Skip to main content

рджिрд╡्рдпांрдЧों рд╣ेрддु рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдПं рд╡ рд╕ुрд╡िрдзाрдПं – рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢

рджुрдХाрди рдоें рднाрд░рддीрдп рджिрд╡्рдпांрдЧрдЬрди рдЙрдд्рд╕ाрд╣ рдХे рд╕ाрде рдЧ्рд░ाрд╣рдХों рдХी рд╕ेрд╡ा рдХрд░рддे рд╣ुрдП, рдЬिрд╕рдоें рдЕрд▓рдоाрд░िрдпों рдкрд░ рд╡िрднिрди्рди рд╡рд╕्рддुрдПं рд╕рдЬी рд╣ैं

рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों (Divyangjan) рдХे рд▓िрдП рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдХрдИ рдоुрдЦ्рдп рдпोрдЬрдиाрдПँ рдФрд░ рд╕ुрд╡िрдзाрдПँ рд╕ंрдЪाрд▓िрдд рдХी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ैं, рдЬो рдЙрди्рд╣ें рдЖрд░्рдеिрдХ, рд╕ाрдоाрдЬिрдХ, рддрдХрдиीрдХी рдФрд░ рд╢ैрдХ्рд╖िрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╕рд╢рдХ्рдд рдмрдиाрдиे рдХे рд▓िрдП рдбिрдЬ़ाрдЗрди рдХी рдЧрдИ рд╣ैं:


 1. рджिрд╡्рдпांрдЧ рдкेंрд╢рди рдпोрдЬрдиा

  • ₹1,000 рдк्рд░рддि рдоाрд╣ — 40 % рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╡िрдХрд▓ांрдЧрддा рд╡ाрд▓े рджिрд╡्рдпांрдЧ рдиाрдЧрд░िрдХों рдХे рд▓िрдП।

  • ₹3,000 рдк्рд░рддि рдоाрд╣ — рдХुрд╖्рдард░ोрдЧ рд╕े рдк्рд░рднाрд╡िрдд (рд▓िрдк्рд░ोрд╕ी) рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рдХे рд▓िрдП।

  • рдкाрдд्рд░рддा: 18 рд╡рд░्рд╖+, UP рдиिрд╡ाрд╕ी, рдкाрд░िрд╡ाрд░िрдХ рдЖрдп рд╕ीрдоा (рдЧ्рд░ाрдоीрдг ₹46,080, рд╢рд╣рд░ी ₹56,460), рдЕрди्рдп рдкेंрд╢рди рдпोрдЬрдиा рд╕े рд▓ाрднाрди्рд╡िрдд рдирд╣ीं।


 2. рд╕рд╣ाрдпрдХ рдЙрдкрдХрд░рдг / рдХृрдд्рд░िрдо рдЕंрдЧ рдпोрдЬрдиा

  • рдоोрдЯрд░ाрдЗрдЬ्рдб рдд्рд░ाрдИрд╕ाрдЗрдХिрд▓, рд╡्рд╣ीрд▓рдЪेрдпрд░, рд╡ॉрдХрд░, рдХाрди рдХी рдорд╢ीрди рдЬैрд╕े рдЙрдкрдХрд░рдг рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ/рдЕрдиुрджाрдиिрдд।

  • рдмрдЬрдЯ 2025–26 рдоें ₹39.4 рдХрд░ोрдб़ рдЖрд╡ंрдЯिрдд, рдЬिрд╕рдоें ₹2 рдХрд░ोрдб़ рд╕िрд░्рдл рдоोрдЯрд░ाрдЗрдЬ्рдб рдд्рд░ाрдИрд╕ाрдЗрдХिрд▓ рдХे рд▓िрдП рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ैं।


 3. рд╢рд▓्рдп рдЪिрдХिрдд्рд╕ा рдЕрдиुрджाрди рдпोрдЬрдиा

  • рд╡िрдХрд▓ांрдЧ рдЕрд╡рд╕्рдеा рдХो рд╕ुрдзाрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдоुрдХ्рдд рд╢рд▓्рдп рдЪिрдХिрдд्рд╕ा рдЕрдиुрджाрди

  • 2017–22 рддрдХ 11 рд╕े рдЕрдзिрдХ рдСрдкрд░ेрд╢рди рдХिрдпे рдЧрдП।

  • рдХॉрдХ्рд▓िрдпрд░ рдЗрдо्рдк्рд▓ांрдЯ рдпोрдЬрдиा рдЕंрддрд░्рдЧрдд 214 рдмрдЪ्рдЪों рдХी рдоॉрдиिрдЯрд░िंрдЧ рдФрд░ рд╢ुрд░ुрдЖрддी рдЗрд▓ाрдЬ рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд।


 4. рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा

  • UPSRTC рдж्рд╡ाрд░ा рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХो рдЬीрд╡рди-рднрд░ рдХी рдоुрдл्рдд рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рдХी рд╕ुрд╡िрдзा, 31 рд▓ाрдЦ+ рдмेрдиिрдлिрд╢िрдпрд░ी рдЗрд╕ рд╕ुрд╡िрдзा рдХा рд▓ाрдн рдЙрдаा рдЪुрдХे (uphwd.gov.in)।


 5. рджिрд╡्рдпांрдЧрдЬрди рд╡िрд╡ाрд╣ рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣рди рдпोрдЬрдиा

  • рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣ाрдпрддा:

    • рдкрдд्рдиी/рдкрддि рдоें рд╕े рдПрдХ рджिрд╡्рдпांрдЧ: ₹15,000–₹20,000

    • рджोрдиों рджिрд╡्рдпांрдЧ: ₹35,000

  • рдкाрдд्рд░: ≥40% рд╡िрдХрд▓ांрдЧрддा, рдпुрд╡рдХ ≥21 рд╡рд░्рд╖, рдпुрд╡рддी ≥18 рд╡рд░्рд╖।


 6. рджुрдХाрди рдиिрд░्рдоाрдг/ рд╕ंрдЪाрд▓рди рдпोрдЬрдиा

  • рджिрд╡्рдпांрдЧ рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рдХो рджुрдХाрди рдЪрд▓ाрдиे рд╣ेрддु рдЛрдг рдпा рдЕрдиुрджाрди рдк्рд░рджाрди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।

  • 2017–2022 рддрдХ рдХुрд▓ 194 рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХो рд╕рд╣ाрдпрддा рдоिрд▓ी।


 7. рдХौрд╢рд▓ рд╡िрдХाрд╕ рдПрд╡ं рд╢िрдХ्рд╖ा

  • рдХौрд╢рд▓ рд╡िрдХाрд╕ рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХे рдмाрдж рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХो рд▓ोрди рднी рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрдП рдЬाрддे рд╣ैं।

  • рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП рд╡िрд╢ेрд╖ рд╢ैрдХ्рд╖िрдХ рдкुрдирд░्рд╡ाрд╕рди рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдмрдиाрдП рдЧрдП, рдХрдИ рдоें ISO рдк्рд░рдоाрдгрди рдФрд░ рд╕्рдоाрд░्рдЯ рдХ्рд▓ाрд╕ рдХी рд╕ुрд╡िрдзा।


 рд╕ुрд╡िрдзाрдПँ рд╕ाрд░ांрд╢ рдоें

рдпोрдЬрдиा рдоुрдЦ्рдп рд▓ाрдн
рджिрд╡्рдпांрдЧ рдкेंрд╢рди ₹1,000 (рджिрд╡्рдпांрдЧ), ₹3,000 (рдХुрд╖्рда рд░ोрдЧ)
рд╕рд╣ाрдпрдХ рдЙрдкрдХрд░рдг рдпोрдЬрдиा рдоोрдЯрд░ाрдЗрдЬ्рдб рдд्рд░ाрдИрд╕ाрдЗрдХिрд▓, рд╡्рд╣ीрд▓рдЪेрдпрд░ рдЖрджि рдк्рд░рджाрди
рд╢рд▓्рдп рдЪिрдХिрдд्рд╕ा рдЕрдиुрджाрди рд╢рд▓्рдп рдСрдкрд░ेрд╢рди рдХा рдЕрдиुрджाрди (рдХॉрдХ्рд▓िрдпрд░ рдЗрдо्рдк्рд▓ांрдЯ рд╕рд╣िрдд)
рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा UPSRTC рдоें рдоुрдл्рдд рдпाрдд्рд░ा
рд╡िрд╡ाрд╣ рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣рди рдпोрдЬрдиा 15k–35k рд╡िрд╡ाрд╣ рдЕрдиुрджाрди (DBT рд╕ुрд╡िрдзा рд╕े)
рджुрдХाрди рдиिрд░्рдоाрдг рдпोрдЬрдиा рдЖрдд्рдо-рдЖрдЬрдо рдкрд░िрдпोрдЬрдиा рдоें рд╡िрдд्рддीрдп рд╕рд╣ाрдпрддा
рдХौрд╢рд▓ рд╡ рд╢िрдХ्рд╖ा рд╕рд╣ाрдпрддा рдХौрд╢рд▓ рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг, рд▓ोрди рд╕рд╣ाрдпрддा рдПрд╡ं рд╕्рдХूрд▓/рд╕рдо्рдоेрд▓рди рд╕ुрд╡िрдзा

 рдЖрд╡ेрджрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा

  • рдСрдирд▓ाрдЗрди: divyangjanrajyanidhi.in рдпा sspy-up.gov.in рдкрд░ рдЬाрдХрд░ рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░ें।

  • рдСрдл़рд▓ाрдЗрди: рдирдЬрджीрдХी рдЬрди рд╕ुрд╡िрдзा рдХेंрдж्рд░ (CSC), рд▓ोрдХрд╡ाрдгी рдХेंрдж्рд░ рдпा рджिрд╡्рдпांрдЧрдЬрди рд╕рд╢рдХ्рддिрдХрд░рдг рд╡िрднाрдЧ рдХाрд░्рдпाрд▓рдп рдкрд░ рдЬाрдХрд░ рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░ें।


✅ рдЕрдЧрд▓ा рдХрджрдо рд╕рд╣ाрдпрддा рдХे рд▓िрдП

рдпрджि рдЖрдк рдЪाрд╣ें, рддो рд╣рдоें рдИрдоेрд▓ рдХрд░ेंрдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХी рджिрд╡्рдпांрдЧрдЬрди рд╡िрд╡ाрд╣ рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣рди рдпोрдЬрдиा

UP рдХी рджिрд╡्рдпांрдЧрдЬрди рдкुрдирд░्рд╡ाрд╕рди рд╣ेрддु рджुрдХाрди рдиिрд░्рдоाрдг/рд╕ंрдЪाрд▓рди рдпोрдЬрдиा

рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХी рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдПँ – 2025 рддрдХ рдХी рд╕ूрдЪी

 FAQs

Q1: рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП рдХौрди-рд╕ी рд╢िрдХ्рд╖ा рдпोрдЬрдиाрдПं рд╣ैं?
ЁЯСЙ рдЫाрдд्рд░рд╡ृрдд्рддि, рд╡िрд╢ेрд╖ рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рдм्рд░ेрд▓ рдк्рд░ेрд╕ рдФрд░ рдоुрдл्рдд рдкुрд╕्рддрдХ рд╡िрддрд░рдг рдпोрдЬрдиा।

Q2: рджिрд╡्рдпांрдЧрдЬрди рдХे рд▓िрдП рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдпोрдЬрдиाрдПं рдХ्рдпा рд╣ैं?
ЁЯСЙ рд╕्рд╡рд░ोрдЬрдЧाрд░ рд▓ोрди рдпोрдЬрдиा, рджुрдХाрди рдиिрд░्рдоाрдг/рд╕ंрдЪाрд▓рди рдпोрдЬрдиा рдФрд░ рдЖрд░рдХ्рд╖рдг рдЖрдзाрд░िрдд рдиौрдХрд░िрдпां।

Q3: рдкुрдирд░्рд╡ाрд╕ рд╕े рдЬुрдб़ी рд╕ुрд╡िрдзाрдПं рдХौрди-рд╕ी рд╣ैं?
ЁЯСЙ рдХृрдд्рд░िрдо рдЕंрдЧ рд╡िрддрд░рдг, рд╕рд╣ाрдпрдХ рдЙрдкрдХрд░рдг рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрдиा рдФрд░ рдкुрдирд░्рд╡ाрд╕ рдХेंрдж्рд░।

Q4: рдХ्рдпा рджिрд╡्рдпांрдЧрдЬрдиों рдХो рд╡िрд╡ाрд╣ рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣рди рдпोрдЬрдиा рдХा рд▓ाрдн рдоिрд▓рддा рд╣ै?
ЁЯСЙ рд╣ाँ, рджिрд╡्рдпांрдЧ рджंрдкрддिрдпों рдХो рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣ाрдпрддा рджी рдЬाрддी рд╣ै।

Q5: рдЖрд╡ेрджрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХ्рдпा рд╣ै?
ЁЯСЙ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдХрд▓्рдпाрдг рд╡िрднाрдЧ рдХी рдЖрдзिрдХाрд░िрдХ рд╡ेрдмрд╕ाрдЗрдЯ рдпा рдЬिрд▓ा рджिрд╡्рдпांрдЧрдЬрди рдХाрд░्рдпाрд▓рдп рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдЖрд╡ेрджрди рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।

Comments

Popular posts from this blog

UP рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП UPSRTC рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрд╡िрдзा

Free Travel Facility for Persons with Disabilities рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП UPSRTC (рд░ाрдЬ्рдп рдкрд░िрд╡рд╣рди рдиिрдЧрдо) рдж्рд╡ाрд░ा рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрд╡िрдзा рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ै। рдЗрд╕े Free Travel Facility for Persons with Disabilities Rules‑2019 рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд▓ाрдЧू рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдиीрдЪे рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рдЬाрдирдХाрд░ी рджी рдЧрдИ рд╣ै ЁЯСЗ  рдХौрди рд▓ाрдн рдЙрдаा рд╕рдХрддा рд╣ै? рдХोрдИ рднी рджिрд╡्рдпांрдЧ (≥40% рд╡िрдХрд▓ांрдЧрддा) 80% рдпा рдЕрдзिрдХ рджिрд╡्рдпांрдЧрддा рд╡ाрд▓े рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕ाрде рдоें рдПрдХ рд╕рд╣рдпाрдд्рд░ी рдХा рднी рд▓ाрдн рдЙрдаा рд╕рдХрддे рд╣ैं   рдХрд╣ाँ рд╕े-рд╕рдм рддрдХ рдпाрдд्рд░ा? UPSRTC рдХी рд╕рднी ‘ordinary’ (рд╕ाрдзाрд░рдг) рдмрд╕ों рдоें рдоुрдл्рдд рдпाрдд्рд░ा рд░ाрдЬрдзाрдиी, рд╕िрдЯी / рдИ‑рдмрд╕ों рдоें рднी рдпрд╣ рд╕ुрд╡िрдзा рд▓ाрдЧू  рд╕ुрд╡िрдзा рд░ाрдЬ्рдп-рд╕ीрдоा рдХे рдЕंрджрд░ рдФрд░ рдмाрд╣рд░ рджोрдиों рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдоाрди्рдп рд╣ै ✔️ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рдоूрд▓ disability certificate (Chief Medical Officer/Comp. Medical Officer рдж्рд╡ाрд░ा рдЬाрд░ी) Aadhaar рдХाрд░्рдб рдпा UDID рдХाрд░्рдб (рдЙрдкрд╕्рдеिрддि рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп) ( uphwd.gov.in )  рдиिрдпрдо рдФрд░ рдЙрдкрдпोрдЧ рдХैрд╕े рдХрд░ें? рдмрд╕ рд╕्рдЯाрдл рдХो рдпाрдд्рд░ा рдЖрд░ंрдн рд╕े рдкрд╣рд▓े рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рджिрдЦाрдПं рд░िрдЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрд╢рди рдпा рдЕрдЧ्рд░िрдо рдЯिрдХрдЯिंрдЧ рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рдирд╣ीं рд╣ै; рдмрд╕ рдоें рд╕рд╡ाрд░ рд╣ोрддे рд╕рдордп рдпрд╣ ...

Sabla / Kishori Balika Yojana – рдХिрд╢ोрд░िрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░рддा рдХी рдУрд░ рдордЬрдмूрдд рдХрджрдо

Sabla / Kishori Balika Yojana рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा / рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा: рдмेрдЯिрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╡рд▓ंрдмрди рдХी рд░ाрд╣  рднाрд░рдд рдЬैрд╕े рджेрд╢ рдоें рдЬрд╣ां рдмेрдЯिрдпाँ рдПрдХ рддрд░рдл рджेрд╡ी рдХा рд░ूрдк рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ैं, рд╡рд╣ीं рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рдХрдИ рдмाрд░ рдЙрди्рд╣ें рд╢िрдХ्рд╖ा, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рд╕рдо्рдоाрди рд╕े рд╡ंрдЪिрдд рднी рд░рд╣рдиा рдкрдб़рддा рд╣ै। рдПрдХ рдХिрд╢ोрд░ी рдХे рдЬीрд╡рди рдоें рдЬрдм рдЙрд╕рдХा рд╢рд░ीрд░ рдФрд░ рдорди рдХрдИ рдмрджрд▓ाрд╡ों рд╕े рдЧुрдЬрд░рддा рд╣ै, рддрдм рдЙрд╕े рд╕рдмрд╕े рдЬ़्рдпाрджा рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди, рдкोрд╖рдг, рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдФрд░ рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рд╣ोрддी рд╣ै। рдЗрд╕ी рд╕ंрд╡ेрджрдиा рдФрд░ рдЬ़рд░ूрд░рдд рдХो рд╕рдордЭрддे рд╣ुрдП рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा (рдЬिрд╕े рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै) рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХी — рддाрдХि рджेрд╢ рдХी рдмेрдЯिрдпाँ рди рд╕िрд░्рдл рд╕्рд╡рд╕्рде рд░рд╣ें, рдмрд▓्рдХि рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рднी рдмрдиें। рдХिрд╢ोрд░ी – рдПрдХ рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдоोрдб़ рдЬрдм рдХोрдИ рдмрдЪ्рдЪी 11-18 рд╕ाрд▓ рдХी рдЙрдо्рд░ рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХрд░рддी рд╣ै, рддो рдпрд╣ рдЙрд╕рдХा рд╢ाрд░ीрд░िрдХ, рдоाрдирд╕िрдХ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╕рдмрд╕े рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдФрд░ рдиिрд░्рдгाрдпрдХ рд╕рдордп рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЙрдо्рд░ рдоें рд╡рд╣ рди рддो рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рдмрдЪ्рдЪी рд░рд╣рддी рд╣ै, рди рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рд╡рдпрд╕्рдХ। рд╡рд╣ рдЕрдкрдиी рдкрд╣рдЪाрди, рдЖрдд्рдо-рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдФрд░ рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЕрдкрдиे рд╕्рдеाрди рдХो рд▓ेрдХрд░ рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ोрддी рд╣ै। рдЧ्рд░ाрдоीрдг рднाрд░рдд рдоें рд╕्рдеिрддि рдФрд░ рднी рдХрдаिрди рд╣ै — рдпрд╣ाँ рдЕрдзिрдХांрд╢ рдХिрд╢ोрд░िрдпाँ рдпा рддो рд╕्рдХूрд▓ рдЫोрдб़ рдЪुрдХी рд╣ोрддी рд╣ैं, рдпा рдШрд░ेрд▓ू рдЬिрдо्рдоेрджाрд░िрдпो...

рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрди्рдо рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं: рдЖрд╕ाрди рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдФрд░ рдЬрд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़

рдЕрдм рдЬрди्рдо рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиा рд╣ुрдЖ рдЖрд╕ाрди!  рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं? рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдФрд░ рдоृрдд्рдпु рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рди рдХेрд╡рд▓ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рд╣ैं, рдмрд▓्рдХि рдпे рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рдкрд╣рдЪाрди, рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдФрд░ рдЕрдзिрдХाрд░ों рдХा рдк्рд░рдоाрдг рд╣ोрддे рд╣ैं। рдЕрдЧрд░ рдЖрдк рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд░рд╣рддे рд╣ैं рдФрд░ рд╕ोрдЪ рд░рд╣े рд╣ैं рдХि рдпрд╣ рд╕рд░्рдЯिрдлिрдХेрдЯ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं – рддो рдпрд╣ рдЧाрдЗрдб рдЖрдкрдХे рд▓िрдП рд╣ै।  рднाрдЧ 1: рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (Birth Certificate)  рдХ्рдпों рдЬ़рд░ूрд░ी рд╣ै рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░? рд╕्рдХूрд▓ рдоें рдПрдбрдоिрд╢рди рдХे рд▓िрдП рдЖрдзाрд░ рдХाрд░्рдб рдФрд░ рдкाрд╕рдкोрд░्рдЯ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдУं рдХा рд▓ाрдн рдЙрдаाрдиे рдХे рд▓िрдП рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рдкрд╣рдЪाрди рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП  рдХрдм рдмрдирд╡ाрдПं? рдмрдЪ्рдЪे рдХे рдЬрди्рдо рдХे 21 рджिрди рдХे рднीрддрд░ рдЖрд╡ेрджрди рдХрд░рдиा рд╕рдмрд╕े рдмेрд╣рддрд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рджेрд░ рд╕े рдЖрд╡ेрджрди рдкрд░ рдЕрдлिрдбेрд╡िрдЯ рдФрд░ рдордЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрдЯ рдЕрдк्рд░ूрд╡рд▓ рдХी рдЬ़рд░ूрд░рдд рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै।  рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдмрдирд╡ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЬ़рд░ूрд░ी рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़: рдмрдЪ्рдЪे рдХा рдиाрдо (рдЕрдЧрд░ рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ो) рдоाрддा-рдкिрддा рдХी рдкрд╣рдЪाрди (Aadhaar, рд╡ोрдЯрд░ ID) рдЕрд╕्рдкрддाрд▓ рд╕े рдоिрд▓ा рдЬрди्рдо рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (рдпрджि рд╣ॉрд╕्рдкिрдЯрд▓ рдоें рдЬрди्рдо рд╣ुрдЖ) рдиिрд╡ाрд╕ рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ (Electricity Bill, Ration Card рдЖрджि) ...