Skip to main content

PAN рдХाрд░्рдб рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं – рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा, рдЬ़рд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़, рд╕्рдЯेрдЯрд╕ рдЪेрдХ | Progress India

  
рдСрдирд▓ाрдЗрди рд╕्рдЯेрдЯрд╕ рдЪेрдХ рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдм्рд░ाрдЙрдЬ़рд░ рд╕्рдХ्рд░ीрди рдХा рд╕्рдиैрдкрд╢ॉрдЯ

Progress India Exclusive: PAN рдХाрд░्рдб рдХी рдкूрд░ी рдЬाрдирдХाрд░ी – рдЖрд╕ाрди рднाрд╖ा рдоें, 


PAN рдХाрд░्рдб рдХ्рдпा рд╣ै? – рд╕рдмрд╕े рдЖрд╕ाрди рд╢рдм्рджों рдоें рд╕рдордЭिрдП

  • PAN рдХा рдорддрд▓рдм рд╣ै: Permanent Account Number

  • рдпрд╣ рдПрдХ 10-рдЕрдХ्рд╖рд░ों рдХा рдЕрд▓्рдл़ा-рди्рдпूрдоेрд░िрдХ рдХोрдб рд╣ोрддा рд╣ै: рдЬैрд╕े – ABCDE1234F

  • рдЗрд╕े Income Tax Department рдж्рд╡ाрд░ा рдЬाрд░ी рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै

  • рдпрд╣ рдПрдХ рд╡्рдпрдХ्рддि, рдХंрдкрдиी, рдлрд░्рдо рдпा рд╕ंрд╕्рдеा рдХी рд╡िрдд्рддीрдп рдкрд╣рдЪाрди рд╣ोрддा рд╣ै

  • рднाрд░рдд рдоें рдмैंрдХिंрдЧ, рдЯैрдХ्рд╕, рдиिрд╡ेрд╢, рдФрд░ рдмрд╣ुрдд рд╕े рдХाрдоों рдоें PAN рдЬрд░ूрд░ी рд╣ोрддा рд╣ै


рдХ्рдпों рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै PAN рдХाрд░्рдб?

  • рдмैंрдХ рдЕрдХाрдЙंрдЯ рдЦोрд▓рдиा рд╣ो

  • ₹50,000 рдпा рдЙрд╕рд╕े рдЬ़्рдпाрджा рдХा рдЯ्рд░ांрдЬैрдХ्рд╢рди

  • ITR (Income Tax Return) рдлाрдЗрд▓ рдХрд░рдиा рд╣ो

  • рдк्рд░ॉрдкрд░्рдЯी рдпा рдЧाрдб़ी рдЦрд░ीрджрдиी рд╣ो

  • FD/рдо्рдпूрдЪुрдЕрд▓ рдлंрдб/рд╢ेрдпрд░ рдоाрд░्рдХेрдЯ рдоें рдиिрд╡ेрд╢

  • рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдУं рдоें рд▓ाрдн рд▓ेрдиा рд╣ो


рдХौрди-рдХौрди рдмрдирд╡ा рд╕рдХрддा рд╣ै PAN рдХाрд░्рдб?

  • рдХोрдИ рднी рднाрд░рддीрдп рдиाрдЧрд░िрдХ – рдЪाрд╣े рд╡ो 18 рд╕ाрд▓ рд╕े рдЫोрдЯा рд╣ो рдпा рдмрдб़ा

  • NRIs (рд╡िрджेрд╢ों рдоें рд░рд╣рдиे рд╡ाрд▓े рднाрд░рддीрдп)

  • рдХंрдкрдиिрдпाँ, рдлрд░्рдо, NGOs, рд╕ंрд╕्рдеाрдПं

  • рд╡िрджेрд╢ी рдиाрдЧрд░िрдХ рдЬो рднाрд░рдд рдоें рд╡्рдпाрдкाрд░ рдХрд░рдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ैं


PAN рдХाрд░्рдб рдХे рд▓िрдП рдЬрд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ

✅ рдХिрд╕ी рдПрдХ рдбॉрдХ्рдпूрдоेंрдЯ рд╕े рдкрд╣рдЪाрди рд╕ाрдмिрдд рдХрд░ें (Identity Proof):

  • рдЖрдзाрд░ рдХाрд░्рдб

  • рд╡ोрдЯрд░ ID

  • рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ

  • рдб्рд░ाрдЗрд╡िंрдЧ рд▓ाрдЗрд╕ेंрд╕

✅ рдХिрд╕ी рдПрдХ рдбॉрдХ्рдпूрдоेंрдЯ рд╕े рдкрддा рд╕ाрдмिрдд рдХрд░ें (Address Proof):

  • рдмिрдЬрд▓ी/рдкाрдиी/рдЧैрд╕ рдмिрд▓

  • рдмैंрдХ рд╕्рдЯेрдЯрдоेंрдЯ

  • рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ

✅ Date of Birth Proof (рдХेрд╡рд▓ Individual рдХे рд▓िрдП):

  • рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдгрдкрдд्рд░

  • рдоैрдЯ्рд░िрдХ рд╕рд░्рдЯिрдлिрдХेрдЯ

  • рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ


PAN рдХाрд░्рдб рдХे рд▓िрдП рдСрдирд▓ाрдЗрди рдЖрд╡ेрджрди рдХैрд╕े рдХрд░ें? – рд╕्рдЯेрдк рдмाрдп рд╕्рдЯेрдк

  1. ЁЯСЙ NSDL PAN Portal рдпा UTIITSL Portal рдкрд░ рдЬाрдПं

  2. ЁЯСЙ “New PAN (Form 49A)” рдХो рдЪुрдиें

  3. ЁЯСЙ рдлॉрд░्рдо рдХो рдз्рдпाрди рд╕े рднрд░ें (рдиाрдо, DOB, рдПрдб्рд░ेрд╕ рдЖрджि)

  4. ЁЯСЙ рдбॉрдХ्рдпूрдоेंрдЯ्рд╕ рдХो рдЕрдкрд▓ोрдб рдХрд░ें (PDF рдпा JPEG рдоें)

  5. ЁЯСЙ ₹107 (рднाрд░рддीрдп рдкрддा) рдпा ₹1,017 (рд╡िрджेрд╢ी рдкрддा) рдХा рднुрдЧрддाрди рдХрд░ें

  6. ЁЯСЙ рдлॉрд░्рдо рд╕рдмрдоिрдЯ рдХрд░рдиे рдХे рдмाрдж 15 рджिрди рдоें PAN рдХाрд░्рдб рдШрд░ рдкрд╣ुंрдЪ рдЬाрддा рд╣ै


рдСрдлрд▓ाрдЗрди рдЖрд╡ेрджрди рдХैрд╕े рдХрд░ें?

  1. рдирдЬрджीрдХी PAN рд╕ेрд╡ा рдХेंрдж्рд░ рдпा CSC рд╕ेंрдЯрд░ рдкрд░ рдЬाрдПं

  2. Form 49A рдХो рднрд░ें

  3. рдбॉрдХ्рдпूрдоेंрдЯ्рд╕ рдФрд░ рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ рд╕ाрдЗрдЬ рдлोрдЯो рд▓рдЧाрдПं

  4. рдлीрд╕ рдЬрдоा рдХрд░ें

  5. рд░िрд╕ीрд╡िंрдЧ рд▓ें – рдФрд░ рдЯ्рд░ैрдХिंрдЧ рдиंрдмрд░ рд╕े рд╕्рдЯेрдЯрд╕ рджेрдЦें


рдИ-PAN рдХ्рдпा рд╣ोрддा рд╣ै?

  • рдпрд╣ рдПрдХ рдбिрдЬिрдЯрд▓ PAN рдХाрд░्рдб рд╣ै

  • PDF рдлॉрд░्рдоेрдЯ рдоें рддुрд░ंрдд рдЬрдирд░ेрдЯ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै

  • рдЗрд╕рдХी рд╡ैрд▓िрдбिрдЯी рдлिрдЬिрдХрд▓ PAN рдХे рдмрд░ाрдмрд░ рд╣ोрддी рд╣ै

  • рдЗрд╕े рдЖрдк https://incometax.gov.in рд╕े рдбाрдЙрдирд▓ोрдб рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं


PAN рдХाрд░्рдб рд╕्рдЯेрдЯрд╕ рдХैрд╕े рдЪेрдХ рдХрд░ें?

  1. NSDL рдпा UTI рд╡ेрдмрд╕ाрдЗрдЯ рдкрд░ рдЬाрдПं

  2. Acknowledgement Number рдпा PAN Number рдбाрд▓ें

  3. рдЕрдкрдиा рд╕्рдЯेрдЯрд╕ рджेрдЦें – рдЬैрд╕े: Under Process, Dispatched рдЖрджि


PAN рд╕े рдЬुрдб़ी рд╕ाрдоाрди्рдп рдЧрд▓рддिрдпाँ – рдЬिрди्рд╣ें рдЖрдкрдХो рдЯाрд▓рдиा рдЪाрд╣िрдП

  • рдиाрдо рдХी рд╕्рдкेрд▓िंрдЧ рдЧрд▓рдд

  • рдЬрди्рдорддिрдеि рдоें рдЧрд▓рддी

  • рдПрдХ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рджो PAN рдХाрд░्рдб

  • рдЖрдзाрд░ рдФрд░ PAN рдХा рд▓िंрдХ рдиा рд╣ोрдиा

ЁЯСЙ рдЕрдЧрд░ рдЧрд▓рддी рд╣ो рдЬाрдП рддो “Correction Form” рднрд░рдХрд░ рд╕ुрдзाрд░ рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं


PAN рдФрд░ рдЖрдзाрд░ рд▓िंрдХ рдХ्рдпों рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै?

  • рдЖрдпрдХрд░ рд╡िрднाрдЧ рдиे рдЗрд╕े рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рдХिрдпा рд╣ै

  • рд▓िंрдХ рдирд╣ीं рдХрд░рдиे рдкрд░ PAN Inactive рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै

  • https://www.incometax.gov.in/iec/foportal/ рд╕े рд▓िंрдХ рдХрд░ें


PAN рдХाрд░्рдб рдоें рд╕ुрдзाрд░ рдХैрд╕े рдХрд░ें? (Correction Process)

  1. NSDL рдпा UTI рд╡ेрдмрд╕ाрдЗрдЯ рдкрд░ Correction Form рднрд░ें

  2. рдЧрд▓рдд рдЬाрдирдХाрд░ी рдХो рдЕрдкрдбेрдЯ рдХрд░ें

  3. рд╕рдмूрдд рдХे рддौрд░ рдкрд░ рд╕рд╣ी рдбॉрдХ्рдпूрдоेंрдЯ рдЕрдкрд▓ोрдб рдХрд░ें

  4. рдлीрд╕ рднрд░ें рдФрд░ рд╕рдмрдоिрдЯ рдХрд░ें

  5. рдирдпा PAN рдХाрд░्рдб рд╕ुрдзाрд░ рдХे рдмाрдж рдбाрдХ рд╕े рдоिрд▓ेрдЧा


рдмिрдиा PAN рдХाрд░्рдб рдХे рдХ्рдпा рджिрдХ्рдХрддें рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ैं?

  • рдмैंрдХ рдЕрдХाрдЙंрдЯ рдУрдкрди рдирд╣ीं рд╣ोрдЧा

  • ₹50,000 рд╕े рдКрдкрд░ рдХा рд▓ेрди-рджेрди рдирд╣ीं рд╣ोрдЧा

  • ITR рдлाрдЗрд▓ рдирд╣ीं рдХрд░ рдкाрдПंрдЧे

  • рд╢ेрдпрд░ рдоाрд░्рдХेрдЯ, рдо्рдпूрдЪुрдЕрд▓ рдлंрдб рдоें рдиिрд╡ेрд╢ рдирд╣ीं

  • рдмрд╣ुрдд рд╕ी рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдУं рд╕े рд╡ंрдЪिрдд рд░рд╣ рд╕рдХрддे рд╣ैं


PAN рдХाрд░्рдб рдмрдирд╡ाрдиे рдоें рдХिрддрдиा рд╕рдордп рд▓рдЧрддा рд╣ै?

  • рдСрдирд▓ाрдЗрди рдк्рд░ोрд╕ेрд╕ рдХрд░рдиे рдкрд░ – 7 рд╕े 15 рджिрди

  • рдСрдлрд▓ाрдЗрди рдЖрд╡ेрджрди рдкрд░ – 15 рд╕े 20 рджिрди

  • рдИ-PAN – 24 рдШंрдЯे рдХे рднीрддрд░ PDF рдлॉрд░्рдоेрдЯ рдоें


PAN рдХाрд░्рдб рд╕े рдЬुрдб़ी рдХुрдЫ рдЦाрд╕ рд╕рд░рдХाрд░ी рдкрд╣рд▓ें

  • e-PAN рддुрд░ंрдд рдЬрдирд░ेрдЯ рд╕ुрд╡िрдзा

  • Aadhaar-PAN linking awareness drive

  • рдл्рд░ी PAN рдХाрд░्рдб рд╕ेрд╡ा CSCs рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े (рдХुрдЫ рд░ाрдЬ्рдпों рдоें)

  • рдоोрдмाрдЗрд▓ OTP рдФрд░ рдЖрдзाрд░ рд╕े рд╣ी рдмрдирд╡ाрдиे рдХी рд╕ुрд╡िрдзा


 –рд╣рд░ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рд▓िрдП PAN рдХ्рдпों рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै?

  • рдХिрд╕ाрди рдЕрдкрдиी рдЙрдкрдЬ рдХा рдЕрдЪ्рдЫा рджाрдо рдмैंрдХ рд╕े рдкा рд╕рдХे

  • рдордЬрджूрд░ рдИрдоाрдирджाрд░ी рд╕े рдХрдоाрдП рдкैрд╕े рдХो рд╕ेрд╡िंрдЧ рдоें рд░рдЦ рд╕рдХे

  • рдЫाрдд्рд░ рд╕्рдХॉрд▓рд░рд╢िрдк рдпा рдПрдЬुрдХेрд╢рди рд▓ोрди рд▓े рд╕рдХें

  • рдорд╣िрд▓ाрдПं рдФрд░ рд╕्рд╡рд░ोрдЬ़рдЧाрд░ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рд▓ोрдЧ рдиिрд╡ेрд╢ рдХा рд▓ाрдн рд▓े рд╕рдХें

  • рдмुрдЬुрд░्рдЧ рдЕрдкрдиी рдкेंрд╢рди рдФрд░ рдлिрдХ्рд╕्рдб рдбिрдкॉрдЬिрдЯ рдХा рдЯैрдХ्рд╕ рдмрдЪा рд╕рдХें

PAN рдХाрд░्рдб рд╕िрд░्рдл рдХाрдЧрдЬ़ рдирд╣ीं – рдпрд╣ рдЖрдкрдХी рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдХी рдЪाрдмी рд╣ै।


  PAN рдХाрд░्рдб рдХे рдмिрдиा рдЕрдзूрд░ी рд╣ै рд╡िрдд्рддीрдп рдкрд╣рдЪाрди

  • рд╣рд░ рднाрд░рддीрдп рдХो PAN рдХाрд░्рдб рдмрдирд╡ाрдиा рдЪाрд╣िрдП

  • рдпрд╣ рдЖрдкрдХी рдкрд╣рдЪाрди, рдЯैрдХ्рд╕, рд╕ेрд╡िंрдЧ्рд╕ рдФрд░ рд╕рд░рдХाрд░ी рд▓ाрднों рд╕े рдЬुрдб़ा рд╣ुрдЖ рд╣ै

  • Online рдпा Offline – рдХिрд╕ी рднी рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдЕрдм рдЗрд╕े рдмрдирд╡ाрдиा рдмेрд╣рдж рдЖрд╕ाрди рд╣ै

  • рджेрд░ рдиा рдХрд░ें – рдЖрдЬ рд╣ी PAN рдХाрд░्рдб рдмрдирд╡ाрдПं рдФрд░ рдЕрдкрдиे рдЖрд░्рдеिрдХ рднрд╡िрд╖्рдп рдХो рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдХрд░ें


Progress India рд╕ुрдЭाрд╡:
рд╣рд░ рдоाрддा-рдкिрддा рдЕрдкрдиे рдмрдЪ्рдЪों рдХे рдиाрдо рднी PAN рдХाрд░्рдб рдмрдирд╡ाрдПं। рдЗрд╕рд╕े рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рдПрдЬुрдХेрд╢рди рд▓ोрди, рд╕्рдХॉрд▓рд░рд╢िрдк, рдФрд░ рдмैंрдХिंрдЧ рдоें рдХोрдИ рд░ुрдХाрд╡рдЯ рдирд╣ीं рд╣ोрдЧी।


✅ [Progress India - рднाрд░рдд рдХी рдпोрдЬрдиाрдУं рдХा рд╕рдЯीрдХ рдФрд░ рд╕рд░рд▓ рдоंрдЪ]

www.progressindia.in


рдЕрдЧрд░ рдЖрдкрдХो рдпрд╣ рдЬाрдирдХाрд░ी рдЙрдкрдпोрдЧी рд▓рдЧी, рддो рдЬрд░ूрд░ рд╢ेрдпрд░ рдХрд░ें – рддाрдХि рдХोрдИ рднी рд╡्рдпрдХ्рддि рд╡िрдд्рддीрдп рдкрд╣рдЪाрди рд╕े рд╡ंрдЪिрдд рдиा рд░рд╣े।


ITR рдлाрдЗрд▓ рдХрд░рдиा 2025: рдЗрдирдХрдо рдЯैрдХ्рд╕ рд░िрдЯрд░्рди рднрд░рдиे рдХी рдкूрд░ी рдЧाрдЗрдб | Progress India

FAQs (Frequently Asked Questions)

Q1: PAN рдХाрд░्рдб рдХ्рдпा рд╣ोрддा рд╣ै рдФрд░ рдХ्рдпों рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै?
A1: PAN (Permanent Account Number) рдЯैрдХ्рд╕ рдФрд░ рд╡िрдд्рддीрдп рд▓ेрди-рджेрди рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рдкрд╣рдЪाрди рдкрдд्рд░ рд╣ै। рдЗрд╕рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдмैंрдХ рдЕрдХाрдЙंрдЯ, рдЯैрдХ्рд╕ рд░िрдЯрд░्рди, рдЗрди्рд╡ेрд╕्рдЯрдоेंрдЯ рдФрд░ рдмрдб़ी рдЦрд░ीрджाрд░ी рдоें рд╣ोрддा рд╣ै।

Q2: PAN рдХाрд░्рдб рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं?
A2: рдЖрдк NSDL рдпा UTIITSL рдХी рд╡ेрдмрд╕ाрдЗрдЯ рдкрд░ рдСрдирд▓ाрдЗрди рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं। рдлॉрд░्рдо рднрд░ें, рдбॉрдХ्рдпुрдоेंрдЯ्рд╕ рдЕрдкрд▓ोрдб рдХрд░ें рдФрд░ рднुрдЧрддाрди рдХрд░ें।

Q3: PAN рдХाрд░्рдб рдХे рд▓िрдП рдХौрди-рдХौрди рд╕े рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рдЪाрд╣िрдП рд╣ोрддे рд╣ैं?
A3:

  • рдкрд╣рдЪाрди рдкрдд्рд░: рдЖрдзाрд░ рдХाрд░्рдб, рд╡ोрдЯрд░ ID, рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ

  • рдкрддा рдк्рд░рдоाрдг: рдмिрдЬрд▓ी рдмिрд▓, рдмैंрдХ рд╕्рдЯेрдЯрдоेंрдЯ

  • рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг: рдмрд░्рде рд╕рд░्рдЯिрдлिрдХेрдЯ, рд╕्рдХूрд▓ рд╕рд░्рдЯिрдлिрдХेрдЯ

Q4: PAN рдХाрд░्рдб рдХрдм рддрдХ рдмрдирдХрд░ рдЖрддा рд╣ै?
A4: рдЖрдорддौрд░ рдкрд░ 7-15 рдХाрд░्рдпрджिрд╡рд╕ों рдоें PAN рдХाрд░्рдб рдмрдирдХрд░ рдЖрдкрдХे рдкрддे рдкрд░ рднेрдЬ рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।

Q5: рдоैं рдЕрдкрдиा PAN рдХाрд░्рдб рд╕्рдЯेрдЯрд╕ рдХैрд╕े рдЪेрдХ рдХрд░ूं?
A5: NSDL рдпा UTIITSL рд╡ेрдмрд╕ाрдЗрдЯ рдкрд░ рдЬाрдХрд░ ‘Track PAN Status’ рд╕ेрдХ्рд╢рди рдоें рдЬाрдПं рдФрд░ рдЕрдкрдиा Acknowledgment Number рджрд░्рдЬ рдХрд░ें।

Q6: рдХ्рдпा PAN рдХाрд░्рдб рдоोрдмाрдЗрд▓ рд╕े рднी рдмрди рд╕рдХрддा рд╣ै?
A6: рд╣ां, рдоोрдмाрдЗрд▓ рд╕े NSDL рдпा UTI рдХी рд╡ेрдмрд╕ाрдЗрдЯ рдЦोрд▓рдХрд░ рдЖрдк рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं। eKYC рднी рдЖрд╕ाрди рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै।

Q7: e-PAN рдХ्рдпा рд╣ोрддा рд╣ै?
A7: e-PAN рдПрдХ рдбिрдЬिрдЯрд▓ PAN рдХाрд░्рдб рд╣ोрддा рд╣ै рдЬिрд╕े рдЖрдк PDF рдлॉрд░्рдоेрдЯ рдоें рдбाрдЙрдирд▓ोрдб рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं। рдпрд╣ рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╡ैрдз рд╣ोрддा рд╣ै।

Comments

Popular posts from this blog

UP рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП UPSRTC рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрд╡िрдзा

Free Travel Facility for Persons with Disabilities рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП UPSRTC (рд░ाрдЬ्рдп рдкрд░िрд╡рд╣рди рдиिрдЧрдо) рдж्рд╡ाрд░ा рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрд╡िрдзा рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ै। рдЗрд╕े Free Travel Facility for Persons with Disabilities Rules‑2019 рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд▓ाрдЧू рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдиीрдЪे рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рдЬाрдирдХाрд░ी рджी рдЧрдИ рд╣ै ЁЯСЗ  рдХौрди рд▓ाрдн рдЙрдаा рд╕рдХрддा рд╣ै? рдХोрдИ рднी рджिрд╡्рдпांрдЧ (≥40% рд╡िрдХрд▓ांрдЧрддा) 80% рдпा рдЕрдзिрдХ рджिрд╡्рдпांрдЧрддा рд╡ाрд▓े рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕ाрде рдоें рдПрдХ рд╕рд╣рдпाрдд्рд░ी рдХा рднी рд▓ाрдн рдЙрдаा рд╕рдХрддे рд╣ैं   рдХрд╣ाँ рд╕े-рд╕рдм рддрдХ рдпाрдд्рд░ा? UPSRTC рдХी рд╕рднी ‘ordinary’ (рд╕ाрдзाрд░рдг) рдмрд╕ों рдоें рдоुрдл्рдд рдпाрдд्рд░ा рд░ाрдЬрдзाрдиी, рд╕िрдЯी / рдИ‑рдмрд╕ों рдоें рднी рдпрд╣ рд╕ुрд╡िрдзा рд▓ाрдЧू  рд╕ुрд╡िрдзा рд░ाрдЬ्рдп-рд╕ीрдоा рдХे рдЕंрджрд░ рдФрд░ рдмाрд╣рд░ рджोрдиों рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдоाрди्рдп рд╣ै ✔️ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рдоूрд▓ disability certificate (Chief Medical Officer/Comp. Medical Officer рдж्рд╡ाрд░ा рдЬाрд░ी) Aadhaar рдХाрд░्рдб рдпा UDID рдХाрд░्рдб (рдЙрдкрд╕्рдеिрддि рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп) ( uphwd.gov.in )  рдиिрдпрдо рдФрд░ рдЙрдкрдпोрдЧ рдХैрд╕े рдХрд░ें? рдмрд╕ рд╕्рдЯाрдл рдХो рдпाрдд्рд░ा рдЖрд░ंрдн рд╕े рдкрд╣рд▓े рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рджिрдЦाрдПं рд░िрдЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрд╢рди рдпा рдЕрдЧ्рд░िрдо рдЯिрдХрдЯिंрдЧ рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рдирд╣ीं рд╣ै; рдмрд╕ рдоें рд╕рд╡ाрд░ рд╣ोрддे рд╕рдордп рдпрд╣ ...

Sabla / Kishori Balika Yojana – рдХिрд╢ोрд░िрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░рддा рдХी рдУрд░ рдордЬрдмूрдд рдХрджрдо

Sabla / Kishori Balika Yojana рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा / рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा: рдмेрдЯिрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╡рд▓ंрдмрди рдХी рд░ाрд╣  рднाрд░рдд рдЬैрд╕े рджेрд╢ рдоें рдЬрд╣ां рдмेрдЯिрдпाँ рдПрдХ рддрд░рдл рджेрд╡ी рдХा рд░ूрдк рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ैं, рд╡рд╣ीं рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рдХрдИ рдмाрд░ рдЙрди्рд╣ें рд╢िрдХ्рд╖ा, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рд╕рдо्рдоाрди рд╕े рд╡ंрдЪिрдд рднी рд░рд╣рдиा рдкрдб़рддा рд╣ै। рдПрдХ рдХिрд╢ोрд░ी рдХे рдЬीрд╡рди рдоें рдЬрдм рдЙрд╕рдХा рд╢рд░ीрд░ рдФрд░ рдорди рдХрдИ рдмрджрд▓ाрд╡ों рд╕े рдЧुрдЬрд░рддा рд╣ै, рддрдм рдЙрд╕े рд╕рдмрд╕े рдЬ़्рдпाрджा рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди, рдкोрд╖рдг, рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдФрд░ рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рд╣ोрддी рд╣ै। рдЗрд╕ी рд╕ंрд╡ेрджрдиा рдФрд░ рдЬ़рд░ूрд░рдд рдХो рд╕рдордЭрддे рд╣ुрдП рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा (рдЬिрд╕े рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै) рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХी — рддाрдХि рджेрд╢ рдХी рдмेрдЯिрдпाँ рди рд╕िрд░्рдл рд╕्рд╡рд╕्рде рд░рд╣ें, рдмрд▓्рдХि рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рднी рдмрдиें। рдХिрд╢ोрд░ी – рдПрдХ рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдоोрдб़ рдЬрдм рдХोрдИ рдмрдЪ्рдЪी 11-18 рд╕ाрд▓ рдХी рдЙрдо्рд░ рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХрд░рддी рд╣ै, рддो рдпрд╣ рдЙрд╕рдХा рд╢ाрд░ीрд░िрдХ, рдоाрдирд╕िрдХ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╕рдмрд╕े рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдФрд░ рдиिрд░्рдгाрдпрдХ рд╕рдордп рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЙрдо्рд░ рдоें рд╡рд╣ рди рддो рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рдмрдЪ्рдЪी рд░рд╣рддी рд╣ै, рди рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рд╡рдпрд╕्рдХ। рд╡рд╣ рдЕрдкрдиी рдкрд╣рдЪाрди, рдЖрдд्рдо-рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдФрд░ рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЕрдкрдиे рд╕्рдеाрди рдХो рд▓ेрдХрд░ рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ोрддी рд╣ै। рдЧ्рд░ाрдоीрдг рднाрд░рдд рдоें рд╕्рдеिрддि рдФрд░ рднी рдХрдаिрди рд╣ै — рдпрд╣ाँ рдЕрдзिрдХांрд╢ рдХिрд╢ोрд░िрдпाँ рдпा рддो рд╕्рдХूрд▓ рдЫोрдб़ рдЪुрдХी рд╣ोрддी рд╣ैं, рдпा рдШрд░ेрд▓ू рдЬिрдо्рдоेрджाрд░िрдпो...

рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрди्рдо рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं: рдЖрд╕ाрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдФрд░ рдЬрд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़

рдЕрдм рдЬрди्рдо рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиा рд╣ुрдЖ рдЖрд╕ाрди!  рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं? рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рди рдХेрд╡рд▓ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рд╣ैं, рдмрд▓्рдХि рдпे рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рдкрд╣рдЪाрди, рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдФрд░ рдЕрдзिрдХाрд░ों рдХा рдк्рд░рдоाрдг рд╣ोрддे рд╣ैं। рдЕрдЧрд░ рдЖрдк рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд░рд╣рддे рд╣ैं рдФрд░ рд╕ोрдЪ рд░рд╣े рд╣ैं рдХि рдпрд╣ рд╕рд░्рдЯिрдлिрдХेрдЯ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं – рддो рдпрд╣ рдЧाрдЗрдб рдЖрдкрдХे рд▓िрдП рд╣ै।  рднाрдЧ 1: рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (Birth Certificate)  рдХ्рдпों рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░? рд╕्рдХूрд▓ рдоें рдПрдбрдоिрд╢рди рдХे рд▓िрдП рдЖрдзाрд░ рдХाрд░्рдб рдФрд░ рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдУं рдХा рд▓ाрдн рдЙрдаाрдиे рдХे рд▓िрдП рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рдкрд╣рдЪाрди рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП  рдХрдм рдмрдирд╡ाрдПं? рдмрдЪ्рдЪे рдХे рдЬрди्рдо рдХे 21 рджिрди рдХे рднीрддрд░ рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░рдиा рд╕рдмрд╕े рдмेрд╣рддрд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рджेрд░ рд╕े рдЖрд╡ेрджрди рдкрд░ рдЕрдлिрдбेрд╡िрдЯ рдФрд░ рдордЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрдЯ рдЕрдк्рд░ूрд╡рд▓ рдХी рдЬ़рд░ूрд░рдд рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै।  рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЬ़рд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़: рдмрдЪ्рдЪे рдХा рдиाрдо (рдЕрдЧрд░ рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ो) рдоाрддा-рдкिрддा рдХी рдкрд╣рдЪाрди (Aadhaar, рд╡ोрдЯрд░ ID) рдЕрд╕्рдкрддाрд▓ рд╕े рдоिрд▓ा рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (рдпрджि рд╣ॉрд╕्рдкिрдЯрд▓ рдоें рдЬрди्рдо рд╣ुрдЖ) рдиिрд╡ाрд╕ рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (Electricity Bill, Ration Card рдЖрджि) ...