL рд░िрдЯрд░्рди рднрд░рдиा рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै।

Q. GSTR-3B рдоें рдЧрд▓рддी рд╣ो рдЬाрдП рддो рдХ्рдпा рдХрд░ें?
ЁЯСЙ рдЕрдЧрд▓े рдорд╣ीрдиे рд╕рд╣ी рдХрд░рдХे рдПрдбрдЬрд╕्рдЯ рдХрд░ें।

Q. рдХ्рдпा рд╕рднी рд╡्рдпाрдкाрд░िрдпों рдХो GSTR-9 рднрд░рдиा рд╣ोрддा рд╣ै?
ЁЯСЙ рдирд╣ीं, рдЬिрдирдХा рд╕ाрд▓ाрдиा рдЯрд░्рдирдУрд╡рд░ ₹2 рдХрд░ोрдб़ рд╕े рдХрдо рд╣ै, рдЙрди्рд╣ें GSTR-9C рдЬрд░ूрд░ी рдирд╣ीं।

Q. рдХंрдкोрдЬिрд╢рди рд╕्рдХीрдо рдХे рд▓िрдП рддिрдоाрд╣ी рдоें рдХुрдЫ рдлॉрд░्рдо рднрд░рдиा рд╣ोрддा рд╣ै?
ЁЯСЙ рдкрд╣рд▓े CMP-08 рддिрдоाрд╣ी рднрд░рдиा рд╣ोрддा рдеा, рдЕрдм GSTR-4 рдоें рд╕ाрд▓ाрдиा рд░िрдкोрд░्рдЯ рд╣ोрддा рд╣ै।

CMP-08 рдПрдХ рдлॉрд░्рдо рд╣ै рдЬो рдХंрдкोрдЬिрд╢рди рд╕्рдХीрдо рдХे рддрд╣рдд рд░рдЬिрд╕्рдЯрд░्рдб GST рдХрд░рджाрддाрдУं рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рддिрдоाрд╣ी рдоें рднрд░ा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рд╡े рдЕрдкрдиी рдХुрд▓ рдмिрдХ्рд░ी, рдЯैрдХ्рд╕ рджेрдирджाрд░ी рдФрд░ рдЯैрдХ्рд╕ рднुрдЧрддाрди рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рджेрддे рд╣ैं।


 CMP-08 рдХ्рдпा рд╣ै?

CMP-08 рдПрдХ рд╕ेрд▓्рдл-рдЕрд╕ेрд╕рдоेंрдЯ рд░िрдЯрд░्рди рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рдХंрдкोрдЬिрд╢рди рд╕्рдХीрдо рд╡ाрд▓े рд╡्рдпाрдкाрд░ी рдЕрдкрдиी:

  • рддिрдоाрд╣ी рдХुрд▓ рдмिрдХ्рд░ी (Turnover)

  • рдЯैрдХ्рд╕ рджेрдирджाрд░ी

  • рдкрд╣рд▓े рднрд░े рдЧрдП рдЯैрдХ्рд╕ рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी
    рджрд░्рдЬ рдХрд░рддे рд╣ैं।


 CMP-08 рдлॉрд░्рдо рдХी рдлाрдЗрд▓िंрдЧ рдбेрдЯ

  • рд╣рд░ рддिрдоाрд╣ी рдХी рд╕рдоाрдк्рддि рдХे рдЕрдЧрд▓े рдорд╣ीрдиे рдХी 18 рддाрд░ीрдЦ рддрдХ рдлाрдЗрд▓ рдХрд░рдиा рд╣ोрддा рд╣ै।

    рддिрдоाрд╣ी рдЕंрддिрдо рддिрдеि CMP-08
    рдЕрдк्рд░ैрд▓–рдЬूрди 18 рдЬुрд▓ाрдИ
    рдЬुрд▓ाрдИ–рд╕िрддंрдмрд░ 18 рдЕрдХ्рдЯूрдмрд░
    рдЕрдХ्рдЯूрдмрд░–рджिрд╕ंрдмрд░ 18 рдЬрдирд╡рд░ी
    рдЬрдирд╡рд░ी–рдоाрд░्рдЪ 18 рдЕрдк्рд░ैрд▓

 рдХौрди рднрд░рддा рд╣ै CMP-08?

  • рд╡рд╣ рд╡्рдпाрдкाрд░ी рдЬो GST рдХंрдкोрдЬिрд╢рди рд╕्рдХीрдо рдХे рддрд╣рдд рд░рдЬिрд╕्рдЯрд░्рдб рд╣ैं।

  • рдЬिрдирдХी рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рдЯрд░्рдирдУрд╡рд░ ₹1.5 рдХрд░ोрдб़ (рдХुрдЫ рд░ाрдЬ्рдпों рдоें ₹75 рд▓ाрдЦ) рддрдХ рд╣ै।

  • рдЙрди्рд╣ें рдоाрд╕िрдХ GSTR-1 рдФрд░ GSTR-3B рднрд░рдиे рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рдирд╣ीं рд╣ोрддी।


 CMP-08 рдоें рдХ्рдпा-рдХ्рдпा рднрд░рдиा рд╣ोрддा рд╣ै?

  1. рдмिрдХ्рд░ी рдХी рдХुрд▓ рд░ाрд╢ि (Turnover)

  2. рдЗрдирдХрдо рдЯैрдХ्рд╕ рджेрдирджाрд░ी (CGST, SGST, IGST)

  3. рдкिрдЫрд▓ी рдмाрд░ рдХी рдЯैрдХ्рд╕ рдкेрдоेंрдЯ

  4. рдЕрдЧрд░ рдХोрдИ рдЯैрдХ्рд╕ рдмाрдХी рд╣ै, рддो рднुрдЧрддाрди рдХрд░ें


 CMP-08 рдСрдирд▓ाрдЗрди рдХैрд╕े рдлाрдЗрд▓ рдХрд░ें?

  1. GST рдкोрд░्рдЯрд▓ рдкрд░ рд▓ॉрдЧिрди рдХрд░ें।

  2. Returns Dashboard рдоें рдЬाрдПं।

  3. Financial Year рдФрд░ Quarter рдЪुрдиें।

  4. CMP-08 рдкрд░ рдХ्рд▓िрдХ рдХрд░ें рдФрд░ рдлॉрд░्рдо рднрд░ें।

  5. рдЯैрдХ्рд╕ рдХी рдЧрдгрдиा рдХрд░ें рдФрд░ рдСрдирд▓ाрдЗрди рднुрдЧрддाрди рдХрд░ें।

  6. File with DSC рдпा EVC рд╕े рдлाрдЗрд▓ рдХрд░ें।


 CMP-08 рдФрд░ GSTR-4 рдоें рдХ्рдпा рдлрд░्рдХ рд╣ै?

рдмिंрджु CMP-08 GSTR-4
рдк्рд░рдХाрд░ рддिрдоाрд╣ी рд╕्рдЯेрдЯрдоेंрдЯ рд╕ाрд▓ाрдиा рд░िрдЯрд░्рди
рдлाрдЗрд▓िंрдЧ рд╣рд░ рддिрдоाрд╣ी рд╣рд░ рд╡िрдд्рдд рд╡рд░्рд╖ рдХे рдЕंрдд рдоें
рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдЯैрдХ्рд╕ рднुрдЧрддाрди рдФрд░ рд╕ेрд▓ рд░िрдкोрд░्рдЯ рдкूрд░ा рд╡рд░्рд╖ рдХा рд╕рдорд░ी рд░िрдЯрд░्рди

 рджेрд░ी рд╕े рдлाрдЗрд▓ рдХрд░рдиे рдкрд░ рдХ्рдпा рд╣ोрдЧा?

  • ₹200 рдк्рд░рддिрджिрди (₹100 CGST + ₹100 SGST) рд▓ेрдЯ рдлीрд╕।

  • рдЕрдзिрдХрддрдо ₹5,000 рддрдХ рд▓ेрдЯ рдлीрд╕ рд▓рдЧ рд╕рдХрддी рд╣ै।

  • рд╕ाрде рдоें рдм्рдпाрдЬ (Interest) рднी рд▓рдЧेрдЧा।


 рдХंрдкोрдЬिрд╢рди рд╕्рдХीрдо рд╡ाрд▓ों рдХो рдпрд╣ рднी рдпाрдж рд░рдЦрдиा рдЪाрд╣िрдП:

  • рд╡े рдЯैрдХ्рд╕ рдЗрдирд╡ॉрдЗрд╕ рдирд╣ीं рдмрдиा рд╕рдХрддे, рд╕िрд░्рдл рдмिрд▓ рдСрдл рд╕рдк्рд▓ाрдИ рдЬाрд░ी рдХрд░рддे рд╣ैं।

  • ITC (Input Tax Credit) рдХा рд▓ाрдн рдирд╣ीं рдоिрд▓рддा।

  • рд╕ाрд▓ाрдиा GSTR-4 рдЬрд░ूрд░ рдлाрдЗрд▓ рдХрд░ें।


 рдЫोрдЯे рд╡्рдпाрдкाрд░िрдпों рдХे рд▓िрдП CMP-08 рдХ्рдпों рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै?

  • рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╕рд░рд▓ рд╣ोрддी рд╣ै।

  • рдЯैрдХ्рд╕ рдХी рджрд░ рдХрдо рд╣ोрддी рд╣ै (0.5%–1% рддрдХ)।

  • рдЫोрдЯे рджुрдХाрдирджाрд░, рд░िрдЯेрд▓рд░, рдХैрдЯрд░рд░ рдЖрджि рдХे рд▓िрдП рдЙрдкрдпुрдХ्рдд।


рдЕрдЧрд░ рдЖрдк рдХंрдкोрдЬिрд╢рди рд╕्рдХीрдо рдоें рд╣ैं, рддो CMP-08 рдХो рд╕рдордп рдкрд░ рднрд░рдиा рдЖрдкрдХी рдХाрдиूрдиी рдЬ़िрдо्рдоेрджाрд░ी рд╣ै। рдЗрд╕рд╕े рдЖрдк GST-compliant рд░рд╣рддे рд╣ैं рдФрд░ рднाрд░ी рдЬुрд░्рдоाрдиे рд╕े рдмрдЪрддे рд╣ैं।

ITR рдлाрдЗрд▓ рдХрд░рдиा 2025: рдЗрдирдХрдо рдЯैрдХ्рд╕ рд░िрдЯрд░्рди рднрд░рдиे рдХी рдкूрд░ी рдЧाрдЗрдб | Progress India

UIDAI Schemes 2025: рдЖрдзाрд░ рд╕े рдЬुрдб़ी рд╕рднी рд╕рд░рдХाрд░ी рд╕ेрд╡ाрдПं рдФрд░ рд▓ाрдн

GST рд░рдЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрд╢рди рдХैрд╕े рдХрд░ें – рдЖрд╕ाрди рд╕्рдЯेрдк्рд╕ рдоें рдЧाрдЗрдб 2025

Company Registration Kaise Karein (2025): Step-by-Step рдЖрд╕ाрди рдЧाрдЗрдб | Progress India

Comments

Popular posts from this blog

UP рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП UPSRTC рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрд╡िрдзा

Free Travel Facility for Persons with Disabilities рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП UPSRTC (рд░ाрдЬ्рдп рдкрд░िрд╡рд╣рди рдиिрдЧрдо) рдж्рд╡ाрд░ा рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрд╡िрдзा рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ै। рдЗрд╕े Free Travel Facility for Persons with Disabilities Rules‑2019 рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд▓ाрдЧू рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдиीрдЪे рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рдЬाрдирдХाрд░ी рджी рдЧрдИ рд╣ै ЁЯСЗ  рдХौрди рд▓ाрдн рдЙрдаा рд╕рдХрддा рд╣ै? рдХोрдИ рднी рджिрд╡्рдпांрдЧ (≥40% рд╡िрдХрд▓ांрдЧрддा) 80% рдпा рдЕрдзिрдХ рджिрд╡्рдпांрдЧрддा рд╡ाрд▓े рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕ाрде рдоें рдПрдХ рд╕рд╣рдпाрдд्рд░ी рдХा рднी рд▓ाрдн рдЙрдаा рд╕рдХрддे рд╣ैं   рдХрд╣ाँ рд╕े-рд╕рдм рддрдХ рдпाрдд्рд░ा? UPSRTC рдХी рд╕рднी ‘ordinary’ (рд╕ाрдзाрд░рдг) рдмрд╕ों рдоें рдоुрдл्рдд рдпाрдд्рд░ा рд░ाрдЬрдзाрдиी, рд╕िрдЯी / рдИ‑рдмрд╕ों рдоें рднी рдпрд╣ рд╕ुрд╡िрдзा рд▓ाрдЧू  рд╕ुрд╡िрдзा рд░ाрдЬ्рдп-рд╕ीрдоा рдХे рдЕंрджрд░ рдФрд░ рдмाрд╣рд░ рджोрдиों рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдоाрди्рдп рд╣ै ✔️ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рдоूрд▓ disability certificate (Chief Medical Officer/Comp. Medical Officer рдж्рд╡ाрд░ा рдЬाрд░ी) Aadhaar рдХाрд░्рдб рдпा UDID рдХाрд░्рдб (рдЙрдкрд╕्рдеिрддि рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп) ( uphwd.gov.in )  рдиिрдпрдо рдФрд░ рдЙрдкрдпोрдЧ рдХैрд╕े рдХрд░ें? рдмрд╕ рд╕्рдЯाрдл рдХो рдпाрдд्рд░ा рдЖрд░ंрдн рд╕े рдкрд╣рд▓े рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рджिрдЦाрдПं рд░िрдЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрд╢рди рдпा рдЕрдЧ्рд░िрдо рдЯिрдХрдЯिंрдЧ рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рдирд╣ीं рд╣ै; рдмрд╕ рдоें рд╕рд╡ाрд░ рд╣ोрддे рд╕рдордп рдпрд╣ ...

Sabla / Kishori Balika Yojana – рдХिрд╢ोрд░िрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░рддा рдХी рдУрд░ рдордЬрдмूрдд рдХрджрдо

Sabla / Kishori Balika Yojana рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा / рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा: рдмेрдЯिрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╡рд▓ंрдмрди рдХी рд░ाрд╣  рднाрд░рдд рдЬैрд╕े рджेрд╢ рдоें рдЬрд╣ां рдмेрдЯिрдпाँ рдПрдХ рддрд░рдл рджेрд╡ी рдХा рд░ूрдк рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ैं, рд╡рд╣ीं рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рдХрдИ рдмाрд░ рдЙрди्рд╣ें рд╢िрдХ्рд╖ा, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рд╕рдо्рдоाрди рд╕े рд╡ंрдЪिрдд рднी рд░рд╣рдиा рдкрдб़рддा рд╣ै। рдПрдХ рдХिрд╢ोрд░ी рдХे рдЬीрд╡рди рдоें рдЬрдм рдЙрд╕рдХा рд╢рд░ीрд░ рдФрд░ рдорди рдХрдИ рдмрджрд▓ाрд╡ों рд╕े рдЧुрдЬрд░рддा рд╣ै, рддрдм рдЙрд╕े рд╕рдмрд╕े рдЬ़्рдпाрджा рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди, рдкोрд╖рдг, рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдФрд░ рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рд╣ोрддी рд╣ै। рдЗрд╕ी рд╕ंрд╡ेрджрдиा рдФрд░ рдЬ़рд░ूрд░рдд рдХो рд╕рдордЭрддे рд╣ुрдП рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा (рдЬिрд╕े рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै) рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХी — рддाрдХि рджेрд╢ рдХी рдмेрдЯिрдпाँ рди рд╕िрд░्рдл рд╕्рд╡рд╕्рде рд░рд╣ें, рдмрд▓्рдХि рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рднी рдмрдиें। рдХिрд╢ोрд░ी – рдПрдХ рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдоोрдб़ рдЬрдм рдХोрдИ рдмрдЪ्рдЪी 11-18 рд╕ाрд▓ рдХी рдЙрдо्рд░ рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХрд░рддी рд╣ै, рддो рдпрд╣ рдЙрд╕рдХा рд╢ाрд░ीрд░िрдХ, рдоाрдирд╕िрдХ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╕рдмрд╕े рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдФрд░ рдиिрд░्рдгाрдпрдХ рд╕рдордп рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЙрдо्рд░ рдоें рд╡рд╣ рди рддो рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рдмрдЪ्рдЪी рд░рд╣рддी рд╣ै, рди рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рд╡рдпрд╕्рдХ। рд╡рд╣ рдЕрдкрдиी рдкрд╣рдЪाрди, рдЖрдд्рдо-рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдФрд░ рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЕрдкрдиे рд╕्рдеाрди рдХो рд▓ेрдХрд░ рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ोрддी рд╣ै। рдЧ्рд░ाрдоीрдг рднाрд░рдд рдоें рд╕्рдеिрддि рдФрд░ рднी рдХрдаिрди рд╣ै — рдпрд╣ाँ рдЕрдзिрдХांрд╢ рдХिрд╢ोрд░िрдпाँ рдпा рддो рд╕्рдХूрд▓ рдЫोрдб़ рдЪुрдХी рд╣ोрддी рд╣ैं, рдпा рдШрд░ेрд▓ू рдЬिрдо्рдоेрджाрд░िрдпो...

рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрди्рдо рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं: рдЖрд╕ाрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдФрд░ рдЬрд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़

рдЕрдм рдЬрди्рдо рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиा рд╣ुрдЖ рдЖрд╕ाрди!  рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं? рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рди рдХेрд╡рд▓ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рд╣ैं, рдмрд▓्рдХि рдпे рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рдкрд╣рдЪाрди, рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдФрд░ рдЕрдзिрдХाрд░ों рдХा рдк्рд░рдоाрдг рд╣ोрддे рд╣ैं। рдЕрдЧрд░ рдЖрдк рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд░рд╣рддे рд╣ैं рдФрд░ рд╕ोрдЪ рд░рд╣े рд╣ैं рдХि рдпрд╣ рд╕рд░्рдЯिрдлिрдХेрдЯ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं – рддो рдпрд╣ рдЧाрдЗрдб рдЖрдкрдХे рд▓िрдП рд╣ै।  рднाрдЧ 1: рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (Birth Certificate)  рдХ्рдпों рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░? рд╕्рдХूрд▓ рдоें рдПрдбрдоिрд╢рди рдХे рд▓िрдП рдЖрдзाрд░ рдХाрд░्рдб рдФрд░ рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдУं рдХा рд▓ाрдн рдЙрдаाрдиे рдХे рд▓िрдП рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рдкрд╣рдЪाрди рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП  рдХрдм рдмрдирд╡ाрдПं? рдмрдЪ्рдЪे рдХे рдЬрди्рдо рдХे 21 рджिрди рдХे рднीрддрд░ рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░рдиा рд╕рдмрд╕े рдмेрд╣рддрд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рджेрд░ рд╕े рдЖрд╡ेрджрди рдкрд░ рдЕрдлिрдбेрд╡िрдЯ рдФрд░ рдордЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрдЯ рдЕрдк्рд░ूрд╡рд▓ рдХी рдЬ़рд░ूрд░рдд рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै।  рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЬ़рд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़: рдмрдЪ्рдЪे рдХा рдиाрдо (рдЕрдЧрд░ рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ो) рдоाрддा-рдкिрддा рдХी рдкрд╣рдЪाрди (Aadhaar, рд╡ोрдЯрд░ ID) рдЕрд╕्рдкрддाрд▓ рд╕े рдоिрд▓ा рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (рдпрджि рд╣ॉрд╕्рдкिрдЯрд▓ рдоें рдЬрди्рдо рд╣ुрдЖ) рдиिрд╡ाрд╕ рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (Electricity Bill, Ration Card рдЖрджि) ...