Skip to main content

"NEP 2020: рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдЬ़рд░िрдП рдирдП рднाрд░рдд рдХा рд╕рдкрдиा"

 NEP 2020 – рдирдИ рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि 

 рдпрд╣ рд╕िрд░्рдл рдПрдХ рдиीрддि рдирд╣ीं, рдмрд▓्рдХि рднाрд░рдд рдХे рднрд╡िрд╖्рдп рдХे рдмрдЪ्рдЪों, рдпुрд╡ाрдУं рдФрд░ рд╢िрдХ्рд╖рдХों рдХे рд▓िрдП рдирдИ рджिрд╢ा рдФрд░ рдирдпा рд╕рдкрдиा рд╣ै।


NEP 2020 – рдирдИ рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि рдХी рдкрд╣рд▓

"рдкрдв़ाрдИ рд╕िрд░्рдл рдбिрдЧ्рд░ी рдХे рд▓िрдП рдирд╣ीं, рд╕рдордЭ рдФрд░ рдЬ़िंрджрдЧी рдХे рд▓िрдП рд╣ो"

рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा 2020 рдоें рдШोрд╖िрдд рдХी рдЧрдИ рдирдИ рд╢िрдХ्рд╖ा рдиीрддि (NEP), рдХрд░ीрдм 34 рд╕ाрд▓ рдмाрдж рд╢िрдХ्рд╖ा рдоें рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рд╕ुрдзाрд░ рд╣ै
рдЗрд╕рдХा рдордХрд╕рдж рд╣ै рдХि рднाрд░рдд рдХी рд╢िрдХ्рд╖ा рдк्рд░рдгाрд▓ी рдХो рдЬ़्рдпाрджा рд▓рдЪीрд▓ा, рд╕рдоाрд╡ेрд╢ी, рдЖрдзुрдиिрдХ рдФрд░ рдЫाрдд्рд░-рдХेंрдж्рд░िрдд рдмрдиाрдпा рдЬाрдП।


NEP 2020 рдХा рдоूрд▓ рдЙрдж्рджेрд╢्рдп

  • рд╢िрдХ्рд╖ा рдХो рдмोрдЭ рд╕े рдоुрдХ्рдд, рд░ुрдЪिрдХрд░ рдФрд░ рдЬीрд╡рдиोрдкрдпोрдЧी рдмрдиाрдиा

  • рдмрдЪ्рдЪों рдХी рд░рдЪрдиाрдд्рдордХрддा, рдЖрд▓ोрдЪрдиाрдд्рдордХ рд╕ोрдЪ рдФрд░ рдиैрддिрдХ рдоूрд▓्рдпों рдХो рд╡िрдХрд╕िрдд рдХрд░рдиा

  • рдкрдв़ाрдИ рдХो рд░рдЯे-рд░рдЯाрдП рдкाрда्рдпрдХ्рд░рдо рд╕े рдиिрдХाрд▓рдХрд░ рд╕рдордЭ, рдХौрд╢рд▓ рдФрд░ рдирд╡ाрдЪाрд░ рд╕े рдЬोрдб़рдиा

  • рд╕рднी рдХो рдмрд░ाрдмрд░ी рдХा рдЕрд╡рд╕рд░ рджेрдиा — рдЪाрд╣े рд╡ो рдЧांрд╡ рдоें рд╣ो рдпा рд╢рд╣рд░ рдоें, рдЕрдоीрд░ рд╣ो рдпा рдЧрд░ीрдм


рд╕्рдХूрд▓ рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдмрдб़े рдмрджрд▓ाрд╡

1. рдирдпा рд╕्рдХूрд▓ рдвांрдЪा – 5+3+3+4

рдЪрд░рдг рдЙрдо्рд░ рдХрдХ्рд╖ा рдХ्рдпा рд╣ोрдЧा
рдлाрдЙंрдбेрд╢рди 3–8 рд╕ाрд▓ рдмाрд▓рд╡ाрдб़ी рд╕े рдХрдХ्рд╖ा 2 рдЦेрд▓ рдЖрдзाрд░िрдд, рдЧрддिрд╡िрдзि рдЖрдзाрд░िрдд рд╕ीрдЦрдиा
рдк्рд░िрдкрд░ेрдЯрд░ी 8–11 рд╕ाрд▓ рдХрдХ्рд╖ा 3–5 рднाрд╖ा, рдЧрдгिрдд, рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХी рдиींрд╡
рдоिрдбिрд▓ 11–14 рд╕ाрд▓ рдХрдХ्рд╖ा 6–8 рд╕ोрдЪ рдЖрдзाрд░िрдд рд╡िрд╖рдп, рдХोрдбिंрдЧ, рдк्рд░ोрдЬेрдХ्рдЯ
рд╕ेрдХंрдбрд░ी 14–18 рд╕ाрд▓ рдХрдХ्рд╖ा 9–12 рд╡िрд╖рдпों рдоें рд▓рдЪीрд▓ाрдкрди, рд╕्рдХिрд▓्рд╕ рдФрд░ рдоूрд▓्рдп рд╢िрдХ्рд╖ा

2. рд╡िрд╖рдпों рдоें рд▓рдЪीрд▓ाрдкрди (No hard separation)

  • рдЕрдм рдХрд▓ा, рд╡िрдЬ्рдЮाрди, рд╡ाрдгिрдЬ्рдп рдХा рдХोрдИ рдХрдаोрд░ рд╡िрднाрдЬрди рдирд╣ीं рд╣ोрдЧा

  • рдЫाрдд्рд░ рдЧрдгिрдд рдХे рд╕ाрде рдо्рдпूрдЬ़िрдХ рдпा рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХे рд╕ाрде рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рд╕ाрдЗंрд╕ рдЪुрди рд╕рдХрддे рд╣ैं

  • рд╕ीрдЦрдиा рд╣ोрдЧा рд░ुрдЪि рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, рд╕िрд░्рдл рдиंрдмрд░ рд▓ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдирд╣ीं


3. рдоाрддृрднाрд╖ा рдоें рдкрдв़ाрдИ

  • рдХрдХ्рд╖ा 5 рддрдХ (рдФрд░ рдЬрд╣ाँ рд╕ंрднрд╡ рд╣ो 8рд╡ीं рддрдХ) рдоूрд▓ рднाрд╖ा / рдоाрддृрднाрд╖ा / рд╕्рдеाрдиीрдп рднाрд╖ा рдоें рдкрдв़ाрдИ

  • рдмрдЪ्рдЪों рдХो рд╕ीрдЦрдиा рд╕рд░рд▓ рдФрд░ рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рд▓рдЧे, рдЗрд╕рд▓िрдП рднाрд╖ा рдмाрдзा рди рдмрдиे


4. рдХोрдбिंрдЧ рдФрд░ рд╕्рдХिрд▓्рд╕ рдХी рдкрдв़ाрдИ

  • рдХрдХ्рд╖ा 6 рд╕े рдХोрдбिंрдЧ, AI, рдХ्рд░िрдПрдЯिрд╡ рд░ाрдЗрдЯिंрдЧ, рдХृрд╖ि, рд╕िрд▓ाрдИ, рдХुрдХिंрдЧ, рдлाрдЗрдиेंрд╢िрдпрд▓ рд▓िрдЯрд░ेрд╕ी рдЬैрд╕े рд╕्рдХिрд▓्рд╕

  • рдкрдв़ाрдИ = рдЬीрд╡рди рдХे рд▓िрдП рддैрдпाрд░ी, рд╕िрд░्рдл рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рдирд╣ीं


5. рд░िрдкोрд░्рдЯ рдХाрд░्рдб рднी рдмрджрд▓ рдЬाрдПрдЧा

  • рдЕрдм рд░िрдкोрд░्рдЯ рдХाрд░्рдб рдоें рд╕िрд░्рдл рдиंрдмрд░ рдирд╣ीं, рд╕ीрдЦрдиे рдХी рд╕рдордЭ, рд╕рд╣рдпोрдЧ, рд╕ोрдЪ, рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдЬैрд╕ी рдЪीрдЬें рднी рд╣ोंрдЧी

  • рдЫाрдд्рд░, рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдФрд░ рдЕрднिрднाрд╡рдХ – рддीрдиों рдХा рдоूрд▓्рдпांрдХрди рдФрд░ рд╕ंрд╡ाрдж


рдХॉрд▓ेрдЬ/рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдмрджрд▓ाрд╡

1. 4 рд╕ाрд▓ рдХा рдЧ्рд░ेрдЬुрдПрд╢рди рдФрд░ рдорд▓्рдЯी-рдПंрдЯ्рд░ी/рдПрдЧ्рдЬ़िрдЯ рд╕िрд╕्рдЯрдо

рдкрдв़ाрдИ рдХी рдЕрд╡рдзि рдбिрдЧ्рд░ी
1 рд╕ाрд▓ рд╕рд░्рдЯिрдлिрдХेрдЯ
2 рд╕ाрд▓ рдбिрдк्рд▓ोрдоा
3 рд╕ाрд▓ рдЧ्рд░ेрдЬुрдПрд╢рди
4 рд╕ाрд▓ рд░िрд╕рд░्рдЪ / рдСрдирд░्рд╕ рдбिрдЧ्рд░ी

рдпाрдиी рдЕрдЧрд░ рдЫाрдд्рд░ рдХिрд╕ी рдХाрд░рдгрд╡рд╢ рдмीрдЪ рдоें рдкрдв़ाрдИ рдЫोрдб़ рджे, рддрдм рднी рдЙрд╕े рдЙрд╕рдХा рдк्рд░рдоाрдгрдкрдд्рд░ рдоिрд▓ेрдЧा।


2. Academic Bank of Credits (ABC)

  • рдЫाрдд्рд░ рдЕрдкрдиी рдкрдв़ाрдИ рдХा рд░िрдХॉрд░्рдб рдФрд░ рдХ्рд░ेрдбिрдЯ рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдмैंрдХ рдоें рд╕्рдЯोрд░ рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं

  • рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдпों рд╕े рдХोрд░्рд╕ рдХрд░рдХे рд╕рдордЧ्рд░ рдбिрдЧ्рд░ी рдмрдиा рд╕рдХрддे рд╣ैं

  • рдпाрдиी рдкрдв़ाрдИ рдоें рдЖрдЬाрджी рдФрд░ рд▓рдЪीрд▓ाрдкрди


3. рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдФрд░ рдпोрдЧ्рдпрддा

  • B.Ed рдЕрдм 4 рд╕ाрд▓ рдХा рдПрдХीрдХृрдд рдХोрд░्рд╕ рд╣ोрдЧा

  • рд╕рднी рд╢िрдХ्рд╖рдХों рдХो TET рдФрд░ рдбिрдЬिрдЯрд▓ рд╕ाрдХ्рд╖рд░рддा рдоें рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖िрдд рдХिрдпा рдЬाрдПрдЧा

  • рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдЕрдм рд╕िрд░्рдл рдкрдв़ाрдиे рд╡ाрд▓े рдирд╣ीं, рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рдХ, рдк्рд░ेрд░рдХ рдФрд░ рд╕рд╣рдпोрдЧी рд╣ोंрдЧे


NEP 2020 рдФрд░ рдЬрдо्рдоू-рдХрд╢्рдоीрд░

  • рдЬрдо्рдоू-рдХрд╢्рдоीрд░ рдоें NEP рддेрдЬी рд╕े рд▓ाрдЧू рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै

  • рд╕рд░рдХाрд░ी рд╕्рдХूрд▓ों рдоें рдлाрдЙंрдбेрд╢рдирд▓ рд▓िрдЯрд░ेрд╕ी, рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдХрдХ्рд╖ाрдПं, рд╕्рдоाрд░्рдЯ рд▓ैрдм्рд╕ рдФрд░ рдХोрдбिंрдЧ рд╢ुрд░ू рд╣ो рдЪुрдХी рд╣ै

  • рдбिрд╕्рдЯेंрд╕ рдПрдЬुрдХेрд╢рди (IGNOU, NIOS) рдХो рднी NEP рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдмेрд╣рддрд░ рдмрдиाрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै

  • Skill-based courses рдФрд░ Multilingual education рдХो рдмрдв़ाрд╡ा


рдПрдХ рдк्рд░ेрд░рдгाрджाрдпрдХ рд╕ोрдЪ

"рдЕрдм рд╢िрдХ्рд╖ा рд╕िрд░्рдл рдкाрд╕-рдлेрд▓ рдХा рдЦेрд▓ рдирд╣ीं, рдмрд▓्рдХि рд╕рдордЭрдиे, рд╕ोрдЪрдиे, рд╕ृрдЬрди рдХрд░рдиे рдФрд░ рджुрдиिрдпा рдмрджрд▓рдиे рдХा рд╕ाрдзрди рд╣ै।"


рдПрдХ рдЖрдЦ़िрд░ी рдмाрдд…

"NEP 2020 рд╕िрд░्рдл рдХिрддाрдмों рдоें рдмрджрд▓ाрд╡ рдирд╣ीं рдХрд░рддी — рдпे рд╕ोрдЪ рдоें рдмрджрд▓ाрд╡ рд▓ाрддी рд╣ै।"
рдпрд╣ рдПрдХ рдРрд╕ी рдкрд╣рд▓ рд╣ै рдЬिрд╕рд╕े рд╣рд░ рдмрдЪ्рдЪा, рд╣рд░ рдпुрд╡ा, рдФрд░ рд╣рд░ рд╢िрдХ्рд╖рдХ – рдЦुрдж рдХो рдирдП рднाрд░рдд рдХे рдиिрд░्рдоाрдг рдоें рднाрдЧीрджाрд░ рдмрдиा рд╕рдХрддा рд╣ै।


"J&K рднूрдоि рдиिрдпрдо 2020: рдЕрдм рдХौрди рдЦрд░ीрдж рд╕рдХрддा рд╣ै рдЬ़рдоीрди?

"рдЬрдо्рдоू-рдХрд╢्рдоीрд░ рдоें рдЬ़рдоीрди рдЦрд░ीрджрдХрд░ рдШрд░ рдмрдиाрдиे рдХी рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдПं рдФрд░ рдиिрдпрдо"

"рджिрд╡्рдпांрдЧ рдФрд░ рд╡рд░िрд╖्рда рдиाрдЧрд░िрдХों рдХे рд▓िрдП рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдпोрдЬрдиाрдПँ – рдЕрдм рдЗрд▓ाрдЬ рд╣ोрдЧा рдЖрд╕ाрди"

"рдЖрдпुрд╖ рд╕ेрд╡ाрдПं: рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рдЗрд▓ाрдЬ рдФрд░ рд╕ंрддुрд▓िрдд рдЬीрд╡рдирд╢ैрд▓ी рдХी рдУрд░"

"eSanjeevani: рдЕрдм рдЗрд▓ाрдЬ рдШрд░ рдмैрдаे, рдбॉрдХ्рдЯрд░ рд╡ीрдбिрдпो рдХॉрд▓ рдкрд░"

"NHM–J&K: рд╣рд░ рдШрд░ рддрдХ рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдкрд╣ुंрдЪाрдиे рдХा рд╕ंрдХрд▓्рдк"

"PMMVY: рдоाँ рдХे рдд्рдпाрдЧ рдХो рд╕рдо्рдоाрди рджेрдиे рд╡ाрд▓ी рдпोрдЬрдиा"

"рдЬрдирдиी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдпोрдЬрдиा: рдоाँ рдФрд░ рд╢िрд╢ु рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдбिрд▓ीрд╡рд░ी рдХा рд╕ंрдХрд▓्рдк"

"рдЖрдпुрд╖्рдоाрди рдЧोрд▓्рдбрди рдХाрд░्рдб: рдЗрд▓ाрдЬ рдХे рд╡рдХ्рдд рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣ाрд░ा"

"рдоुрдл्рдд рджрд╡ा рд╡ рдЬांрдЪ рдпोрдЬрдиा: рдЕрдм рдЗрд▓ाрдЬ рдоें рдЦрд░्рдЪ рдирд╣ीं рдЪिंрддा"

"рдЖрдпुрд╖्рдоाрди рднाрд░рдд – SEHAT: J&K рдХे рд╣рд░ рдиाрдЧрд░िрдХ рдХा рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХрд╡рдЪ"

J&K рдоें рдЧрд░ीрдм рдФрд░ рджूрд░рджрд░ाрдЬ़ рд▓ोрдЧों рдХे рд▓िрдП рд╕рд░рдХाрд░ рд╕рд╕्рддी рдФрд░ рдоुрдл्рдд рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рд╕ेрд╡ाрдПं рджे рд░рд╣ी рд╣ै। рдЬाрдиें рдХौрди-рдХौрди рд╕ी рдпोрдЬрдиाрдПं рд╣ैं рдФрд░ рдХैрд╕े рд▓ें рд▓ाрдн।

"NEP 2020: рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдЬ़рд░िрдП рдирдП рднाрд░рдд рдХा рд╕рдкрдиा"

"PMSSS – JK рдЫाрдд्рд░рд╡ृрдд्рддि: рджेрд╢ рдХे рд╢ीрд░्рд╖ рдХॉрд▓ेрдЬों рдоें рдоुрдл्рдд рдкрдв़ाрдИ рдХा рдоौрдХा"

"NIOS: рдЕрдзूрд░ी рдкрдв़ाрдИ рдХो рдкूрд░ा рдХрд░рдиे рдХी рджूрд╕рд░ी рдФрд░ рд╕ुрдирд╣рд░ी рд╢ुрд░ुрдЖрдд"

"IGNOU: рдЬрд╣ाँ рд╕ीрдЦрдиा рдХрднी рд░ुрдХрддा рдирд╣ीं – рд╣рд░ рдЙрдо्рд░, рд╣рд░ рд╣ाрд▓ рдоें рд╢िрдХ्рд╖ा"

"IGNOU рдФрд░ NIOS: рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рджूрд╕рд░ा рдоौрдХा, рд╣рд░ рд╕ीрдЦрдиे рд╡ाрд▓े рдХे рд▓िрдП"

"Mission Youth: Super 75 рдФрд░ SuperB 50 – J&K рдХे рд╣ोрдирд╣ाрд░ों рдХे рд▓िрдП рд╕ुрдирд╣рд░ा рдоौрдХा"

"J&K рдоें рд╢िрдХ्рд╖ा рдХी рд░ोрд╢рдиी: рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдПं рдФрд░ рдкрд╣рд▓ें"

"Post Matric Scholarship: SC/ST/OBC/EWS рдЫाрдд्рд░ों рдХे рд▓िрдП рдЙрдЪ्рдЪ рд╢िрдХ्рд╖ा рдоें рдорджрдж"

"рдоिрдб рдбे рдоीрд▓ рдпोрдЬрдиा: рднूрдЦ рдоिрдЯे, рдмрдЪ्рдЪा рдкрдв़े – рд╕्рдХूрд▓ рд╕े рджोрд╕्рддी рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд"

"PM рдмाрд▓िрдХा рдЕрдиुрдк्рд░ेрд╖рдг рдпोрдЬрдиा: рд╣рд░ рдмेрдЯी рдХे рд╕рдкрдиों рдХो рдоिрд▓ें рдирдП рдкंрдЦ"

"рд╕рдордЧ्рд░ рд╢िрдХ्рд╖ा рдЕрднिрдпाрди: рд╢िрдХ्рд╖ा рд╕े рд╕рдмрдХा рднрд╡िрд╖्рдп рд╕рдоृрдж्рдз"

"рд╢्рд░рдоिрдХ рдХрд▓्рдпाрдг рдмोрд░्рдб: рдЬो рдордЬ़рджूрд░ों рдХी рдоेрд╣рдирдд рдХो рджेрддा рд╣ै рд╕рдо्рдоाрди рдФрд░ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा"

"MGNREGA: рд╣рд░ рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХो рдХाрдо рдФрд░ рдЧрд░िрдоा рдХी рдЧाрд░ंрдЯी"

"MGNREGA: рдХाрдо рдХा рдЕрдзिрдХाрд░, рд╕рдо्рдоाрди рдХी рдЧाрд░ंрдЯी"

"рд░ोрдЬ़рдЧाрд░ рдоेрд▓े: рдоेрд╣рдирддी рдпुрд╡ाрдУं рдХे рд▓िрдП рдЙрдо्рдоीрдж рдФрд░ рдЕрд╡рд╕рд░ рдХा рдоंрдЪ"

"Skill Training: рд╣ुрдирд░ рдЬो рдмрдиाрддा рд╣ै рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░"

"рдХौрд╢рд▓ рд╡िрдХाрд╕ рдФрд░ рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдоेрд▓े: рдЬрд╣ां рдЙрдо्рдоीрджें рдоिрд▓рддी рд╣ैं рдЕрд╡рд╕рд░ों рд╕े"

"JKREGP: рдЧांрд╡ рдоें рд░ोрдЬ़рдЧाрд░, рдЧांрд╡ рдоें рд╕рдо्рдоाрди – рдЕрдкрдиा рдХाрдо, рдЕрдкрдиी рдкрд╣рдЪाрди"

"PMEGP: рд╕рдкрдиा рдЕрдкрдиा рд╣ो, рдХाрдо рднी рдЕрдкрдиा – рд░ोрдЬ़рдЧाрд░ рдХी рдирдИ рд╢ुрд░ुрдЖрдд"

"PMEGP рдФрд░ JKREGP: рдЕрдкрдиा рдХाрд░ोрдмाрд░ рд╢ुрд░ू рдХрд░рдиे рдХा рд╕ुрдирд╣рд░ा рдоौрдХा"

"Mumkin: рдЬрд╣ां рд╕े рд╢ुрд░ू рд╣ोрддी рд╣ै рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░рддा рдХी рдЧाрдб़ी"

"Rojgar Sangam Yojana: рд╣рд░ рдмेрд░ोрдЬ़рдЧाрд░ рдХो рд╕рдо्рдоाрди рдФрд░ рд╕рд╣ाрд░ा"

"Mission YUVA / YEEDP: рдЦुрдж рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдмрдиाрдиे рдХा рд╕рдл़рд░"

"Parvaaz: рдЬрд╣ां рд╕े рд╕рдкрдиों рдХो рдЙрдб़ाрди рдоिрд▓рддी рд╣ै"

"Tejaswini: рд╣рд░ рдмेрдЯी рдХे рд╕рдкрдиों рдХो рд░ोрд╢рдиी рджेрдиे рд╡ाрд▓ी рдпोрдЬрдиा"

"Mission Youth: рдпुрд╡ाрдУं рдХे рд╕рдкрдиों рдХो рдирдИ рдЙрдб़ाрди"

"рдоिрд╢рди YUVA / YEEDP: рдПрдХ рдирдИ рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХी рдУрд░"

"J&K рдоें рд░ोрдЬ़рдЧाрд░ рдФрд░ рд╕्рд╡рд░ोрдЬ़рдЧाрд░ рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдПं"

"рдЬрдо्рдоू-рдХрд╢्рдоीрд░ рдХी рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдПं: рдПрдХ рдирдЬ़рд░ рдоें"

Comments

Popular posts from this blog

Sabla / Kishori Balika Yojana – рдХिрд╢ोрд░िрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░рддा рдХी рдУрд░ рдордЬрдмूрдд рдХрджрдо

Sabla / Kishori Balika Yojana рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा / рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा: рдмेрдЯिрдпों рдХे рд╕्рд╡ाрд╡рд▓ंрдмрди рдХी рд░ाрд╣  рднाрд░рдд рдЬैрд╕े рджेрд╢ рдоें рдЬрд╣ां рдмेрдЯिрдпाँ рдПрдХ рддрд░рдл рджेрд╡ी рдХा рд░ूрдк рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ैं, рд╡рд╣ीं рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рдХрдИ рдмाрд░ рдЙрди्рд╣ें рд╢िрдХ्рд╖ा, рдкोрд╖рдг рдФрд░ рд╕рдо्рдоाрди рд╕े рд╡ंрдЪिрдд рднी рд░рд╣рдиा рдкрдб़рддा рд╣ै। рдПрдХ рдХिрд╢ोрд░ी рдХे рдЬीрд╡рди рдоें рдЬрдм рдЙрд╕рдХा рд╢рд░ीрд░ рдФрд░ рдорди рдХрдИ рдмрджрд▓ाрд╡ों рд╕े рдЧुрдЬрд░рддा рд╣ै, рддрдм рдЙрд╕े рд╕рдмрд╕े рдЬ़्рдпाрджा рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди, рдкोрд╖рдг, рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдФрд░ рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рд╣ोрддी рд╣ै। рдЗрд╕ी рд╕ंрд╡ेрджрдиा рдФрд░ рдЬ़рд░ूрд░рдд рдХो рд╕рдордЭрддे рд╣ुрдП рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╕рдмрд▓ рдпोрдЬрдиा (рдЬिрд╕े рдХिрд╢ोрд░ी рдмाрд▓िрдХा рдпोрдЬрдиा рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै) рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХी — рддाрдХि рджेрд╢ рдХी рдмेрдЯिрдпाँ рди рд╕िрд░्рдл рд╕्рд╡рд╕्рде рд░рд╣ें, рдмрд▓्рдХि рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рднी рдмрдиें। рдХिрд╢ोрд░ी – рдПрдХ рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдоोрдб़ рдЬрдм рдХोрдИ рдмрдЪ्рдЪी 11-18 рд╕ाрд▓ рдХी рдЙрдо्рд░ рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХрд░рддी рд╣ै, рддो рдпрд╣ рдЙрд╕рдХा рд╢ाрд░ीрд░िрдХ, рдоाрдирд╕िрдХ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╕рдмрд╕े рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдФрд░ рдиिрд░्рдгाрдпрдХ рд╕рдордп рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЙрдо्рд░ рдоें рд╡рд╣ рди рддो рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рдмрдЪ्рдЪी рд░рд╣рддी рд╣ै, рди рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рд╡рдпрд╕्рдХ। рд╡рд╣ рдЕрдкрдиी рдкрд╣рдЪाрди, рдЖрдд्рдо-рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдФрд░ рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЕрдкрдиे рд╕्рдеाрди рдХो рд▓ेрдХрд░ рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ोрддी рд╣ै। рдЧ्рд░ाрдоीрдг рднाрд░рдд рдоें рд╕्рдеिрддि рдФрд░ рднी рдХрдаिрди рд╣ै — рдпрд╣ाँ рдЕрдзिрдХांрд╢ рдХिрд╢ोрд░िрдпाँ рдпा рддो рд╕्рдХूрд▓ рдЫोрдб़ рдЪुрдХी рд╣ोрддी рд╣ैं, рдпा рдШрд░ेрд▓ू рдЬिрдо्рдоेрджाрд░िрдпो...

рдмिрд╣ाрд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рд╕рднी рдк्рд░рдоुрдЦ рдпोрдЬрдиाрдУं рдХी рд╕ूрдЪी – рдПрдХ рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдкूрд░ी рдЬाрдирдХाрд░ी | Progress India

ЁЯСЙрдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдХी рд╕рднी рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдУं рдХी рд╕ूрдЪी | рд▓ाрдн, рдкाрдд्рд░рддा рдФрд░ рдЖрд╡ेрджрди рд▓िंрдХ рдПрдХ рдЬрдЧрд╣ ! рдкूрд░्рд╡рдЬों рдХी рд╕ंрдкрдд्рддि рдоें рдмंрдЯрд╡ाрд░ा рдХैрд╕े рдХрд░ें? LPC рдХ्рдпा рд╣ै? рдХैрд╕े рдкрддा рдХрд░ें рдХि рдЖрдк рдЬрдоीрди рдХे рд╡ैрдз рдоाрд▓िрдХ рд╣ैं рдпा рдирд╣ीं? рднू рдирдХ्рд╢ा рдкोрд░्рдЯрд▓ (Bhu Naksha Portal) рдХ्рдпा рд╣ै? рднू–рдЬрди рд╢िрдХाрдпрдд рдкोрд░्рдЯрд▓ (Bhu-Jan Shikayat Portal) рдХ्рдпा рд╣ै? рдХ्рдпा рдЬрдоीрди рдмेрдЪрдиे рдпा рдмंрдЯрд╡ाрд░े рдоें рдмाрдзा рдЖрдиे рдкрд░ рдХрд░ें? рдХрдм्рдЬ़ा рд╣рдЯрд╡ाрдиा (Illegal Possession Removal) рдХैрд╕े рдХрд░ें? рдЬрдм рдЕрдзिрдХाрд░िрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рднूрдоि рд░िрдХॉрд░्рдб рдЕрдкрдбेрдЯ рдирд╣ीं рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рддो рдХ्рдпा рдХрд░ें? рдЦाрддा рдПрд╡ं рдЬрдоाрдмंрджी рдХ्рдпा рд╣ै? рдЬрдоीрди рдХा рдмंрдЯрд╡ाрд░ा рдХैрд╕े рдХрд░ें? рдЕрд╡ैрдз рдЕрддिрдХ्рд░рдордг (Illegal Encroachment) рдХ्рдпा рд╣ै? рдирдХ्рд╢ा рд╕े рд╕ीрдоांрдХрди (Demarcation) рдХैрд╕े рдХрд░рд╡ाрдПं? рд╕िрд╡िрд▓ рдХोрд░्рдЯ рдоें рджाрд╡ा рдХैрд╕े рдХрд░ें? рдирдХ्рд╢ा (Land Map) рдХ्рдпा рд╣ै? рдиाрдоांрддрд░рдг, рджाрдЦिрд▓-рдЦाрд░िрдЬ рдФрд░ рд╡ंрд╢ाрд╡рд▓ी рд╕े рдЬुрдб़े рд╡िрд╡ाрдж рдХ्рдпा рдХрд░ें? C.S., R.S., рдФрд░ Halka рдЦрддिрдпाрди рдХ्рдпा рд╣ै? рдоूрд▓ рдЦрддिрдпाрди рдХ्рдпा рд╣ोрддा рд╣ै? рдмिрд╣ाрд░ рдоें рд╡ाрд░िрд╕ाрдиा рдк्рд░рдоाрдг рдкрдд्рд░ рдХैрд╕े рдмрдирд╡ाрдПं? рдЕрдЧрд░ рднूрдоि рдХे рдЕрднिрд▓ेрдЦों (рдЬрдоाрдмंрджी, рдЦрддिрдпाрди, рдирдХ्рд╢ा, рдпा рджाрдЦिрд▓-рдЦाрд░िрдЬ) рдоें рдЬ़рдоीрди рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓ (рд░рдХрдмा) рдЧрд▓рдд рджрд░्рдЬ рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै, рдЕрдЧрд░ рднू-рдЕрднिрд▓ेрдЦ (Land Record) рдпा рдЬрдоाрдмंрджी / рдЦрддिрдпाрди / рджाрдЦिрд▓-рдЦ...

UP рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП UPSRTC рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрд╡िрдзा

Free Travel Facility for Persons with Disabilities рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рджिрд╡्рдпांрдЧों рдХे рд▓िрдП UPSRTC (рд░ाрдЬ्рдп рдкрд░िрд╡рд╣рди рдиिрдЧрдо) рдж्рд╡ाрд░ा рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдмрд╕ рдпाрдд्рд░ा рд╕ुрд╡िрдзा рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ै। рдЗрд╕े Free Travel Facility for Persons with Disabilities Rules‑2019 рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд▓ाрдЧू рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдиीрдЪे рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рдЬाрдирдХाрд░ी рджी рдЧрдИ рд╣ै ЁЯСЗ  рдХौрди рд▓ाрдн рдЙрдаा рд╕рдХрддा рд╣ै? рдХोрдИ рднी рджिрд╡्рдпांрдЧ (≥40% рд╡िрдХрд▓ांрдЧрддा) 80% рдпा рдЕрдзिрдХ рджिрд╡्рдпांрдЧрддा рд╡ाрд▓े рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕ाрде рдоें рдПрдХ рд╕рд╣рдпाрдд्рд░ी рдХा рднी рд▓ाрдн рдЙрдаा рд╕рдХрддे рд╣ैं   рдХрд╣ाँ рд╕े-рд╕рдм рддрдХ рдпाрдд्рд░ा? UPSRTC рдХी рд╕рднी ‘ordinary’ (рд╕ाрдзाрд░рдг) рдмрд╕ों рдоें рдоुрдл्рдд рдпाрдд्рд░ा рд░ाрдЬрдзाрдиी, рд╕िрдЯी / рдИ‑рдмрд╕ों рдоें рднी рдпрд╣ рд╕ुрд╡िрдзा рд▓ाрдЧू  рд╕ुрд╡िрдзा рд░ाрдЬ्рдп-рд╕ीрдоा рдХे рдЕंрджрд░ рдФрд░ рдмाрд╣рд░ рджोрдиों рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдоाрди्рдп рд╣ै ✔️ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рдоूрд▓ disability certificate (Chief Medical Officer/Comp. Medical Officer рдж्рд╡ाрд░ा рдЬाрд░ी) Aadhaar рдХाрд░्рдб рдпा UDID рдХाрд░्рдб (рдЙрдкрд╕्рдеिрддि рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп) ( uphwd.gov.in )  рдиिрдпрдо рдФрд░ рдЙрдкрдпोрдЧ рдХैрд╕े рдХрд░ें? рдмрд╕ рд╕्рдЯाрдл рдХो рдпाрдд्рд░ा рдЖрд░ंрдн рд╕े рдкрд╣рд▓े рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ़ рджिрдЦाрдПं рд░िрдЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрд╢рди рдпा рдЕрдЧ्рд░िрдо рдЯिрдХрдЯिंрдЧ рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рдирд╣ीं рд╣ै; рдмрд╕ рдоें рд╕рд╡ाрд░ рд╣ोрддे рд╕рдордп рдпрд╣ ...